TARIM İTHALATI, TARIM İHRACATINI SOLLADI

Cahit UYANIK 

Türkiye ithalat ve cari açık artışında enerji kalemlerinin etkisine odaklanmışken, tarım ürünleri ithalatında da ciddi bir artış görülmeye başlandı. Tarım sektörünün ithalatı, 2007 yılında yüzde 56 artarak 3.2 milyar dolardan 5 milyar dolara yükseldi. Türkiye böylece, geçen yıl tarım sektörü dış ticaretinde 146 milyon dolarlık açık verdi. Oysa tarım ürünleri dış ticaretinde 2005 yılında 1.1 milyar dolar, 2006 yılında ise 1.2 milyar dolar düzeyinde fazla verilmişti. Tarımsal ithalatın fazlalaşmasında bitkisel ürün ithalatındaki artış önemli rol oynadı.   

Geçen yıl, 1.2 milyar dolarlık katkıdan olduk

Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) tarafından yayımlanan "Dış Ticaret ve Başlıca Ekonomik Göstergeler-2007" adlı yayındaki verilere göre Türkiye'de 2002, 2003 ve 2004 yıllarında başa baş giden tarım ihracatı ve ithalatı, 2005 ve 2006 yıllarında ihracat lehine gelişti. 2005 yılında 4.3 milyar dolarlık ihracata karşılık 3.1 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirildi ve 1.1 milyar dolara yakın fazla verildi. 2006 yılında ise tarımsal ihracat 4 milyar 427 milyon dolara çıkarken, ithalat ise 3 milyar 193 milyon dolarda kaldı. Böylece Türkiye tarımsal dış ticarette 1.2 milyar dolar daha fazla döviz kazanarak, ödemeler dengesine olumlu yönde katkı sağladı. Ancak 2007 yılına gelindiğinde tablo değişti. Geçen yıl tarımsal ihracat 4.2 milyar dolardan 4.8 milyar dolara çıkıp sınırlı bir artış gösterirken, tarımsal ithalat ise ciddi bir atağa geçti. Önceki yıl 3.2 milyar dolar düzeyindeki ithalat 5 milyar dolar sınırına dayanarak 4 milyar 977 milyon dolar oldu. Yani tarımın ödemeler dengesine 1.2 milyar dolar düzeyindeki iyileştirici katkısı ortadan kalkmış oldu.

Bitkisel ürün ithalatı yüzde 72 arttı

DTM'nin verilerinde ithalattaki bu artışın miktardan mı, yoksa dış piyasalardaki tarımsal ürün fiyatlarındaki artıştan mı kaynaklandığına dair bir analize yer verilmedi. Ancak 2007 yılında tarımsal ürün fiyatlarının yükselişe geçmeye başladığı biliniyor. DTM'nin yaptığı "İthal değeri yüksek maddeler" sınıflamasına ise tarımsal ürün olarak sadece 'pamuk' girdi. Pamuk ithalatı 2006 yılında 970 milyon dolar iken, geçen yıl 1 milyar 278 milyon dolara çıktı. DTM ayrıca, tarım sektörü ithalatını bitkisel ürün, hayvancılık ve su ürünleri ile orman ürünleri olmak üzere üçlü bir tasnife tabi tuttu. Buna göre bitkisel ürün ithalatı 2006 yılında 2 milyar 398 iken, yüzde 72 oranında artış göstererek 4 milyar 124 milyon dolara çıktı. Diğer iki kalemdeki artış oranları ise sınırlı düzeyde kaldı.  

Tarım sektöründe dış ticaretin gelişimi (milyon dolar)

Yıllar	İhracat	İthalat	Fark
2002	2.293	2.162	131
2003	2.771	2.998	-227
2004	3.359	3.137	222
2005	4.165	3.093	1.072
2006	4.427	3.193	1.234
2007	4.831	4.977	-146

Kaynak: DTM

(Bu haber, Referans Gazetesinin 08 Ağustos 2008 tarihli sayısında yayınlanmıştır.)

PETROL ENFLASYONU ZORLUYOR: PETROL FİYATLARINDAKİ ARTIŞIN EKONOMİYE ETKİLERİ
TÜRKİYE, BUĞDAY ÜRETİMİ VE PAZARLAMASINDA KÖKLÜ BİR DEĞİŞİME HAZIRLANIYOR