Cahit UYANIK
Merkez Bankası (MB), geçen hafta kısa vadeli faiz oranlarını 3 puan düşürdü. Bazı AKP'lilere göre bu faiz indirimi, son bir hafta içinde MB'nin üzerinde kurulan siyasi baskının sonucu idi. Öyle ki MB Başkanı Süreyya Serdengeçti'nin görevden alınabileceğini dair haberler bile yaptırıldı. Oysa Serdengeçti'nin görev süresi 2006 yılının Mart ayında bitiyor. MB Yasası gereği de görevden alınması neredeyse imkansız.
Ama olsun; bazı AKP'liler siyaset olsun da ne olursa olsun diyerek kafa karıştırmaya devam ediyorlar. Bu isimlerin kimler olduğunu ise meraklıları biliyor. Ben sadece şöyle şifreleyebilirim: Hükümet sorumluluğu taşımayan ama hükümetteki bir bakan gibi davranan bazı milletvekilleri.
Aslında konumuz AKP'liler değil, faizi düşürme arayışları. Geçtiğimiz haftalarda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a birkaç koldan bu konuyla ilgili enteresan öneriler ulaştırıldı. Bunlardan belki de en dikkat çekici olanı İMKB bünyesindeki Tahvil ve Bono Piyasasına Merkez Bankası ve kamu bankalarının müdahale etmesi önerisiydi.
Erdoğan'a iletilen teklife göre Tahvil ve Bono Piyasasındaki faiz yükselişinin önemli bir kısmı yapay. Yani piyasa oyuncularının birbirleriyle haberleşerek yaptıkları oyunlardan oluşuyor. Hükümette küçük bir tartışma mı çıktı? Hooop faizler birkaç puan yükseltiliyor. Siyasi yumuşama ile faizler biraz indiriliyor ama ilk seviyesine döndürülmüyor. Böylesi biriken 3-4 olaydan sonra risk primi alıp başını gidiyor. Tahvil ve Bono Piyasasında oluşan faizler ise Hazine'nin çıktığı ihalelerdeki faiz oranlarını otomatikman yukarı çekiyor. Erdoğan'a sunulan çalışmalarda özellikle 'piyasa yapıcısı' bankaların işlemlerinin ve faiz oranlarını oluşturmaktaki rollerinin dikkatle incelenmesi gerektiği anlatılıyor.
Sunulan raporlar sadece şikayet kabilinden değil. Çözüm önerisi de var. MB'nin piyasaların gözünü korkutan 28 milyar dolarlık döviz rezervi nedeniyle nasıl bir sükunet varsa, gak diyene dolar guk diyene euro satılabiliyorsa, benzeri şey Tahvil ve Bono Piyasasında da yapılmalı. Yani MB ve kamu bankaları faizi yapay şekilde yükseltmek isteyenlerle piyasada hesaplaşmalı. Böylece faizlerde oluşan 'köpük' kolayca alınabilir, bir daha da oluşmaz.
Bu öneri hem Hazine hem de MB'ye iletilmiş ve tartışılmış durumda. Ancak alınan cevap, kamunun topladığı yüksek faizli kağıtların elinde kalacağı yönündeki korku.
Bu görüşe karşılık verilen cevap ise aynı zararın, ikincil piyasaya göre oluşan yüksek faiz nedeniyle Hazine ihalelerinde zaten ödenmekte olduğu şeklinde... Başbakan Erdoğan ve siyasi kadro henüz bu önerilere net bir cevap vermiş değil. Ama önümüzdeki günlerde kamu finansmanında yaşanacak nispi bir rahatlama döneminde İMKB'deki Tahvil ve Bono Piyasasında eli sopalı ve Ankara'da mukim bazı broker'lar görürseniz hiç şaşırmayın derim.
(Bu yazı Finansal Forum gazetesindeki Başkentten Yansımalar köşesinde 28 Nisan 2003 tarihinde yayınlanmıştır.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder