PROF. DR. ÇOLAK: ENFLASYONDA 1 PUANLIK ARTIŞ, FAİZDE 2 PUANLIK ARTIŞ YARATIYOR

Cahit UYANIK

"Faiz aşağıya çekildiğinde büyümenin canlanacağı" yönündeki görüşe bilim dünyasından ciddi bir itiraz geldi. Prof. Dr. Ömer Faruk Çolak 2003-2014 dönemindeki verilere göre; diğer değişkenler sabit bırakıldığında enflasyondaki 1 puanlık artışın, yaklaşık olarak 2 puanlık faiz artışına neden olduğunu ifade ederek, "Dolayısıyla, enflasyon oranı artarken faiz oranlarının düşürülmesi anlamlı bir politika değil. Böyle bir girişim, bırakın faiz oranını düşürmeyi, tam aksine faiz oranını yükseltmekte" dedi. 

Prof. Dr. Çolak, 25 Aralık 2015 tarihli Dünya Gazetesindeki köşe yazısında bu yıl yaz aylarında TİSK için Doç. Dr. Atilla Gökçe ile birlikte “Enflasyon Hedeflemesi: Kuram ve Türkiye Uygulaması” başlıklı bir çalışma yaptıklarını ifade ederek, ulaştıkları sonuçlar hakkında bilgi verdi ve Türkiye'deki ekonomik büyüme faiz, kur ile enflasyon belirsizliği tartışmalarına da değindi. 

Prof. Dr. Çolak, araştırma sonuçlarına göre büyüme oranını yükseltmek için;

- Kamu harcamalarının artırılması,

- TCMB’ye müdahale ederek faiz oranlarını düşürmek 

ve böylece yatırımları artırma isteğinin belli bir gecikme ile sadece enflasyon oranını yükselttiğini anlatarak "Büyüme oranını yukarı çekmek için uygulanan kamu harcamalarını artırıcı maliye politikaları, mali disiplini yani bütçe dengesini bozmakta, bu ise enflasyon oranının yükselmesine neden olmaktadır. Nitekim TCMB 2014 yılından beri sürekli olarak bu konunun altını çizmekte" dedi. 

Döviz, faiz artışlarına duyarsız hale gelmiş olabilir

Analizlerine döviz kuru dahil edildiğinde enflasyonun, cari faiz oranı üzerindeki etkisinin yaklaşık 1 puanın altına indiğini ifade eden Prof. Dr. Çolak, "Buna göre, enflasyon oranında görülen 1 puanlık artış, faiz oranında 0.93 puan (93 baz puan) artışa yol açmaktadır. Bu da faiz oranını etkileyen en önemli değişkenin çıktı açığı değil, döviz kuru olduğunu göstermekte" değerlendirmesinde de bulundu. 

Faiz ile oynayarak kur üzerinde etkili olmanın sınırında olunduğunu  vurgulayan Prof. Dr. Çolak, "Belirtilen ilişki nedeniyle, döviz kuru artışları enflasyon oranını yükselttiğinden, Türkiye’de faiz oranları ile oynayarak döviz kuru üzerinde etkili olmanın sınırına gelindiğini söyleyebiliriz. Daha açık bir ifade ile, döviz kuru arttığında, TCMB’nin faiz oranlarını yükselterek kur artışını engellemesi artık zor gözükmekte" şeklinde bir sonuca ulaştıklarını açıkladı. 

Prof. Dr. Çolak, enflasyon belirsizliğinde 1 puan büyüklüğünde oluşacak artışın ise cari enflasyon oranı üzerindeki artış yönlü etkisinin 0.20 puan olduğunu ve enflasyon belirsizliğindeki 1 puan artışın büyüme üzerindeki etkisinin negatif olduğunu da yazdı. 
ENFLASYON VE MERKEZ BANKASI (I)

(25 Aralık 2015)