Cahit UYANIK
Türkiye'de doğrudan yatırım yapan yabancıların yurt dışına kar transferleri geçen yıl 2 milyar 5 milyon dolar olarak kesinleşti. Perşembe akşamı açıklanan 2007 yılına ilişkin ödemeler bilançosu verilerine göre, son çeyrekteki kar transferi 552 milyon dolar oldu. 2006 yılındaki kar transferi ise 1 milyar 187 milyon dolar olduğu için, 2007'deki artış oranı yüzde 60 olarak gerçekleşti.
Kar transferlerinin 2007 yılının 38 milyar dolarlık cari işlemler açığına oranı ise yüzde 5,2 olarak belirlendi Ayrıca geçen yıl Türkiye'de çalışmakta olan yabancılara da 106 milyon dolar ücret ödemesi yapıldı ve bu rakam da ödemeler bilançosunda döviz gelirini azaltıcı etki yaptı. Yabancılara 2006 yılında 107 milyon dolar düzeyinde ücret ödemesi yapılmıştı.
Yükümlülükler çoğalıyor
Merkez Bankası Perşembe akşamı geçen yılın ilk 3 çeyreğine ilişkin Uluslararası Yatırım Pozisyonu Raporu'nu da açıkladı. Rapor, Türkiye'nin yurt dışı varlık ve yükümlülüklerinin belli bir tarihteki stok değerini gösteriyor. Rapora göre Türkiye'nin yurt dışı yükümlülükleri giderek artıyor. 2006 yılında 197,4 milyar dolar düzeyindeki net uluslararası yatırım pozisyonu (UYP), geçen yıl eylül sonu itibariyle 87,2 milyar dolar artarak 284,7 milyar dolara çıktı. Bu artışta varlıkların 19,6 milyar dolar artmasına rağmen, yükümlülüklerin 106,8 milyar dolar artması etkili oldu.
Bu tarihte Türkiye'nin yurt dışı varlıkları 162,8 milyar dolar, yurt dışı yükümlülükleri ise 447,5 milyar dolar olarak belirlendi. Bu rakamların GSYİH'ya oranı ise yüzde 35,7 ve yüzde 98,1 oldu. Türkiye'nin net UYP'si son 8 yıldır sürekli artıyor. 2000 yılında 98,6 milyar dolar olan yükümlülük rakamı, 2003'te 105,2; 2005'te ise 173,8 milyar dolara çıktı. 2007'nin üçüncü çeyreğinde ise 284,7 milyar dolara yükseldi.
Borçlanmalar dolar ağırlıklı
UYP raporunda özel sektörün son yıllarda büyük artış gösteren dış kredi kullanımının yapısal özellikleri de analiz edildi. Buna göre Türk özel sektörünün borç stokunun vade yapısı 5 yıl ve üzeri vadede yoğunlaşıyor. Kredi bakiyelerinin büyük bölümü 100 milyon dolar ve üzerinde yer alırken, değişken faiz üzerinden borçlanmalar ağırlıklı.
Borçlanmalar dolar ağırlıklı gerçekleştirilirken, kredi sağlayıcıların çoğunluğunu ticari bankalar oluşturuyor. En borçlu 250 kuruluşun borcunun toplam borca oranı ise yüzde 69,7... Özel sektörün yurt dışından aldığı uzun vadeli kredilerin büyüklüğü geçen yılın üçüncü çeyreği itibariyle 79 milyar dolar düzeyinde bulunuyor.
Çıkan Para Yüzde 60 Arttı (*)
Dönem Tutar
2006 -1.187
2007-1 -361
2007-2 -661
2007-3 -431
2007-4 -552
2007 -2.005
(*) Milyon dolar
Kaynak: TCMB
(Bu haber 16-17 Şubat 2008 tarihli Referans Gazetesinde yayınlanmıştır.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder