14 Temmuz 2024 Pazar

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / UMUDUMUZ ABD KONGRESİ

Cahit UYANIK 

Dünyada Türkiye kadar kafası karışık bir başka ülke var mıdır bilinmez. Bütün toplum fellik fellik yaptığı evler depremde tuzla buz olan müteahhit, rüşvetçi belediye memuru, paragöz kontrol mühendisi, imar affını oya tahvil etmeyi marifet sayan politikacı şürekasını 'suçlu' diye arıyor. Ama Türkiye Büyük Millet Meclis'inde (TBMM) daha önce aynı nedenlerle mahkemelerde yargılanan insanlar affediliyor. Ne uğruna? Bunu hep birlikte yaşayıp göreceğiz. Af konusu iyice temcit pilavına döndüğü için bunu bir kenara bırakalım. Bir başka 'karışık' konuya geçelim. 

Birkaç gündür öğrendik ki hükümetimiz, depremin yaralarını sarmak için Amerika Birleşik Devletleri (ABD) garantili tahviller çıkarmak istiyor. Neden? Çünkü Türkiye Hazinesinin itibarı yok da ondan... ABD garanti verirse tahvil faizlerinin yarı yarıya düşeceği tahmin ediliyormuş. Ama burada önemli bir sorun varmış. Bu garantinin geçerli olabilmesi için ABD Kongresinin onay vermesi gerekliymiş. 

Anlaşılan deprem ülkeyi yönetenlerin beyin hücrelerinde de büyük bir fay kırığına neden oldu. Depremden 48 saat sonra bile ortada görünmeyen, dağıttığı çadırlar havuza dönüşen, ölü sayısını 5 bin kişi revize eden çarpık zihniyet depremin finansman boyutunda da aynı davranışı sergilemeye çalışıyor. 

Burada dikkatlerinizi ilginç bir zamanlamaya çekmek istiyorum. ABD garantili tahvil önerisinin, TBMM'de görüşülmesi Ekim'e ertelenen Deprem Dayanışma Vergisi Yasa Tasarısı ile aynı güne denk geldiğini unutmayalım. Türkiye'de bir deprem olduğu gerçek. Acaba bu depremin yarattığı sıkıntıları TBMM nezdinde somutlaşan ulusal iradeyle mi çözmek yoksa ABD Kongresinin temsil ettiği yabancı iradeyle mi çözmek daha gerçekçi? 

Yabancı dış yardımlara diyeceğim tek kelime yok. Ama bir milleti millet yapan unsurlardan birisi ortak ürününü paylaşabilmesidir. Bunun adına kitaplarda 'vergi' derler. Bu paylaştırma işinin dozajı ve yönünü de milli irade yani Meclis belirler. Maliye Bakanlığı da icra eder. 

Türkiye'nin milli geliri 210 milyar dolar civarında. Devletin resmi kayıtlarına göre ortada 100 milyar doları aşkın bir kayıt dışı ekonomi var. Bu potansiyelin yüzde 5'i bile vergilendirilse  ABD Kongresine gerek kalmayacak. Kaldı ki hükümetin alelacele ortadan kaldırdığı vergi tasarısı sadece 1 milyar dolarlık bir çapa sahipti.

Fazla söze gerek yok. Türkiye, -sıkça ve boş yere edebiyatı yapılan- milli birlik ve beraberliğinin mali bir boyutu içerdiğini bugünlerde herkese göstermeli. Umudumuz ABD Kongresi değil, TBMM olmalı...

(Bu yazı Finansal Forum gazetesindeki Başkentten Yansımalar köşesinde  30 Ağustos 1999 tarihinde yayınlanmıştır.)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder