GAZİANTEP'TE KULLANILAN BİR SÖZCÜĞÜN KÖKENİ: HÖMBÜKLEYİN / HÖYÜKLEYİN

Cahit UYANIK 

Size çocukluğumun Gaziantep'inden aklımda kalan bir sözcükten bahsetmek istiyorum: 'Hömbükleyin'.

Hafif tepecik (tümsek de denebilir) yapmış veya tepecik oluşturmuş şeyleri anlatmakta kullanırlardı bu sözcüğü...  Yorganları döşekleri üst üste yığıp bir tepecik mi oluşturdunuz 'hömbükleyin olmuş' derlerdi. Çiğ köfteyi yoğurdunuz da bir tepeciğe mi benzedi, 'hömbükleyin ortaya çıkmış köfte' denilip geçilirdi. Bu sözcüğün kökenini yıllardır düşünür, araştırır, soruşturur bulamazdım. Ama artık buldum. Bence 'hömbükleyin' sözcüğü, 'höyükleyin' sözcüğünün Antep ağzındaki deforme olmuş  halidir. 

Malum; höyük (tümülüs, kurgan) 'insan eliyle oluşturulmuş küçük tepecik' anlamına gelir. Anadolu'da ve Orta Asya'daki geleneklere göre, bilinmeyen zamanlarda önemli bir kişi öldüğünde, onu tanıyan ve sevenler mezarına toprak götürür dökerdi ve orası zamanla küçük bir tepeciğe dönüşürdü.  Bunlara yabancılar 'tümülüs' Türkler ise 'höyük' veya 'kurgan' derdi. Hatta 'Toprağı bol olsun' deyiminin bu gelenekten kaynaklandığı anlatılır. 

İşte 'höyüğe benzeyen' anlamındaki 'höyükleyin' sözcüğü, zamanla Antep ağzında deformasyona uğrayıp 'hömbükleyin'e dönüşmüş olabilir.




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder