Cahit UYANIK
Ekonomi gazeteciliğine başladığım ilk günlerden bu yana 'yıllık ortalama enflasyon'a daha çok önem veririm. Ama nedense medya sektörü 'yıllık enflasyon'u daha çok sever. Oysa yıllık ortalama enflasyon bir 'trend verisi' iken, yıllık enflasyon bir 'noktasal veri'dir. Ekonomide trend verileri ise aslinda daha kıymetlidir.
Söz gelimi Kasim-2024 enflasyon verilerine bir bakalım. Toplam 48 ayın enflasyonunu kullanan yıllık ortalama enflasyonlar;
Kasım 2022: Yüzde 70,36
Kasım 2023: Yüzde 53,40
Kasım 2024: Yüzde 60,45.
Buradan şu sonucu çıkarıyorum. Trend analizi çerçevesinde Türkiye'de enflasyon son bir yılda azalmamış aksine 7,05 puan artmış.
Oysa 3 noktasal veri tersini gösteriyor:
Kasım 2022: Yüzde 84,39
Kasım 2023: Yüzde 61,98
Kasım 2024: Yüzde 47,09.
Yani geçen yılın Kasım ayına göre enflasyon 14,89 puan azalmış... Ama biz bu artıs hızindaki gerilemeyi hemen hemen hiç hissetmiyoruz. Sebebi: Enflasyonu son 1 yılda yüzde 47,09 değil de yüzde 60,45 düzeyinde hissettik ve yaşadık da ondan...
Evet enflasyonist gidişatı doğru yorumlayabilmek için acilen yıllık ortalama enflasyonu 'sadece kira artış oranı göstergesi' olmaktan çıkarıp; ekonomideki hemen her olayda gösterge olarak kullanmaya başlamalıyız. Bu davranış değişikliğine 10 Aralık'ta belirlenme sürecine girilecek 2025 asgari ücreti ile başlamaya ne dersiniz?
(Bu yazı 03 Aralık 2024 tarihinde LinkedIn sayfamda yayınlanmıştır.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder