BAŞKENTTEN YANSIMALAR / TURİZMDE YENİ DÖNEMEÇ NOKTASI

Cahit UYANIK 

ANTALYA - Bir günlüğüne de olsa Antalya'daki bulunmak, Türkiye'nin 2001 yılında yaşadıklarının küçük bir fotoğrafını çekmemize yetti. TOBB'un düzenlediği Türkiye Turizm Zirvesi, bu yılki krizde adeta cankurtarana dönüşen turizm sektörünün sorunlarının ele alındığı isabetli bir toplantıydı. 

Toplantı, Ekim ayı hayli ilerlemiş olsa da doluluk oranı yüksek bir otelde yapıldı. Yabancı turistler, 11 Eylül'deki saldırıya ve Türkiye'nin müslüman bir ülke olmasına aldırmadan eğleniyorlardı. Antalya Dış Hatlar Terminali ise kapı ağızlarına kadar gelen ve giden turistlerle doluydu. Antalya, yaşanan yüksek enerjili turizm sezonunun dinamizmini hala üzerinde barındırıyordu.

TOBB'un öncülüğünde ilk kez düzenlenen Turizm Zirvesi birbiriyle zaman zaman kavgalı olan tüm sektör örgütlerini bir araya getirdi. Toplantıda öne çıkan iki konu vardı. Bunlardan birincisi 2001'den alınan hızla, yeni bir turizm hamlesinin nasıl başlatılacağıydı. İkinci önemli başlık da sektör örgütlenmesindeki çok başlılığın nasıl bitirileceğiydi. 

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / ENFLASYONA SEBZE AZİZLİĞİ

Cahit UYANIK 

Domates, biber, patlıcan... Şu sebzelerin ettiğine bakın... IMF destekli koskoca Enflasyonla Mücadele Programının kaderini ellerinde tutuyorlar. Toptan eşya fiyat endeksi (TEFE), yılın daha ilk iki ayında yüzde 10'u devirince, bizim ekonomi kurmaylarını aldı bir telaş... Her ne kadar "Sakın endişe etmeyin. İlk üç ayda yüksek enflasyon oranlarını zaten öngörmüştük" deseler de içten içe bir sızı duyduklarını size garanti ederim. Bu sızı, semt pazarlarının şenleneceği Mayıs-Haziran ayına kadar devam eder.

Şaka bir yana yüzde 20'lik TEFE hedefini tutturabilmek için yaz aylarında 'eksi enflasyon' yani fiyat düşüşü manzaraları yaşamamız gerekiyor. Peki bu mümkün mü? Bundan daha 7-8 yıl önce Haziran-Ağustos arasındaki Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) bültenlerinde, önünde eksi işareti bulunan rakamlara rastlanabiliyordu. Buna biz basın olarak 'Domates-biber ucuzluğu' diyorduk.

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / ÇEKİRGENİN ÜÇÜNCÜ SIÇRAMASI

Cahit UYANIK 

Türkiye'nin gerekli siyasi ortamın oluşması için 1996'dan 2000 yılına kadar beklediği Enflasyonla Mücadele Programı, ne yazık ki siyasi manevralar nedeniyle sona ermek üzere. Programı eğer çekirgeye benzetirsek, ilk sıçramada Abdullah Öcalan'ın idamı konusunu kolayca aşmıştı. 

İkinci sıçrama ise daha zorlu olmuştu. 9'uncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'i yeniden seçtirmek için akla hayale gelmedik yollara başvurulmuştu. Çekirge tam kafasına sopayı yerken, Ahmet Necdet Sezer formülü imdada yetişti. Bizim zavallı çekirge, "Üçüncü sıçrayaşa (FP Kapatılma Davası) daha vakit var" derken, hiç hesapta olmayan Yüce Divan meselesi ortaya çıktı. 

Dikkat edilirse yaklaşık 15 gündür ülke yeniden rölantiye geçti. En küçücük demeç kırıntısı bile maharetli kalemler tarafından olumluya yoruluyor ama nafile... MHP ile ANAP arasındaki güven bunalımı giderek derinleşiyor. Bir yandan da MHP, Yüce Divan gerilimini erken seçim tartışması ile dengelemeye çalışıyor. 

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / TERÖRÜN FİNANS KAYNAKLARİ, ABD VE BATI

Cahit UYANIK 

Terörle mücadele sadece özel tim yetiştirip silahlı çatışmaya girmekle olmuyor. Terörün finansman kaynaklarını kesmek en önemli olgu. Terör örgütleri finansmanlarını uyuşturucu, silah kaçakçılığı ve uyuşturucu yapımında kullanılan kimyasal maddeleri alıp satarak sağlıyor. Bu nedenle terörle mücadelede girilen yeni dönemde ülkelerin uyuşturucu kullanımı ve silah üretimini sıkı sıkıya kontrol etmelerinin yanı sıra kimyasal fabrikaların denetiminde de yeni önlemleri devreye sokmaları gerekiyor. Bu ise Batı'da bu sektörlerden geçimini sağlayan büyük bir kitlenin işsiz kalması demek. 

Yani başta ABD olmak üzere Batılı ülkelerin terörün kaynaklarını kurutmak konusunda öncelikle kendilerine çeki-düzen vermeleri zorunlu. Çünkü terör örgütleri Batı'nın zenginliğini kendisine yönlendirmek için uyuşturucuyu kullanıyor. Buradan kazandığı parayla ise Batı'dan tekrar silah ve uyuşturucu hammaddesi alıyor. Anlayacağınız al gülüm-ver gülüm tarzı bu illegal ticaretin bitmesi gerekiyor.

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / KÖTÜYE EVRİLMEK

Cahit UYANIK 

Olacağı buydu. Yıllar önce bankacılık sektörünün gelip gelebileceği noktanın bu olduğu söylendiğinde 'üç maymun oyunu' oynayanlar, şimdi ne düşünüyorlar acaba? Devlet, içine düştüğü kamu finansman krizinde her söylediğini dinlediği ve her istediğini kabul ettiği bankacılık sektörünü zor günlerin eşiğine getirdi bıraktı.

Sektörün her talebine yumuşak yaklaşan devlet baba, gittikçe asileşen bazı evlatlarının kulağını çekemiyor bile... Sadece borcunu-harcını üstleniyor. Devlet Eski Bakanı Taner'in sözüne bakılırsa daha böyle bir düzine evlat var. "Babacığım borcunu-harcımı üstlensin" diye taklalar atıyorlar. Hani borçları da çay-kahve borcu gibi olsa... Kimisine 250, kimisine 300 milyon dolar pompalayarak 'tahsil edildi' damgası vurulabilecek cinsten borçlar...

Başbakan Mesut Yılmaz'a geçen hafta düzenlediği basın toplantısında yöneltilen ilk soru "Ne olacak bu kamu bankalarının hali?" mealinde bir şeydi. Yılmaz, her zamanki pozları ve 'sade suya tirit' bir cevapla soruyu geçiştirdi. Oysa Yılmaz, hafta sonunda kamu bankalarının sayısının bir tane daha artacağını çok ama çok iyi biliyordu. Burası Türkiye. Sorular cevabın içine gizlenmiş; cevaplar yeni soruları içinde barındırıyordu.

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / ŞEFFAFLIĞIN Ş'Sİ PROBLEMİ

Cahit UYANIK 

Başbakan Bülent Ecevit'in rahatsızlığı, Türkiye'de uygulanan ekonomik programın henüz tüm yönleriyle hazmedilemediğini gösterdi. Yoksa tam bir poker ustası pozu takınan ve sinirleri cımbızla alınmış gibi görünen IMF Türkiye Masası Şefi Juha Kahkonen 'diazem' yerine geçecek açıklamalar yapar mıydı? Ecevit'in hastaneye yatırılması, deney tüpleri içinde kuzu kuzu duran ancak el dokundurulmayan bazı sıvıların (problemlerin) sertlik derecesini ortaya koyan bir turnusol kağıdı görevi de gördü.

İlk problem dalgalı kur ile şeffaflık arasındaki doğrusal ilişkinin bir türlü anlaşılamamış olması. Dalgalı kur, tüm kur sistemleri içinde belki de en hassası ve siyasetçilere endeksli olanı... Ülkeyi yönetenler ne kadar şeffaf davranıp her karar ve davranışını camdan bir toplantı odasının içinde icra ederse o kadar iyi. Politikacıların ülkenin iç borç stokunun üçte ikisinin dövize endekslenmiş bulunduğunu, dolardaki bir zıplamanın otomobillerdeki sol ayna gibi sürekli takip edilen faiz dışı fazla hedefini tehlikeye atacağını bilip buna göre davranmaları gerek. 

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / IMF'NIN 2 KRİTİK GÜNDEM MADDESİ

Cahit UYANIK 

Yine IMF'li günler başladı. IMF'nin pek zahmetsiz geçen 9'uncu Gözden Geçirme ziyaretinin ardından bu defa, hayli tartışmalı bir hafta bizi bekliyor. IMF'nin bu ziyarette bakacağı iki şey var: 2002 Yılı Bütçesi ve enflasyon hedeflemesi.

2002 Yılı Bütçesi öyle hazırlanmalı ki Türkiye'yi yüzde 6-7'lik küçülmeden yüzde 4'lük büyümeye götürebilsin. Bütçenin zorluğu sırf kamu finansman dengelerinin bozuk olmasından kaynaklanmıyor. Bu sefer ekonominin de dengesi bozuk.  Kapanmış işletme ve şirketler, sokaktaki milyona yaklaşan işsizler ordusu,  daralmış iç ticaret hacmi ve gözlerinin feri sönmüş ithalat... Bütün bunlar devletin en büyük umudu bağladığı gelir, kurumlar, KDV ve dış ticaret vergilerinin çok fazla artmayacağının işareti. Kamu maliyesi kitaplarında 'otomatik istikrar mekanizması' olarak adlandırılan bu vergiler, şimdi tersine işlev görüyor.

Ama öbür yandan devletin masraflarında en küçük bir azalma yok. Özel sektör işten çıkarmalar bir yana çalışanlarının maaşlarında indirime giderken, memur zamları göz kamaştırıyor. Ancak devlette çalışan sayısında ne azalma var ne de çalışanların veriminde en küçük artış... Yine devlet dairelerinde vatandaşa eziyet gırla gidiyor. 

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / MUHTIRA DEĞİL AMA...

Cahit UYANIK 

Aslında Ankara 20 gündür darbe yiyor, darbe içiyor, darbe uyuyordu. Şubat ayı sonundan beri askerlerin hükümetin irtica ile mücadelesinden memnun olmadığı yönünde kulislerde yapılan değerlendirmeler; Mart ayı ortasındaki karşılıklı restleşmeye kadar gitti. Askerin geçen Cuma akşamı yaptığı açıklamanın tarz itibarıyla 'muhtıra' olup olmadığı ve ortamın yumuşayıp  yumuşamadığı yazımızın esas konusu olacak.

Önce 20 Mart Bildirisinin gelişimini ele almakta fayda var. Şu anda kuvvet komutanlarının hepsi, bu görevlerindeki yedinci aylarını doldurmuş durumdalar. Genelkurmay Başkanı ise görevdeki dördüncü yılını sürüyor. Karadayı'nın geçen hafta ortasında yaptığı komuta kademesinin arasına nifak sokulmaya çalışıldığı yönündeki açıklaması da bu çerçevede değerlendirilmeli. 

20 Mart'ta yayınlanan ve 4 kuvvet komutanının da altında imzasının bulunduğu bildiri, askerin emir-komuta zinciri içinde görevini sürdürdüğü ve aralarında  bir saflaşma olmadığını kanıtlamak açısından kritik önemdedir. Bu toplantı, MGK'nın asker kanadının bir araya gelerek ve kamuoyuna ortak bir bildiri yayınlayarak yaptığı bir toplantı olması açısından da dikkatle not edilmelidir. 

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / 10 PUANLIK UZMANLIK SORUSU

Cahit UYANIK 

Türkiye'de 'kaynak' sözü siyasetçilerin diline ilk kez Refahyol Hükümetinde pelesenk oldu. Erbakan Hocanın 'Davul tozu minare gölgesi' cinsinden ülkeyi kurtaracak kaynak paketleri iktisat literatürünün ancak hayal tacirliği bölümüne yerleştirilebilir. Hayali kaynaklar sebebiyle 1997 yılında 'sıfır' açıkla bağlanan bütçenin Türkiye'ye hediyesi, askeri ihtilalin kıyısından dönülmesi, post-modern darbe günleri ve yüzde 99'luk enflasyon olmuştu. 

Daha 4 yıl önce ülkeyi maceradan maceraya sürüklemeye niyetli bu iktidarın ortaklarından biri ve diğer ortağının hizip başının Türkiye'de şimdilerde 'umut' olmaya başlamasını acaba neye bağlamalıyız? Herkesin cevabı bilerek 10 puan kazanmayı garantileyeceği bu uzmanlık sorusunun cevabı, 57'inci Hükümettir. Yalnız bu hükümetin hakkını yemeyelim. Aylardır sözü edilen paketten çok gerçekçi iki kaynak çıktı: Zam ve vergi. Zaten Türkiye'de kaynak denilince akla gelen iki şey bu iki sözcüktür. Siyasetçilerimiz, sorunlara çözüm bulmaktansa gelecek seçimi garantileyecek işlerle uğraştıkları için, ülke ekonomisi  bir türlü sağlıklı ve gerçekçi kaynaklarla donatılamaz. 

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / ÜST KURUL GEYİKLERİ

Cahit UYANIK 

Yeni oluşturulacak Devlet İhale Kurumu (DİK) için kulis çalışmaları 'histeri' boyutuna varmış. Yıllarca Maliye'de çalışmış, daha sonra hasbelkader milletvekili olmuş ama bir sonraki seçimde parlamentoya girememiş isimler Bakan Bey'i yakın takibe almışlar. İsmi bende saklı olan eski milletvekillerinden biri "Evde canım sıkılıyor" deyip duruyormuş. Kulislerde DİK'in ANAP'lılardan oluşturulacağına kesin gözüyle bakılıyormuş. "Kaptırdık güzelim Kurulu ANAP'lılara" diyormuş diğer koalisyon ortakları...

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) ise Kavaklıdere'deki ihtişamlı eski İş Bankası Genel Müdürlüğü binasını satın almak istiyormuş. "Kiracılıktan bıktık vallahi" diyen BDDK'nın üst düzey yöneticilerinin makam arabaları da ithal olanlarla değiştirilmiş. Bunun için yurt dışına Devlet Malzeme Ofisi (DMO) aracılığıyla oluk oluk döviz akıtılmış. Elin ağzı torba değil ki çekip büzesin... BDDK'nın yeni başkanı eski başkanın adamlarını teker teker kurumdan uzaklaştırıyormuş. Bunların çoğu Maliye Bakanlığı kökenli bürokratlarmış. Nasıl olsa, en son çıkarılan Bankacılık Yasasında bu kişilerin eski kurumlarına dönebilmesine ilişkin bir özel madde konulmuştu. Problem olmazmış.

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / ECEVİT HERKESİ RAHATLATTI

Cahit UYANIK 

Başbakan Bülent Ecevit'in dün düzenlendiği basın toplantısı birçok sorunun cevaplanması açısından önemliydi. Herşeyden önce Ecevit'in sağlık durumunun gittikçe kötüleştiği ve yataktan kalkamadığı yönündeki söylentiler boşa çıktı. Ecevit, Mayıs sonundaki hükümetin üçüncü yılı nedeniyle yaptığı basın toplantısına göre daha sağlıklı ve zinde görünüyordu. Neredeyse hiç dil sürçmesi yapmadı. Zihni açık ve netti. 

Aynı anda yöneltilen birkaç soruyu hafızasında tutup sırasıyla cevap verdi. Araya girip soru yöneltmek isteyen gazetecileri bekletip, soruların arada kaynamasına izin vermedi. Yani dünkü basın toplantısında inisiyatif tamamen Ecevit'in elindeydi. Bu tablo, Ecevit'in sağlık açısından emin ellerde olduğunu ve tedavisinin doğru yönde ilerlediğini gösteriyor.

Ecevit'in dünkü basın toplantısının bu hafta ekonomik dengelere olumlu yönde yansıyacağını söyleyebiliriz. Çünkü tüm piyasa oyuncuları Cuma ve Cumartesi günü boyunca yayılan söylentilerin yalanlandığını gözleriyle gördüler. Ecevit geç de olsa sağlığı hakkındaki iddiaları şeffaflık silahı ile püskürttü. Tedavisinin birkaç hafta daha süreceğini belirterek, Haziran ayı boyunca yapılacak spekülasyonların da önüne geçti. 

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / BIYIKSIZ ÜLKÜCÜLER - BIYIKLI YABANCILAR

Cahit UYANIK 

Milliyetçi Hareket Partisinin (MHP) değişip değişmediğine ilişkin tartışmalar içinde beni en çok etkileyen şey 'Bıyıksız Ülkücü' söylemi oldu. Yaşı 30'un altında olanlar pek hatırlamaz; 1980 öncesinde bu ülkede bıyık meselesi çok önemliydi. Bıyık sarkık olunca 'ülkücü', pos bıyık olunca 'devrimci', badem bıyık veya dudağın üzerine taşmayan sünnet bıyığı olursa 'milli selametçi' olurdunuz. 

1980 öncesi gazete arşivleri sırf bıyık şekli yüzünden dayak yiyen, kurşun sıkılan, bıçaklanan, işkence edilen insanların garip öyküleriyle doludur. Gülmeyin ama bıyık şekilleri 'fraksiyonlara göre' ayrılmak üzere iken 12 Eylül Darbesi geldi. O günler, henüz bıyık konusundaki geleneksel görüşlerinden taviz vermeye hazır olmayan Türk erkeği için gerçek bir kabustu. İnsanların savunduğu düşünceye uygunluk gösteren biçimde bıyık bırakması adeta ön koşuldu. Türkiye, 1980'den sonra birçok açmazını aştığı gibi bıyık şeklini de takıntı konusu yapmaktan vazgeçti.

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / KURTARACAĞIZ AMA KİMİ VE NEDEN?

Cahit UYANIK 

Geçen hafta Türkiye'nin geleceği açısından kritik önemdeydi. Enflasyonda son 21 yılın en düşük Mart ayı enflasyonu açıklandı. Yaklaşık 13 aydır çekilen sıkıntıların ardından belki de ilk umut ışığı bu rakamdı. Her ne kadar düşük enflasyonun geri planında 'talepsizlik' olduğunu hepimiz biliyor olsak da, kafalarda 'acaba' sorusu belirdi. Acaba Türkiye, hem enflasyonu düşürüp hem büyümeye geçebilir miydi?

Başını özellikle TOBB'un çektiği iş dünyasına bakarsanız; devlet bir an önce mali disiplini gevşetip, faiz dışı fazla hedefinden taviz verip, piyasalara para pompalayarak ekonomiyi canlandırmalı. Yani önce talep oluşmalı, ardından arz yani üretim ve ekonomik büyüme onu izlemeli. 

Bu model bize yabancı değil. 1994 ve 1998'den sonraki krizlerde yapılan da buydu. Ancak sonuç pek de iç açıcı olmadı. Ekonomi 3-4 yılda bir girdiği devrevı küçülme sendromundan kurtulamadı. Devlet, bu politikalar sonucu ekonomik büyümeyi finanse etmek için yaptığı harcamalar yüzünden tüm vergi gelirlerini bile ödese faiz yükünü karşılayamayacak hale geldi. Üstelik yüksek fiyatlı destekleme alımları, çok düşük faizli krediler, bol keseden memur ve işçi zamları, gittikçe şişen kamudaki istihdam ve verimsiz yatırımlar; piyasaların aradığı en önemli şey olan 'doğru sinyaller'e parazit yaptı. 

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / YENİ YILDA YENİ YAKLAŞIMLAR

Cahit UYANIK 

Türkiye, 2001 yılına bugün giriyor. 10 günlük bayram ve yılbaşı tatilinin mahmurluğu ülkenin üstünden kaç günde kalkar bilinmez. Ama 2001 yılının 2000'den daha zorlu geçeceği kesin. Bu nedenle 10 günlük tatil mahmurluğunu önümüzdeki günlerde arayacağız. Ama tatil konusunda fazla kendinizi sıkmanıza gerek yok. Çünkü 5 Mart'ta başlayacak Kurban Bayramında 9 günlük bir tatilin yeri şimdiden yapılmaya başlandı. 

Türkiye çalışmaya ve üretmeye muhtaç bir toplum. Yeterince üretemeyen bir ülke olduğumuz kişi başına 2 bin 900 dolara inen milli gelirimizden belli. Bu yersiz ve uzun tatiller ülkenin üretim gücünü daha da azaltıyor. Belki de Türkiye'nin önümüzdeki yıl kendisini bir tatil reformundan da geçirmesi gerekiyor. Yazımızın başlığına uygun olarak yeni yılda yeni yaklaşımların hakim olabilmesi için, belki de tatil birleştirmelerinin yasaklanması gerekiyor. 

Geçen haftaki yazımızda IMF'ye verilen Üçüncü Ek Niyet Mektubuna değindikten sonra hükümetin iyice artan sosyal çatışmaları yatıştırmak için bir sosyal paket açması gerektiğinden bahsetmiştik. Yazımıza Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygün'den olumlu tepki geldi. Aygün bize gönderdiği yazıda şöyle diyordu:

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / DEMOKRASİ CENTİLMENLERİ

Cahit UYANIK 

Bugün 'Ertesi Gün'... Dünyadaki ciddi siyasetçilerin nadiren şapkayı önlerine koyup da düşündükleri kısa zaman aralıklarından birisi. İngiltere'de Margaret Thatcher, Almanya'da Helmut Kohl böylesi bir günün ardından parti genel başkanlığı veya siyasetten çekilmişlerdi. Sonuç? Ne İngiliz Muhafazakar Partisi battı ne de Alman Hristiyan Demokrat Partisi... Yeni liderler seçerek yollarına devam ettiler. Türkiye artık bu tür 'Demokrasi Centilmenliği' örneklerini yaşayacak olgunluğa erişti mi? Bekleyip göreceğiz. Bunun için noter kefaleti, hatır-gönül senedi gibi basitliklere hiç gerek yok.

Tüm siyasi parti liderlerinin iddiası ortada. Yaklaşık bir aydır süren seçim kampanyasında rakiplerinin hiç birisiyle tartışmayarak, her gece televizyon televizyon gezerek kendilerini açıkça ifade imkanı buldular. Ne sorgulama yeteneği yüksek gazetecilerin karşısına oturmayı kabul ettiler ne de usta açık oturum yöneticilerinin bıçaktan keskin sözlerine maruz kaldılar. Seçmen, sakin kafayla hepsini dinledi. Söylenmeyen tek şey kalmadı. Provokasyon ve açık oturum goygoyculuğu yapılmadan, neredeyse eşit koşullarda seçime gidildi. Hatta bazı televizyonlar ajitasyona bile alet oldu veya edildi.

BAŞKENTTEN YANSIMALAR / '7 TOPLUMSAL GÜNAH'IN ANALİZİ

Cahit UYANIK 

Geçen Cumartesi günü gazetelerini açanlar Türkiye ekonomisinin 1999 yılında, istatistik bilimi ile tanıştığımızdan bu yana hesaplanabilen en yüksek küçülme oranını yaşadığını öğrendiler. Her zamanki tavrımızla hemen suçlu aramaya başladık. Marmara ve Düzce depremleri, Rusya Krizi, ekonomi yönetimindeki beceriksizlikler, siyasi istikrarsızlık, erken genel seçimler akla ilk gelen günah keçileriydi. 

Oysa aynı gün bazı gazetelerde Başbakan Bülent Ecevit'in Hindistan gezisinde kendisine hediye edilen bir afişle objektiflere verdiği poz gözlerden kaçmadı. Afişte Hindistan'ın kurucusu Mahatma Gandi'nin dile getirdiği '7 Toplumsal Günah' yer alıyordu. Türkiye'nin yıllardır yaşadığı sorunları bir çırpıda özetleyen bu özlü sözler dizisi, neden yüzde 6,4 oranında küçülüp fakirleştiğimizin de evrensel bir dille ifade edilmeseydi. Gandi'nin dikkat çektiği '7 Toplumsal Günah' şunlardı:

İlkesiz siyaset,

Emeksiz zenginlik,

Vicdansız haz,

Niteliksiz bilgi, 

Ahlaksız ticaret,

İnsaniyetsiz bilim,

Özverisiz ibadet.