11 BİN KM. UZAKTA, FİLİPİNLER'DE BİR AVUÇ TÜRK BANKACI GÖREV YAPIYOR

Cahit UYANIK



Türkiye'den 11 bin km. uzakta Uzak Doğu'ya özgü kent manzarası Filipinler'in başkenti Manila'da da aynen geçerli. Bir yanda gökleri yırtarcasına yükselen dev binalar, öbür yanda yüz binlerce insanın tenekeden yapılmış barakalarda sürdürdüğü zor bir hayat. 1966'da kurulan Asya Kalkınma Bankası (ADB) Manila'nın merkezindeki Mandaluyong City'de bulunuyor. Gün ışığından azami oranda yararlanan Japon mimarisinden izler taşıyan binasında, sayıları 700 milyona ulaşan yoksulları rahatlatmak için projeler geliştiriyor. Dile kolay, ADB yılda 6 milyar dolarlık kredi dağıtıyor.

Japonya ve ABD'nin yüzde 15,8 ile en büyük pay sahibi olduğu ADB'ye Türkiye, dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın istekleri doğrultusunda 1991'de üye olmuş. Türkiye bankanın 28'inci en büyük ortağı. Ama bölge dışından üyeler açısından bakıldığında 9'uncu en büyük ortak. 63 üyeli bankadan, bölge ülkesi olan 36 ülke kredi kullanabiliyor. Türkiye "dönor" ülke olduğu için kredi alamıyor.

BANKACILIK SEKTÖRÜ ARTIK YENİ UFUKLARA YELKEN AÇMALI/EKONOM 50. ÖZEL SAYI

2 bin kişiden 7'si Türk

ADB'de 50 ayrı ülkeden 2 bin kişi çalışıyor. ADB'ye 1994'te gelen ilk Türk, Hazine Müsteşarlığından Zeki Kiy... Kiy, bankanın maddi imkanları nedeniyle Türkiye'ye dönmeyi pek düşünmüyor. Yeşim Elhan Kayalar ise 6.5 yıl önce ADB'ye girmiş. Bankadaki görevini geçici gördüğünü söyleyen Kayalar'ın amacı, iyi bir imkan olursa Türkiye'de çalışmak. İstanbul-Büyükadalı Jak Jabes ise yıllarını OECD'de geçirdikten sonra 4 yıldır ADB'de çalışıyor. Yakında emekliye ayrılacak olan Jabes de özel sektörde çalışmaya başlayabileceğini anlatıyor. Bir başka Türk bankacı ise Neşide Taş Anvaripour. Uğur Salih Uçar ise Türkiye'nin de içinde bulunduğu bölge direktörlüğünün Hazine Müsteşarlığı tarafından gönderilmiş Türk danışmanı. 15 yıllık boşluğun ardından bu göreve atanan Uçar, 2008'e kadar Manila'da kalmayı planlıyor. Uçar bankaya giriş yaptığından bu yana Mayıs ayı başındaki İstanbul'da yapılacak ADB Yıllık Toplantısı için ter döküyor. 

Manila'daki Türk girişimcileri

Manila'da henüz sayıları bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıda Türk iş adamı da bulunuyor. 

Feridun Tekeli yaklaşık 30 yıldır bu ülkede Polo Garage ve Mango mağazalarını işletiyor. 30 yaşını henüz geçen ve İstanbul-Süleymaniyeli Sinan Batur ise Manila'da kuyumculuk yapıyor. Batur "Dünyanın en güzel yeri burası. Burada para kazanmamak için aptal olmak lazım" diye konuşuyor. 20 yıl önce Manila'ya gelen İlhan Akkök, şehrin en lüks semtinde Pasha adında bir Türk lokantası işletiyor. Yakında burada Maraş dondurması da satmaya başlayacağını söylüyor. 

Türk girişimcilere iş imkanı

ADB'deki Türk bankacıların ortak düşüncesine göre, Türkiye'den yeterince firmanın ihalelere girmemesi oldukça üzücü. ADB'nin projelerinde danışmanlık hizmetlerinin de önemli rol oynadığını belirterek bu alanda çalışan Türk firmalarının, müteahhitlik firmaları gibi ilgisiz kalmasından şikayetçiler. Oysa ADB'nin 300 milyon doları bulan danışmanlık hizmetleri pazarından Amerikalı, Portekizli, İspanyol, Avustralyalı ve daha birçok ülkenin ciddi pay aldığını belirtiyorlar. ADB'deki Türk bankacılar, özellikle Orta Asya'da, Türkiye'nin de ilgi alanındaki bazı ülkelere giderek daha fazla kredi kullandırıldığını, müteahhitlerin ve danışmanlık firmalarının buna özellikle dikkat etmesi gerektiğini belirtiyorlar. 

(Tıklayın) FİLİPİNLER İZLENİMİ: UZAKTA, DERTLİ, FARKLI VE GÜZEL İNSANLAR ÜLKESİ...

Altın tavsiyeler

Gerek bankada çalışan gerekse Manila'da iş kurmuş Türk iş adamlarına Filipinler'de yatırım yapılıp yapılmayacağını soruyoruz. Aldığımız cevabın özü şöyle: Bu ülkede büyük yatırıma girişmeyin. Devletleştirmeler yaşanabiliyor. Burası KOBİ'ler için uygun. Dürüst bir ortak bulabilirseniz, değişik her şeyi satabilirsiniz.

(Bu haber, Referans Gazetesinde 2005 yılında yayınlanmıştır.) 
2008 KRİZİNDEN SONRA 'DAHA YERLİ' BİR BANKACILIK BİZİ BEKLİYOR
EKOKULAK: BANKACIDAN MORG GÖREVLİSİ OLUR MU?