Cahit UYANIK
Reel sektörün sorunlarının çözümü için başlatılan çalışmalarda bu hafta yine kritik görünüyor. Yarın yani Salı günü TOBB yönetimi ile hükümetin bazı bakanlarının bir araya gelerek, geçen hafta yarım bırakılan görüşmeleri sürdürmeleri bekleniyor. Geçen Pazartesi kısıtlı zamanda yapılan görüşmelerde, finansman sorunları ele alınmıştı. Bu konuda bazı sözler alan özel sektör nispeten rahatlamış görünüyor. Ancak söz vermek yetmiyor, alınan kararların yaşama geçirilmesi de gerekiyor.
TOBB yönetimi ile hükümet arasındaki diyaloğun bu haftaki gündeminin ağırlıkla vergi sorunları üzerine yoğunlaşması bekleniyor. TOBB'un hazırladığı çözüm paketinin vergi sorunları bölümünde enflasyon muhasebesi ilk madde olarak görünüyor. TOBB haklı olarak enflasyon etkisiyle ortaya çıkan ve aslında reel bir kazancı ifade etmeyen tutarların, işletmenin gerçek durumunu ortaya koyamadığını ve elde edilmeyen kazançların vergilendirilmesine yol açtığını belirtiyor.
Peki TOBB yıllardır üstüne düşmediği bu konuyu neden deşmek ihtiyacı hissediyor? Bunun geri planında son aylarda yaşanan büyük devalüasyon var. Devalüasyon, işletmeleri öylesine kötü etkiledi ki; çoğu hayat standartına göre kar da etse zarar da etse, belirli bir vergiyi ödeyen işletmelerin dengeleri altüst oldu. Zaten belli bir miktarda vergiyi ödemeyi göze alarak işletmelerini devam ettiren iş adamları, sırf döviz kuru nedeniyle yükselmiş enflasyonun yıkıcı etkisini tüm vergi beyannamelerine yansıtmak istiyorlar.
Eskiden işletmelerin bilanço kalemleri üç aşağı-beş yukarı artış oranı belli döviz kuruna göre kurgulanıp enflasyon da veri alınarak dikkatle takip edilirdi. Ama dalgalı kur bu imkanı tamamen ortadan kaldırdı. Yani işletme muhasebesine esas olan kar rakamına ulaşılıp ulaşılamayacağını artık kimse kestiremiyor.
Normal bir ekonomide zarar etmek, girişimci için zaten arzu edilmeyen bir durum. Ama zararın, kendi özgür kararları haricindeki etkenlerden kaynaklanması hiç istenmeyen bir şey. İşte TOBB, gittikçe belirsizleşen ekonomik ortamın işletmeler üzerindeki yıkıcı etkisini azaltmak için yıllardır kulağının üstüne yattığı enflasyon muhasebesinne mal bulmuş magribi gibi sarılıyor.
Elbette enflasyon muhasebesi denilince devlet gelirlerinin geleceğinin ne olacağını da dikkatle incelemek gerek. Geçmiş yıllarda devlet, aslında var olmayan karların vergisini topluyor ve kendini avutuyordu. Devletteki bu aldatmacanın en açık göstergesi, vasıtalı vergilerin oranının toplam gelirlerin üçte ikisi boyutuna çıkmasıydı. Şimdi enflasyon muhasebesine geçilirken devlet gelirlerinde ciddi bir azalma yaşanabilir. Zaten büyük kaynak sıkıntısı çeken devleti, bu noktada enflasyon muhasebesine razı etmek pek kolay görünmüyor. Anlayacağınız bu haftaki TOBB-Hükümet görüşmelerinden olumlu bir hava yansıması pek olası görünmüyor.
(Bu yazı Finansal Forum gazetesindeki Başkentten Yansımalar köşesinde 29 Ekim 2001 tarihinde yayınlanmıştır.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder