BM DÜNYA İNSANİ ZİRVESİ, SIĞINMACI SORUNUNDAKİ SAMİMİYETİ SINAYACAK

Cahit UYANIK

Yıl 1402… Moğol Hükümdarı Timur’un önünden kaçan Azerbaycan hükümdarı Karakoyunlu Kara Yusuf ve Irak hükümdarı Ahmed Celayir, Osmanlı padişahı Yıldırım Sultan Bayezid’e sığındı. Timur, mektup yazarak Bayezid’den bu iki hükümdarı  iade etmesini istedi. Osmanlı’nın kökünü oluşturan Oğuz Töresi, kendisine sığınanların kesinlikle iade edilmemesini hüküm altına almıştır. Bayezid de bu töreye uydu ve kendisine sığınanları Timur’a vermedi. Bayezid, bu kararı ile 15’inci Yüzyıl’ın dünyadaki en büyük ordusuyla savaşmayı göze aldı. Bayezid, Ankara yakınlarındaki savaşı kaybetti ve Osmanlı devleti yıkılmanın eşiğine geldi. Yaklaşık 12 yıl süren “Fetret Devri” yaşandı ve Osmanlı Devleti yok olmanın eşiğinden döndü.

Yıl 2011-2016… Türkiye Cumhuriyeti, Suriye’deki iç savaştan kaçarak kendisine sığınan yaklaşık 3 milyon kişiye kucak açtı. Halen 3,1 milyon Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı iş aramasına rağmen, Suriyeli sığınmacılar için yaklaşık 10 milyar dolar harcadı. Harcanan para, kamplarda kalan yaklaşık 300 bin Suriyeli içindi. Kampta kalmayan Suriyeliler ise başta Gaziantep, Kilis, Adana, Mersin, İzmir, İstanbul, Ankara olmak üzere ülkenin neredeyse tüm şehirlerine yayılarak yaşamaya başladı. Türkiye, Suriyelilere yaşamlarını sürdürmeleri için barınma, iş, sağlık ve sosyal yardım imkanı sağladı.

GÜMRÜK BİRLİĞİ DEĞİŞİKLİK MÜZAKERELERİ, SURİYELİLERİN GÖLGESİNDE KALDI

Cahit UYANIK

Türkiye ile Avrupa Birliği  (AB) geçen yılın sonbahar aylarından bu yana odağında Suriyeli ve diğer Orta Doğu ve Orta Asya ülkelerinden gelen sığınmacıların bulunduğu sıkı bir pazarlığın içinde. 18-19 Mart 2016 tarihinde toplanan zirvedeki uzlaşma ile bu konuda önemli bir mesafe alındı. Ancak; milyonlarca sığınmacıyı yakından ilgilendiren ve insani boyutu hayli yüksek olan bu mesele kamuoyu önünde büyük bir ilgi ile tartışılırken, AB-Türkiye ilişkileri açısından bir başka önemli gelişmeyi gölgede bıraktı: 20 yıllık sorunlu uygulamadan sonra, geçen yıl değiştirilmesi resmen ve ortak açıklama ile kararlaştırılan Gümrük Birliği Anlaşması... Zaten Türkiye-AB Zirvesi Ortak Açıklamasında bu konuya sadece bir cümle ile yer verilerek “Türkiye ve AB, Gümrük Birliği'nin iyileştirilmesi konusunda devam etmekte olan çalışmaları memnuniyetle karşılamıştır” denildi ve herhangi bir ayrıntıya girilmedi. Belli ki bu konu üzerinde ayrıntısıyla durulmamıştı.

Oysa geçen yıl Mayıs ayında revize edileceği AB ve Türkiye’nin ortak açıklaması ile ilan edilen Gümrük Birliği değişiklikleri konusundaki müzakerelerin, 2016 yılı ilkbahar aylarında başlaması planlanıyordu. Ancak sığınmacı krizinin daha acil ve öncelikli bir hale gelmesiyle Gümrük Birliği müzakerelerinin 6 aylık bir gecikmeyle, sonbahar aylarına sarkması kesinleşti.