EKONOMİ HİKAYELERİ / EKONOMİDE, PİYASALARDA SPEKÜLASYON VEYA 'LALE ÇILGINLIĞI' NEDİR?

Ekonomide, piyasalarda spekülasyon veya 'Lale Çılgınlığı' nedir?

387 yıl önce (1637) bugün, nadir bulunan 20 gramlık Witte Croonen lale soğanının fiyatı 33 günde %2.506 yükselip 1.345 guldeni (bugünün parasıyla $175 bin) bulunca lale çılgınlığı da tavana vurmuş oldu. 

O gün bir lale soğanı beş yıllık işçi maaşı ediyordu. 

İki yıl sonra (1639) Rembrandt, Amsterdam’da 10 lale fiyatına devasa bir ev satın almıştı. 

Saadet çok sürmedi. 1641 yılına gelindiğinde aynı lalenin fiyatı 37 guldene düştü.

(Kaynak: Ali Perşembe)

TÜRK BORSASININ (İMKB) GELECEĞİ VE KÜÇÜK YATIRIMCILAR

TÜRK BORSASININ GELECEĞİ VE KÜÇÜK YATIRIMCILAR

Cahit UYANIK 

Türkiye'de artık herkes İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nı (İMKB) yakından tanıyor. Gazetelerdeki boy boy tablolarda borsada oluşan fiyatlar yayımlanıyor. Yüksek tirajlı gazeteler haftalık ekonomi ekleri vererek okuyucularına borsaya ilişkin bilgi sunuyor. Sayıları 10 'u geçen haftalık ekonomi ve borsa dergisi, yatırımcılara yön göstermeye çalışıyor, yorumlar yapıyor, tavsiyelerde bulunuyor. Borsada hisseleri işlem gören şirketlerin sayısı hızla 300'e doğru çıkıyor. İMKB giderek daha fazla şirketin işlem gördüğü bir yapıya bürünüyor. Bu sayının yakın bir gelecekte 400'ü geçeceği tahmin ediliyor. Firmalar yeni yatırım kararları öncesinde kaynak maliyetini en aza indirgemek için halka açılmayı ciddi bir alternatif olarak değerlendiriyor.

Peki Türkiye'de borsayı ve dolayısıyla borsaya yatırım yapmaya başlayan yatırımcıları nasıl bir gelecek bekliyor? Borsada yeni endeks patlamaları yaşanabilir mi? Borsa orta ve uzun vadede yatırımcısına enflasyon oranı ve alternatif yatırım araçlarına göre daha fazla kar ettirir mi? Her şeyden önemlisi borsada yatırım yapmak isteyen yatırımcı bu işin içine nasıl girmeli? Girdiği dünyada kendisini neler bekliyor? Bu yazıda borsanın geleceği ve borsa yatırımcılığı konusunda 'tüyo' vermeden, "şu hisseyi alın" veya "filanca hisseyi elden çıkarın" demeden genel konuları dile getirmeye çalışacağım.

HİSSE SENETLERİ 'KAYDİ' OLUNCA, BASILI HİSSE SENETLERİ YAKILACAK MI?

HİSSE SENETLERİNİN SONU NE OLACAK?

Cahit UYANIK

Meclis Sanayi ve Ticaret Komisyonu geçtiğimiz günlerde Sermaye Piyasası Kanununda değişiklikler yapan tasarıyı kabul etti. Tasarı, Plan ve Bütçe Komisyonundan geçtikten sonra Genel Kurul'da kabul edilirse bazı ilginç gelişmeler yaşanacak.

Tasarı, tüm sermaye piyasası araçlarının kaydi olarak çıkarılması ve takip edilmesini öngörüyor. Yani artık borsa şirketleri hisse bastırıp dağıtmak zorunda olmayacaklar. Bu düzenlemenin kara paranın aklanmasının önlenmesi ve sahte hisse senedi basımını engellemek açısından büyük önem taşıdığı ifade ediliyor.

SPK ESKİ BAŞKAN YARDIMCISI, FİNANSAL FORUM KÖŞE YAZARI CANER ERTUNA'NIN VEFATININ ARDINDAN...

FİNANS MİSYONERİ CANER BEY

SPK'nın bugünlere ulaşmasında emeği geçen, 1994 Ekonomik Krizinde darbe yiyen küçük yatırımcıya babalık yapan Caner Ertuna akademik bilgilerle Türkiye gerçeğini birleştiren ender isimlerden biriydi.

Cahit UYANIK

Sakin, kibar, beyefendi, saygılı, bilgili ve hakkı yenmiş... Caner Bey aramızdan ayrıldı sessizce... İnsan şimdi durup düşünüyor da... Ortalıkta ahkam kesip gezinen sözde finans dahilerinden ne kadar farklıydı. Finans biliminin de toplumun hizmetinde olması gerektiğini anlatan kaç kişi var sütunlarında? O, hem dünyada hem Türkiye'de cangılı andıran finans dünyasının ahlaklı ve toplumsal bir yapıya nasıl dönüşmesi gerektiği konusunda kafa yoran nadir insanlardan biriydi. Belki de Türkiye'deki tek isimdi.

1994 Krizini yaşayıp, şimdi umut olduğunu iddia eden bazı siyasilerin alt-üst ettiği sermaye piyasalarına çeki-düzen vermek için az mı sabahlamıştı Ankara'daki küçük makam odasında...? Sermaye Piyasası Kurulu'nu (SPK), piyasaların tek patronu haline getirmek için raporlar üstüne raporlar mı yazmamıştı..? Kelle koltukta dakikalar mı geçirmemişti telefon konuşmalarında...?

NASRULLAH AYAN BORSA DERGİSİ 'TREND'İ SATTI, BENDENİZ 'FİNANS GAZETECİSİ' DE OLDUM

Cahit UYANIK

'Borsa Kralı' lakaplı,

Aynı isimle bir de kitap yazan 

Nasrullah Ayan yoğun bakıma kaldırılmış. 

Bir tv canlı yayını esnasında kalp krizi geçirmiş...

Son 3-4 yılda sosyal medyada oldukça aktifti Nasrullah Ayan...

Yazılınca anımsadım; borsacıydı, Turkınvest AOG (Asya Okyanusya Grubu) Menkul Kıymetler'in sahibiydi ama sosyalistti.

Tansu Çiller'in sebep olduğu '94 Krizinde

Karşılıksız repo yükümlülükleri sebebiyle battı...

Ortak bir anım yok ama...

Benim yaşamımda finans konularına 

Daha fazla ilgi duymama vesile olan isimdi; bilmeyerek de olsa...

HİSSE SENEDİ, TAHVİL VEYA KAR GARANTİLİ KAĞITLARA YATIRIM YAPMAK DİNEN CAİZ Mİ? (UYGUN MU?)

Diyanet İşleri Başkanlığı fetvayı verdi:

"HİSSE SENEDİ CAİZ, TAHVİL DEĞİL"

Diyanet İşleri Başkanlığı beklenen açıklamayı yaptı. "Dinen yasaklanmayan meşguliyet alanındaki şirketin hissesinin alınmasında sakınca yoktur."

Cahit UYANIK 

"Bir yanda faize haram damgası vurup, yatırım kapısı arayan yaklaşık iki trilyon liralık birikim... Diğer yanda durgunluğun sancılarını çekip taze kan arayan borsa. İslami trilyonlar borsaya akarsa çok şey değişecek. Ama önce borsa kapısının fetva anahtarıyla açılması gerekecek"...

Geçen haftaki sayımızda ele aldığımız İslami çevrelerin borsaya bakışına ilişkin haberimiz böyle başlıyordu. İslami kesim borsaya ilgi duyuyordu ama oldukça belirgin kaygıları da taşıyordu. Bu kaygılar, hisse senedine yatırım yapmanın caiz olup olmadığından, borsada işlem gören firmaların İslami esaslara göre çalışıp çalışmadığına kadar uzanıyordu. 

İşte tam bu belirsizliklere ve tartışmalara Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mustafa Said Yazıcıoğlu açıklık getirdi. Yazıcıoğlu, Panorama'ya yaptığı açıklamada sermaye piyasalarında ve borsada işlem gören şirketlerin kağıtlarının satın alınmasının o şirkete ortaklık olarak ele alınması gerektiğine dikkat çekti. Yazıcıoğlu'na göre ancak bu ortaklığın ne durumda olursa olsun, sabit veya belli bir oranda kar alınması esasına dayanmaması gerekiyor. Çünkü böyle bir ortaklık ilişkisi İslami hükümler uyarınca "caiz değil".

TEMETTÜ YATIRIMCILIĞI (EMEKLİLİĞİ) VEYA İLAÇLARIN YAN ETKİSİNDEN YARARLANIP HASTA TEDAVİ ETMEK

Cahit UYANIK

Biraz uzun olacak ama...

Size ilginç bir şey anlatacağım...

Son zamanlarda Twitter'da

Güzel bir akıma şahit oluyorum

Küçük tasarruf sahipleri

'Temettü Yatırımcılığı'na büyük ilgi gösteriyor.

(Kimi de buna Temettü Emekliliği diyor ama ben sevmiyorum bunu...)

Önce 'Temettü (Kar payı) Yatırımcılığı' nedir, onu anlatayım kısaca...

Borsada hisse senetlerine günlük al-sat (trade etmek) amacı dışında uzun vadeli yatırım yapmak,

Bunu yaparken de kazancını yatırımcısıyla paylaşan

Yani temettü veren güvenilir şirketleri tercih etmek

Bu hisseleri sabırla, küçük küçük parçalar halinde yıllarca satın alıp biriktirmek...

Kurumsal şirketlere (BİST-30, BİST-50) yatırım yaparak...

Hem o hissenin fiyat artışından hem de temettüsünden (Bedelsiz hisse senedi imkanından da) yararlanmak...

MORTGAGE KANUNU ÇIKTIKTAN SONRA YAPILMASI GEREKEN İKİNCİL DÜZENLEMELER NELERDİ?

İşte Mortgage'ın Önündeki Engeller

Cahit UYANIK

Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) yaptığı çalışmalarda mortgage'ı uygulamak için yasa çıkarmanın yeterli olmayacağı, bunun yanı sıra çeşitli kurumların çok sayıda ikinci düzenlemeler de yapması gerektiği belirlendi. 

Bu çerçevede SPK'nın 4 yönetmelik yayınlaması, Bakanlar Kurulu'nun vadesi dolmadan ödeme yapılmak istenmesi durumunda uygulanacak yöntemi belirlemesi, Merkez Bankası'nın değişken faizli konut finansmanı sözleşmelerinde kullanılacak endekslere ilişkin usul ve esasları şekillendirmesi gerekiyor. Ayrıca Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın, Tapu Kadastro ile Hazine'nin yapması gereken bazı düzenlemeler de bulunuyor.

SPK Kurumsal Yatırımcılar Dairesi tarafından hazırlanan bir çalışmada, mortgage taslağıyla gerçekleştirilecek yasa değişikliklerinin yanı sıra, uygulamaya yönelik bir takım ikincil düzenlemelerin yapılması gerektiğine dikkat çekildi. Çalışmada, SPK'nın ipotek finansman kuruluşlarının (İFK) kuruluşu, faaliyet izni esasları, tabi olacakları yükümlülükleri; ipotek ve varlık teminatlı menkul kıymetlere ilişkin usul ve esasları; konut ve varlık finansmanı fonlarına ilişkin usul ve esasları ve konut finansmanı sisteminde değerleme hizmeti verecek kurum ve uzmanlara ilişkin şartları belirlemesi gerektiği anlatıldı.

1990'LI YILLARA DAMGASINI VURAN SPK-KOMBASSAN SAVAŞI (4)

Başkentten Yansımalar / Cahit UYANIK

SPK, ANADOLU'DA ÖRGÜTLENMELİ

Geçen haftanın en önemli gündem maddelerinden birisi, SPK'nın Kombassan'a ilişkin aldığı kararlardı. SPK, Kombassan Olayını toplumun gündemine dahil ederek önemli bir görevi yerine getirdi. SPK'nın, ordunun isteği ile Kombassan'ın üzerine gittiği yolundaki görüşlere pek katılamıyorum. Çünkü aylardır gazetelerin iç sayfalarında SPK'nın bu konudaki raporları yayınlanıp duruyordu. Türkiye'de kökleri Galata Bankerleri ile 1800'lü yıllara kadar giden sermaye piyasalarında, çoğu zaman devletin basiretsizliği sonucu önemli krizler yaşandı. 1980'lerdeki Bankerler Faciası ve 1994'teki aracı kurum iflaslarının hatıraları hafızalarımızda henüz çok taze. Bu krizlerdeki ortak payda, tasarruf sahiplerinin yüksek kazanç veya faiz beklentisini kötüye kullanan bir takım üçkağıtçılara devletin göz yumması olmuştu.

Yüksek faiz beklentisinin kaynağı ise toplumdaki her türlü yozlaşmanın baş aktörü durumundaki enflasyondur. Kombassan ve benzerlerinin yükselmeye başladığı dönemle, Refah Partisine (RP) teveccühün artmaya başladığı dönemin kesişmesini dikkatlerinize sunmak isterim. Demek ki RP, gözler önünde enflasyon karşıtı değişik söylemleriyle oy toplarken; Kombassan tipi şirketler iş dünyasının gizlilik prensiplerinden yararlanarak 'kendilerine özgü' bir halka açılma modeli yarattılar.

1990'da başlayan bu eğilimin ancak 1997'de SPK'nın gündemine gelmesi çok ama çok düşündürücüdür. SPK, o günden bu yana tam tamına 3 başkan değiştirmiştir. Değişen Başbakan sayısı ise 5'tir. Bu konuda idarenin tam bir aymazlık içinde bulunduğu rahatça söylenebilir. Peki bu olay büyük bir krize neden olabilir mi? Kombassan ve benzeri şirketlerin yöneticilerinin üçkağıtçı olup olmadıklarını zaman gösterecek. Unutmayalım ki batan bankerler ve iflas eden aracı kurum sahipleri de, 12'ye 5 kala toplumda 'saygın kişi' muamelesi görmeye devam ediyorlardı.

1990'LI YILLARA DAMGASINI VURAN SPK-KOMBASSAN SAVAŞI (3)

Haşim BAYRAM

KOMBASSAN'DAN GÜNEŞ ENERJİSİ PROJESİ

Cahit UYANIK  

Alanya- Son günlerde tartışmaların odağında bulunan Kombassan Holding, Antalya'nın Alanya ilçesinde kurduğu tesislerle ay sonundan itibaren güneş enerjisinden elektrik üretmeye başlayacak. Türkiye'nin en fazla güneş ışığı alan ikinci bölgesi olan Alanya'daki tesislerin resmi açılışının Temmuz ayı sonunda yapılması planlanıyor.

Kombassan Holding, Ankara ve İstanbul'dan 120 gazeteci ve bilim adamının katıldığı bir gezi ile Alanya'daki solar projesini tanıttı. Projenin tanıtımı sırasında, güneş enerjisinin toplandığı paraboloid aynaların başında açıklamalar yapan Kombassan Yönetim Kurulu Başkanı Haşim Bayram, tesislerin çevreye saygılı enerji üreteceğini ifade ederek benzeri çanakların 1.000 tanesinin tüm Akdeniz'in ihtiyacını karşılayabileceğini bildirdi. Projenin tüm patent ve lisans haklarının Amerikan Cummins şirketinden alındığını aktaran Bayram, 1988'den bu yana projeye harcanan kaynağın 50 milyon dolar olduğunu bildirdi.

1990'LI YILLARA DAMGASINI VURAN SPK-KOMBASSAN SAVAŞI (2)

Ali İhsan KARACAN

SPK Başkanı Ali İhsan Karacan:

"KOMBASSAN'DA ADIM ADIM İLERLİYORUZ"

Cahit UYANIK 

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Ali İhsan Karacan, yaklaşık 1 haftadır kamuoyunu meşgul eden Kombassan Olayında adım adım ilerlediklerini belirterek "Bankalardan Kombassan'ın hesaplarına ilişkin yazılar yavaş yavaş elimize ulaşmaya başladı. Bu yazıların sonucunda bundan sonra ne yapacağımıza karar vereceğiz. Bir adımı tamamen bitirmeden, ötekini düşünmek istemiyoruz" dedi.

SPK Başkanı Karacan, Finansal Forum'a yaptığı açıklamada bankalara SPK'nın istediği bilgileri vermeleri için makul bir süre tanıdıklarını bildirdi. Sürenin dolmasından sonra Kombassan'ın durumunun yeniden gözden geçirileceğini ve istenen ödemeleri yapıp yapamayacağının ortaya çıkacağını ifade eden Karacan, şirketin taşınmaz mal varlıklarına haciz konulması konusunda herhangi bir karar almadıklarını, bu konudaki yasal incelemelerinin sürdüğünü ifade etti. Karacan "Şirketin taşınmazlarına el koyma yetkiniz var mı?" şeklindeki sorumuzu "Bir adımı tamamen bitirmeden ötekini düşünmek istemiyoruz" diyerek üstü kapalı şekilde olumlu yanıt verdi. Karacan Konya'ya gönderdikleri SPK yetkililerinin de gerekli işlemleri yürüttükten sonra Ankara'ya döndüklerini kaydetti. 

1990'LI YILLARA DAMGASINI VURAN SPK-KOMBASSAN SAVAŞI (1)

İSLAMİ SERMAYEYİ DANIŞTAY ÇÖZECEK

Cahit UYANIK

Türkiye'yi 2 yıldır meşgul eden İslami Sermaye olgusunun hukuki boyutunu Danıştay çözecek. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), İslami Sermaye çerçevesinde ilk takibe aldığı şirket olan Kombassan Holding'le ilgili başlattığı hukuki prosedürü Danıştay'a götürdü. Kombassan'ın geçen Eylül ayında Ankara 5. İdare Mahkemesinden SPK kararları aleyhine çıkarttığı kararın hemen ardından, Kurul da konuyu Ocak ayında Danıştay'da temyiz etti. Danıştay'ın vereceği karar, İslami Sermayenin Türk Hukuk Sistemi içindeki yerinin belirlenmesi açısından kritik önem taşıyor. 

Finansal Forum'un edindiği bilgilere göre Kombassan Holding geçen Kasım ayı sonunda SPK'ya başvurarak 1997 yılında alınan Kombassan hisselerinin Takasbank eliyle dağıtılması işlemlerinin büyük ölçüde tamamlandığını belirtti. Hisse dağıtım işlemlerinin getirdiği para ve iş yükü nedeniyle Kombassan Holding'in 2 yıldır sermaye artırımı yapamadığı anlatılan yazıda, bazı siyasi içerikli mesajlar da verildi.

"Ülkemizde iş adamı geçinen birçok rantiyecilerin ve kravatlı çetelerin ülke kaynaklarını iç edip sömürdüğü ortamda Kombassan'ın yatırım, üretim, istihdam demesinin önüne geçmeye çalışma en hafif deyimiyle iyi niyetle bağdaştırılamaz" görüşü savunulan yazıda, şirket sermayesinin 29 trilyon 980 milyar liradan 100 trilyona yükseltilmesine izin verilmesi istendi. 

NEW YORK PAMUK BORSASINDAKİ SANDALYE SAHİBİ İLK TÜRK

Atatürkümüzün tek hayat arkadaşı

Latife Hanımın yaşamını anlatan

İpek Çalışlar'ın araştırıp

(Kopyala-yapıştır değil, gerçek bir araştırma)

kaleme aldığı 'Latife Hanım' adlı eseri okuyorum

Uzun yıllar boyunca çeşitli kitaplar biriktirilip

Kütüphane kütüphane gezilerek kaynak toplandığı belli olan bu kitap;

Kaynakların yetmediği yerde gazetecilik yöntemlerine başvurulan,

bilgisi ve ilgisi olan kişilerle yüz yüze görüşmelerle desteklenmiş bir başyapıt bence.

(Tıklayınız) OKUDUĞUM KİTAPLAR / GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK / İLBER ORTAYLI

Meslek hastalığı var tabii ki bizde; bu kitaptan ekonomi muhabiri gözüyle öğrendiğim bir şeyi de sizinle paylaşmak isterim

BORSADA AÇIĞA SATIŞ NEDİR VE NEDEN YASAKLANIR?

Borsada açığa satış nedir ve neden yasaklanır?

Açığa satış işlemleri, sahip olunmayan sermaye piyasası araçlarının satılmasını ya da satışına ilişkin emrin verilmesini ifade eder. Açığa satış işlemi hem borsada hem de forex piyasasında yapılan bir işlemdir.

Bir hisse senedini açığa satmak aslında sahip olmadığınız ama siz satış işlemini yaptıktan sonra fiyatının düşmesini beklediğiniz hisse senedini satmak anlamına gelir. Fiyatı düşmeden satış yaparsanız, fiyatı düştüğünde aynı hisse senedini daha ucuza geri alarak aradaki fiyat farkından kar edersiniz.

Normal işlemlerde önce alıp, sonra satarak kar ya da zarar ederken; açığa satış işleminde önce satıp, geri alırken oluşan farktan kazanırsınız.

Bugün beklendiği gibi; borsadaki tüm fiyatlar düşüşe geçeceği için (yapay şekilde) açığa satışa çok elverişi bir ortam oluşur. Herkes düşük fiyattan açığa satış yazacağı için fiyatlar daha da aşağı iner. Bunu önlemek için açığa satış yasağı getirilir.

Bir örnekle anlatayım.

DR. YAŞAR ERDİNÇ İLE KÜÇÜK BİR ANI

1995-1996 yıllarında İntermedya Ekonomi Dergisinin Ankara Haber Müdürüyken Yaşar Erdinç de köşe yazıyordu. Birkaç kez telefonla görüşmüştük. O yıllarda sermaye piyasalarından anlayan yazar altından kıymetliydi. Yaşar Erdinç klasından hiç bir zaman taviz vermedi.

Hem kendini daha fazla geliştirdi hem de bu alana girmek isteyenlere verdiği eğitimlerle desteğini esirgemedi. Hep küçük yatırımcılardan yana oldu. Onları eğitime ve düşünmeye sevk etti. Her zaman güler yüzlü ve mütevaziydi. Allah rahmet etsin ve ailesine sabır versin.

(Bu yazı 17 Ağustos 2019 tarihinde Twitter sayfamda yayınlanmıştır.)

3,15 MİLYAR TL'LİK VDMK İHRACINDA ALMAN KONUT FİNANSMAN MODELİ 'PFANDBRIEF'TEN ESİNLENİLDİ

Ziraat, Halk, Vakıf ve Garanti Bankası; 3,15 milyar TL'lik konut kredilerini ipotek teminatlı menkul kıymete (İTMK) dönüştürdü. Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankasının kurduğu Varlık Finansmanı Fonu bu İTMK'ları aldı. 

Fon, bu İTMK'lara bağlı olarak sermaye piyasası yatırımcılarına varlığa dayalı menkul kıymet (VDMK) sattı. Yatırımcıların verdiği para, bankalara ödenecek. Bankalar da bunu yeni borçlar vermekte kullanabilecek.

Daha sonra sisteme göre; 3'er aylık dönemler halinde bankalar İTMK'larını alan Fon'a faiz, Fon da VDMK yatırımcılarına faiz ödemesi yapacak. Yani bu yatırımcılara, söz konusu İTMK’ların sağlayacağı nakit akışları ile faiz ödemesi gerçekleştirilecek.

Bu model Almanya'da geliştirilerek kullanılan konut kredilerinin VDMK'lar üzerinden sermaye piyasası yatırımcılarına sunulması; böylece bankaların hızlı bir şekilde likite dönmesi esasını içeren "Pfandbrief Modeli"ne dayanıyor. Türkiye bu modeli, 2006 yılındaki Mortgage Kanunu çalışmaları sırasında incelemişti ve benim bir yazımda da ayrıntılarına değinilmişti.

