31 Ağustos 2019 Cumartesi

BANKALAR MEVDUAT FAİZİNİ 5-6 PUAN İNDİRDİ: GEREKÇE, ENFLASYONDA BAZ ETKİSİYLE YAŞANABİLECEK DÜŞÜŞ

Bankalar, 12 Eylül 2019'daki MB PPK toplantısını ve Ekim ayı başında açıklanacak Eylül ayı enflasyonunu beklemeden ön almış görünüyor. Bankalar şu günlerde mevduat faizlerini 5-6 puan birden düşürdüler. Şu anda piyasada ortalama 1 aylık mevduat faizi %15 civarında.
Özel müşteriler için bu orana 1 puan ilave edilebildiği biliniyor. MB'nin 2 hafta sonraki PPK'da 2.5-3 puanlık indiriminin öngörüldüğü anlaşılıyor. MB 3 puan indirirse, faizi 16,75 olur, kalan toplantılarda ise geriye 1-2 puanlık marji kalır. Bankalar işte şimdi bu senaryodalar.

Bankaları böyle davranmaya iten 2. sebep ise enflasyonda baz etkisi yaşanacak olması. Eylül 2018 enflasyonu % 6,3 olmuştu. Bu yılın eylül ayı enflasyonu açıklandığında otomatikman bu rakam devreden çıkıp 2019'unki girecek. Bu da belki %12-13'lük rakamları yaşatabilir bize...

Eğer hükümet yeni zamlar yapmazsa ve kur stabilize seyrederse 11 ve 12. ay enflasyonu da %10'a yakınlaşabilir. İşte o zaman bankalar da %10'dan mevduat toplayıp %15-16'dan kredi verebilir. Ekonomi yönetiminin işi sonbaharda oldukça zor olacak.


Dengelenme denilen süreç artık bitmeli ki üretici üretim, tüketici tüketim için kredi alabilsin. Ertelenen tüketim ve yatırımlar başlayabilsin. Bunların sinyalini MB PPK ve mevduat faizlerindeki hareketlerde görmek mümkün olacaktır.

Anlaşılan 2020 yılında ekonomide neler yaşayabileceğimiz bu yılın son çeyreği ile yakından ilintili. Ekonomi yönetiminde basiretli davranışlar her zamankinden daha kritik. Ağızdan çıkacak sözler daha az, öz, yerli yerinde sarf edilmiş olmalı.
(Bu yazı 29 Ağustos 2019 tarihinde Twitter sayfamda yayınlanmıştır)

29 Ağustos 2019 Perşembe

SOSYAL MEDYA PARASI ‘LİBRA’: DÜNYA PARA VE FİNANS SİSTEMİNİ FENA KORKUTTU


Cahit UYANIK

‘Libra’ Türkçede ‘Terazi’ anlamına geliyor. Terazi insanda hemen denge, istikrar ve adalet duygusunu çağrıştırıyor. Küresel sosyal medya devi Facebook’un öncülüğünde gelecek yıl Haziran ayında çıkarılması planlanan küresel nitelikli dijital para birimi ‘Libra’nın Twitter sayfasına girdiğinizde ise sizi “Libra Birliği, basit bir yaratım yoluyla dünyadaki insanları güçlendirmek için çalışıyor” sloganı karşılıyor.

Bu iki veri de gösteriyor ki Libra, insanlara dengeli (stabil) ve basit bir para birimi olmayı vaat ediyor. Bu iki sözcük, dünyadaki para birimlerinin oradan oraya savrulduğu, döviz kuru değişimleri üzerinden ekonomik tetikçiliğe kadar varan büyük operasyonların gerçekleştirilebildiği günümüz dünyası için çok cazip vaatleri simgeliyor.

Nitekim Libra’nın Twitter hesabından 18 Haziran 2019 günü attığı ilk mesaj da aynen şöyle: “Libra’nın misyonu, milyarlarca insana güç sağlayan basit bir küresel para birimi ve finansal altyapı sağlamaktır”. Yani Facebook ile Libra’yı yönetecek olan Libra Birliği, üstü kapalı olarak; mevcut para sistemi ve onun üzerine inşa edilen bir çok şeye temel bir itiraz yöneltiyor. Çünkü finans piyasalarındaki ani ve anlam verilemeyen gelişmeler, bu piyasalarda zaman zaman karşılaşılan manipülasyonlar ve devletlerin hatalı politikaları sebebiyle gerileyen kurlar (devalüe olan kurlar) üzerinden, insanlar birkaç günde fakirleşiverebiliyorlar. Kazandıkları değerlerin para birimi cinsinden yani Libra üzerinden korunabilecek olması, büyük insan kitlelerine umut dolu bir vaat içeriyor.

24 Ağustos 2019 Cumartesi

TRUMP, JACKSON HOLE SONRASI FED BAŞKANI POWELL'I AZİL İÇİN ÇABA GÖSTEREBİLİR

FED Başkanı Jackson Hole'da gerçekçi bir şekilde konuşmuş. Ticaret müzakerelerine bir etkimiz olamaz demiş. Oysa Trump daha farklı düşünüyor. 1 puanlık şok indirim istiyor ki yatırımlar cazip hale gelsin. Yatırımcılar kolayca ABD'ye dönebilsin. Haklı ve güçlü çıkayım istiyor.

Jackson Hole artık iyice küresel merkez bankalarının bir mesaj verme platformuna döndü. Daha yerel merkez bankaları için turistik bir seyahat yeri bence... Powell da Para Politikaları Uygulama Zorlukları olarak belirlenen toplantı başlığının hakkını konuşmasıyla verdi.
Bilmeyenler için yazıyorum. FED bizdeki gibi bir devlet bankası değil, özel sektörün kurduğu veya kurmasına izin verilen bir banka. Özerkliğin abc'si oradan başlıyor bir kere. Başkanlar FED başkanlarının kendilerine ters gidebileceğini bile bile atama yapıyorlar. Tıpkı Trump gibi.
Trump'ın Powell'ı düşmanlıkla suçlaması belki de görevden alma çabasının başlangıcı olabilir. Normalde Powell 2022 başına kadar görevde. Trump'ın Powell'ı azletmeye çalışması FED'in kurucuları ile de bozuşması anlamına gelebilir ki bunun etkileri daha büyük olur.
Powell, Türkiye'de Murat Çetinkaya'nın görevden alınması sonrasında, senatörlerin azil sorusuna istifa etmeyeceğini, Trump git derse gitmeyeceğini belirterek cevap vermişti.

(Bu yazı 23 Ağustos 2019 tarihinde Twitter sayfamda yayınlanmıştır.)

(HABER) TRUMP, POWELL'I GÖREVDEN ALABİLİR Mİ?

22 Ağustos 2019 Perşembe

EKONOMİ FIKRALARI: BU KADAR GÖK GÜRÜLTÜSÜNDEN SONRA...

Filozof Sokrates ve eşi bir türlü geçinemezlermiş. 
Bir gün eşi Sokrates'e verip veriştirmiş, ağzına geleni söylemiş.
Bakmış kocası hiçbir tepki göstermiyor, bir kova suyu alıp başından aşağı boşaltmış. 

Sokrates: 

-Bu kadar gök gürültüsünden sonra bir sağanak bekliyordum zaten! demiş.
(Anonim)

21 Ağustos 2019 Çarşamba

TÜRKİYE'DE İSMİ EN FAZLA BİLİNEN GİRİŞİMCİLERDEN KÂMİL KOÇ KİMDİR?


Kamil Koç; 1901 yılında Bilecik'in ilçesi olan Pazaryeri'nde doğdu. Babasının İnönü ve Sakarya Meydan Muharebeleri'nin sürdüğü yıllara denk gelen vefatı nedeniyle öğrenimini Rüştiye ikinci sınıftan terk edip zorlu mücadelesine başladı.
1922 -1924 yılları arasında vatani görevini, Bilecik Kumandanlığı santralinde yaptı. Ticari düşüncelerini kumandanına açarak yüreklendirildi.
Gelişmek, teknolojiyi takip etmek, yenilenmek istiyordu. Askerlik dönüşü kardeşlerine, çiftçiliği daha modern araç gereçlerle yapma önerisini sundu. Bu öneriyi kardeşleri onaylamayınca, o yılın mahsul gelirinden payına düşeni alıp Bursa'daki sürücü kurslarına katıldı. 1926 yılında bir Fiat araba alarak Bursa - Bilecik/ Karaköy arasında yolcu taşımacılığı sürecine ilk adımı atmış oldu.
Sebatkar ve kararlıydı. "BORÇLANMAKTAN KORKMAM, FAKAT BORÇLANDIKTAN SONRA ALLAH'TAN KORKAR GİBİ BORÇTAN KORKARIM" diyerek atılımcılığını gösterdi.

18 Ağustos 2019 Pazar

DR. YAŞAR ERDİNÇ İLE KÜÇÜK BİR ANI

1995-1996 yıllarında İntermedya Ekonomi Dergisinin Ankara Haber Müdürüyken Yaşar Erdinç de köşe yazıyordu. Birkaç kez telefonla görüşmüştük. O yıllarda sermaye piyasalarından anlayan yazar altından kıymetliydi. Yaşar Erdinç klasından hiç bir zaman taviz vermedi.

Hem kendini daha fazla geliştirdi hem de bu alana girmek isteyenlere verdiği eğitimlerle desteğini esirgemedi. Hep küçük yatırımcılardan yana oldu. Onları eğitime ve düşünmeye sevk etti. Her zaman güler yüzlü ve mütevaziydi. Allah rahmet etsin ve ailesine sabır versin.
(Bu yazı 17 Ağustos 2019 tarihinde Twitter sayfamda yayınlanmıştır.)

7 Ağustos 2019 Çarşamba

ABD'NİN BİR ÜLKEYİ "KUR MANİPÜLATÖRÜ" İLAN ETMESİ NE ANLAMA GELİYOR?

ABD Hazine Bakanlığı Mayıs sonundan bu yana yalnızca 12 en büyük ticari partnerini değil, ABD ile 40 milyar doların üzerinde ikili ticarete sahip tüm ülkeleri izleme kriteri kapsamına aldı.

Ayrıca ABD izlenme kriterlerinden olan cari fazlanın eşiğini GSYH'nın yüzde 3'ünden fazla olması kriterini de yüzde 2'ye indirerek, izlenen ülkeler listesini de genişletmişti.
29 Mayıs’ta yayımlanan raporda Çin kur manipülatörü sayılmamış ancak yakından izlenmesi gereken ülkeler arasına alınmıştı.

ABD  hangi ülkeleri izliyor?

29 Mayıs tarihli 'ABD'nin Önemli Ticaret Partnerlerinin Makro Ekonomik ve Döviz kuru Politikaları" raporunda; İrlanda, İtalya, Malezya, Singapur ve Vietnam, halihazırda izlenmekte olan Çin, Almanya, Japonya ve Güney Kore dörtlüsüne eklenirken, Hindistan ve İsviçre ek inceleme kapsamındaki ülkeler listesinden çıkarılmıştı.

Kur manipülatörü ilan etmek için gerekli kriterler neler?

1988 yılında çıkan yasa kapsamında, ABD Hazinesi bir ülkeyi kur manipülatörü olarak tanımlayıp tanımlamayacağına dair;
·     
          - ABD ile ciddi ticaret fazlası,
·         - Cari fazlanın GSYH'nin yüzde 2'sinden fazla olması
·         - Tek taraflı, kalıcı kur müdahalesine ilişkin kanıtlar

olmak üzere üç ana kritere bakıyor. Kur manipülasyonu durumunda ilgili ülkeye çeşitli ticari yaptırımlar uygulanıyor.
ABD'NİN ÇİN'İ KUR MANİPÜLATÖRÜ İLAN ETTİĞİ RESMİ AÇIKLAMA
ÇİN HALK BANKASINDAN DÖVİZ MANİPÜLATÖRÜ SUÇLAMASINA YANIT

ANLAYAMADIM VALLAHİ... İSTANBUL-İZMİR OTOYOLUNU KULLANAN BİR ARABA, NASIL 228 TL'LİK ZAMAN TASARRUFU SAĞLIYOR?

Sizce "zaman tasarrufu"nun ölçü birimi nedir? Elbetteki zamanı ölçtüğümüz saniye, dakika, saat vesairedir. Bunu paraya (TL) çevirmek mümkün müdür? Yani metreyi inç'e çevirmek, varili ton hesabına çevirmek gibi aralarında hiç değişmeyen bir 'sabit' var mıdır? Ben duymadım.
Ancak bugün yayınlanan bir haberde "İstanbul-İzmir Otoyolu'nun kullanılması durumunda iş seyahatlerinde bir otomobil için zaman tasarrufu tutarı 228 liradır" denildi. Ancak hesabın nasıl yapıldığı anlatılmadı.
Diyelim ki söylendiği gibi İstanbul-İzmir arasını 8,5 değil de 3,5 saatte kat ettiniz. İzmir'e daha erken gitmenin tek ölçü birimi saatten başka bir şey değildir. Yakıt tasarrufunu ölçmeyi anlayabilirim, çünkü yol 80 küsur kilometre daha kısa...
Otomobili sürekli ve kesintisiz yüksek hızla sürmenin de tasarrufu buna eklenebilir. Ha bir de paranın zaman değeri var ki, bu konuyla alakalı hiç değil. Tamam "vakit nakittir" derler ama vakit görecelidir.
100 metreyi 9,5 saniyede koşan bir atletin kazancı kendine göredir, bankaya koyduğunuz 100 milyon liranın 9,5 saniyelik kazancı kendine göre... Ben anlayamadım vallahi 5 saatlik zaman tasarrufunun nasıl paraya çevrildiğini ve bunun nasıl 228 TL olduğunu..!
Bu konuda bilmediğimiz bir hesaplama yöntemi varsa merakla dinleyip öğrenmeye, buradan da sizinle paylaşmaya hazırım. Saygılarımla...
(Bu yazı 06 Ağustos 2019 tarihinde Twitter sayfamda yayınlanmıştır)

6 Ağustos 2019 Salı

TEMA VAKFI'NIN KAZ DAĞLARI-KİRAZLI'DAKİ ALTIN MADENİYLE İLGİLİ RESMİ AÇIKLAMASI

TEMA Vakfı’ndan çağrı: Çanakkale Kirazlı’da ÇED’e aykırı davranan işletmeyi durdurun

Çanakkale Kirazlı Siyanürlü Altın Madeni’nin durdurulması için 100.000’e yakın imza toplayan TEMA Vakfı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan bölgede kesilen ağaç sayısının tespitini ve Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporuna aykırı davranan işletmenin durdurulmasını talep etti. TEMA Vakfı, Kirazlı Siyanürlü Altın Madeni ile ilgili bilgi kirliliğinin önüne geçmek için de bir bilgi notu yayımladı.

Altın madeni için bölgede kesilen ağaç sayısını uydu görüntüleri üzerinden 195.000 olarak tespit eden TEMA Vakfı, bu sayının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Çanakkale Valiliği tarafından doğrulanması için gereken başvuruyu yaptı. Konuyla ilgili yetkili mercilerden yanıt beklediklerini belirten TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, “Altın madeni, olumlu kararı alan çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) raporunda belirtildiği gibi 45.650 ağaç kesileceği yönünde bir planla Mart 2019’da Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan işletme iznini aldı. Ancak uydu görüntüleri üzerinde yaptığımız incelemeler sonucunda kesilen ağaç sayısının ÇED raporuna aykırı olarak 195.000 adet olduğunu tespit ettik. Bunun üzerine ağaç sayısı ile ilgili kaygılarımızı açıklığa kavuşturmak için 25 gün önce Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Çanakkale Valiliği gibi taraflara resmi yazı yazdık ve change.org’da bölgenin doğasına ve tüm canlılarına sahip çıkmak için imza kampanyası başlattık. #altındaölümvar etiketiyle sürdürdüğümüz kampanyamıza bugüne kadar yaklaşık 100.000 kişi imza vermiş olmasına rağmen yetkili mercilerden hala herhangi bir yanıt alamadık. Bir an önce ağaç sayısının açıklanmasını, buna göre ÇED'e aykırı işlem yapılıp yapılmadığının belirlenmesini istiyoruz” dedi.

3 Ağustos 2019 Cumartesi

KRİZ ORTAMINDA MORTGAGE'A (ÖLÜM SÖZLEŞMESİ) GİRMEK CESARET İSTER

Konut kredilerinde faizler yüzde 1'in altına çekildi. Mortgage, sözcük kökeni itibarıyla "ölüm sözleşmesi" anlamına geliyor. Ki, 15 yıl boyunca kredi ödeyebilmek, gerçekten ölümden beter.
O nedenle mortgage kredisi kullanmak isteyenlere tavsiyem şu: Kendi öz kaynağınızdan ödediğiniz yüzde 25'lik peşinat bir yana, mortgage taksitleriniz düzenli aylık gelirinizin üçte birini şu anda da, gelecekte de aşmasın. Bu oran, yaklaşık 100 yıllık tecrübelerin bir sonucu.
İleride elime toplu para geçer, mortgage'ı öder kurtulurum derseniz... Yüzde 2 erken çıkış cezası ödersiniz. Yapacağınız sözleşmede, faizlerin sözgelimi aylık 0.70'e düşmesi halinde yeniden yapılandırma hakkınız da bulunmalı.

(Tıklayınız) 3,15 MİLYAR TL'LİK VDMK İHRACINDA ALMAN KONUT FİNANSMAN MODELİ 'PFANDBRIEF'TEN ESİNLENİLDİ

Mortgage ödeme tablolarında, başlangıçta borcun sırf faiz kısmını ödersiniz. Banka, önceliği ana paraya değil faizlere verir ki, ana parası erimesin. Neredeyse toplam vadenin ortasından sonra anapara ile faiz ödemeleri eşitlenir.
Mortgage'ta bankanın temerrüte tahammülü 2 aydır. İki ay taksit ödeyemezseniz, hacze geçip sizi evden çıkarır. Ödediğiniz tüm borçları da yok sayar ve sizi sözleşmedeki rakam kadar borçlu sayar. Bu incelik ve zorunlulukları bilmeden, kriz ortamında mortgage'a girmek cesaret ister.
(Bu yazı 02 Ağustos 2019 tarihinde Twitter sayfamda yayınlanmıştır)

2 Ağustos 2019 Cuma

BELEDİYEDEN DEVLET MEMURLUĞUNA "EKSPRES" GEÇİŞ YOLU: ÖZEL KALEMLER



Devlet memuriyetine "ekspres" geçiş yolu:
Önce belediye özel kalemine al, birkaç ay sonra kamu kurumlarına gönder.
Gazeteciliğe 1988'de başladığımda kulislerde öğrendiğim bu kara düzen akraba kayırmacılığı yöntemi...

Aradan 31 yıl geçmiş olmasına rağmen, engellenmemiş.


Elbette bunun bir de 88 öncesi vardır...
Kullanılıp başarılı olunan -onlarca- muteber bir yöntem tabii ki...
İşin kötü yanı, iki satır kanun veya yönetmelikle bu "ekspres" yolun kapatılmamış olması...
Şuna "kim kapatmak ister ki böyle bir yolu? Bal tutan parmağını yalar" diyelim.
(Bu yazı 01 Ağustos 2019 tarihinde Twitter sayfamda yayınlanmıştır)

(Tıklayınız) KAMUDA TASARRUF İÇİN "TEK TİP MAKAM ODASI" ÇÖZÜM OLDU MU?