TÜRKİYE'DE EMLAK PİYASASINI FİNANS 

PİYASASI İLE BİRLEŞTİRMEK GEREKİYOR

Cahit UYANIK

Türkiye'de enflasyon ve faizlerin inişe geçmesi ile başlayan emlak fiyatlarındaki artış süreci, bugünlerdeki ekonomik dalgalanma ile kendisine adeta "yön" arıyor. Türkiye'deki emlak piyasası, bir çok reel piyasa gibi pek sağlıklı değil. Oluşan fiyatların içinde, bol miktarda spekülasyon payı ve bilgi eksikliklerinin getirdiği yanlış fiyatlandırmalar bulunuyor. Türkiye'de bu olumsuzluğun giderilmesi için, emlak piyasasının bir şekilde finans piyasaları ile entegre edilmiş hale gelmesi gerekiyor ki, spekülasyon ve bilgi eksikliklerinden kaynaklanan şişkinlikler asgariye insin. Bunun ne anlama geldiğine bakmadan önce, Türkiye'nin emlak konusundaki genel panoramasını ele almak lazım.

(Tıklayınız) KRİZ ORTAMINDA MORTGAGE'A (ÖLÜM SÖZLEŞMESİ) GİRMEK CESARET İSTER

İSTANBUL GLOBAL DEĞİL, BÖLGESEL BİR FİNANS MERKEZİ OLABİLİR

İSTANBUL BÖLGESEL BİR

FİNANS MERKEZİ OLABİLİR

Cahit UYANIK

'İstanbul'un uluslararası bir finans merkezi olması' tartışma gündeminin zaman zaman canlanan önemli bir maddesi. Çoğu kez temel bilgi ve araştırmadan yoksun bir şekilde tartışılmaya çalışılan bu mesele, geçen yıl ekim ayında bu köşede de ele alınmıştı. O yazımızda bir kentin bölgesel veya uluslararası finans merkezi olması için, oldukça uzun bir listedeki şartları yerine getirmesi gerektiği anlatılmıştı. Bu çerçevede ilk bakılan kriterlerin ülke ekonomisinin istikrarlı bir görünüm vermesi, serbestliğe dayanan ve sık sık değişmeyen bankacılık düzenlemelerinin olması, verginin finansal işlemlerden değil kazançlardan alınıyor olması, bankacılık üzerindeki aracılık maliyetlerinin çok az olması veya hiç olmaması, yetişmiş insan birikiminin bulunması, yabancıların yaşayabileceği güvenlikli bir ortama sahip olunması, trafik ve hava kirliliği gibi yaşamı zorlaştıran sorunların bulunmaması gerektiğini söylemiştik.      

(Tıklayınız) İFM ARAYIŞLARINDA İLGİNÇ BİR DÖNEM: FRANKFURT-İSTANBUL-MOSKOVA ÜÇLÜ FİNANS MERKEZİ

Merkez Bankası (MB), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) ile Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) merkezlerinin Ankara'dan İstanbul'a taşınması tartışması ile oluşan ortam, şu günlerde yerini bazı ciddi araştırmalara bırakmış gibi görünüyor. Araştırmalarda, daha önce bölgesel veya uluslararası finans merkezi olma çabası göstermiş kentlerin durumları ve bu kentlerin içinde bulunduğu ülkelerin durumları araştırılıyor. Vergi Konseyi ve Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği (TSPAKB) uzmanları tarafından hazırlanan "Global Finans Merkezleri ve İstanbul" adlı rapor, bu konuda oldukça değerli bilgi ve görüşlerin toplandığı bir görünüm veriyor. 60 sayfayı aşan raporda İstanbul'la ilgili ulaşılan sonuç ise şu: 
İstanbul, global değil bölgesel bir finans merkezi olmayı hedeflemeli. 

BİST’TE KOLAY İŞLEM İÇİN ‘TÜRK YAPAY ZEKASI’ YAZILIYOR

- TOBB ETÜ’DEN İKİ AKADEMİSYEN BİST’TE OPSİYON İŞLEMİ YAPMAYI

KOLAYLAŞTIRACAK YAPAY ZEKA DESTEKLİ BİR YAZILIM GELİŞTİRİYOR

- YAZILIM TAMAMLANDIĞINDA BİR ARAYÜZ SAYESİNDE, OPSİYON ÜRÜNLERİNDE ALIM-SATIM UYARISI VEREN VEYA OTOMATİK ALIM SATIM

YAPABİLEN ALGORİTMİK İŞLEMLER GERÇEKLEŞTİRİLEBİLECEK   

Borsa İstanbul’daki (BİST) türev ürünlere isabetli ve istikrarlı şekilde kazandıran yatırım yapmak veya kur riskinden korunmak isteyenler için, yapay zeka desteğiyle bir bilgisayar yazılımı geliştirilmeye başlandı. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesinde (TOBB ETÜ) yaklaşık 1,5 yıldır sürdürülen ve TÜBİTAK’ın desteklediği Ar-Ge projesi hayata geçtiğinde yatırımcılar, kolayca kullanabilecekleri bir arayüz yardımıyla; yapay zeka destekli alım satım stratejileri geliştirerek algoritmik işlemler yapabilecek. Yani bu arayüz, yatırımcıyı alım veya satım yapmaya geçmesi konusunda uyarıp, kendisi otomatik olarak alım satım işlemleri de gerçekleştirebilecek. 

TOBB ETÜ’deki geliştirme çalışmaları süren proje bittiğinde, BİST bünyesinde türev işlemlerinin gerçekleştirildiği Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasındaki (VİOP) opsiyon işlemlerine izin veren ürünlere yapay zeka ve algoritmalar desteğiyle bilinçli yatırım yapmak kolaylaşacak. VİOP bünyesinde halen; BİST-30 Endeksi, Dolar-TL kuru ile 10 ayrı şirketin hisse senetlerinin değerine dayalı opsiyon işlemi yapma imkanı var. Yatırımcılar VİOP’ta kâr amaçlayarak veya kur riskinden korunulması (hedge) amaçlı işlemler gerçekleştirebiliyor. BİST’in 2016 Faaliyet Raporuna göre bu piyasada işlem rekorları kırıldı ve yatırımcıların VİOP ve opsiyon işlemlerine ilgisi giderek artıyor.

KENDİ SEKTÖRÜNDEN TÜRK SERMAYE PİYASASI VE İMKB'NİN GELECEĞİ İÇİN KRİTİK RAPOR

Cahit UYANIK 

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bünyesinde 2006 yılından bu yana sektörel gelişmeyi teşvik etmek amacıyla Türkiye Sektör Meclisleri faaliyet gösteriyor. Meclisler, kamu kurum ve kuruluşları ile sektörde faaliyet gösteren iş adamlarının kurduğu dernek ya da kuruluşları ve firmaları bünyesinde barındırıyor. Sayıları şu anda 56 olan sektör meclislerinden birisi de Sermaye Piyasaları Sektör Meclisi. 2 yıldır çalışan Meclis, başta İMKB olmak üzere Türkiye'deki sermaye piyasasının sorunları, çözüm önerileri, gelecek planlarının ne olması gerektiği, hedefleri hakkında bir rapor hazırladı. 

Raporda Türkiye'deki finansal sistemin bankacılık ağırlıklı işlemesinden kaynaklanan kırılganlık ve risklerin ancak sermaye piyasasının gelişmesiyle azaltılabileceği ifade edilerek, sektörün geleceğine yönelik ciddi uyarılarda bulunuluyor ve sorunlara çözüm önerileri sıralanıyor. Raporda Türk sermaye piyasasının hedeflerinin 'güçlü bir kurumsal organizasyon, piyasaların daha derin ve likit hale gelmesi, yatırımcı sayısı ve kompozisyonunda artış, finansal araçların daha fazla çeşitlenmesi' olması gerektiği vurgulanıyor.