BÜTÇEDE GENELLİK İLKESİ, DEPREM VERGİLERİ VE HARCAMALARI...

"Devlet Bütçesi" diye bir ders vardır üniversitelerin bazı bölümlerinde... Mesela Maliye bölümlerinde...
Ne öğretilir bu derste?
İlk olarak devlet bütçesi yapmanın ilkeleri...
Bunlardan biri "Bütçede Genellik İlkesi"dir...
Yani devlet konulan vergileri ve çeşitli gelirlerini bir havuzda toplar ve
Toplumun ihtiyaçlarına göre dağıtır.
Yani "şu vergiyi şuradan aldık, o zaman aynı yere harcamalıyız" demez ki öyle derse,
söz gelimi düşük gelirlilere yardım edemez, Hazine desteği ile emekli maaşı ödeyemez veya haksız da olsa bazı müteahhitleri kurtaramaz... Yani maliye politikası diye bir şey kalmaz ortalıkta...
Bu bilgiyi neden verdim?
"Deprem vergileri, depreme hazırlığa harcanmadı" lafı
Tamamıyla boştur.
Ancak "Deprem vergileri nereye harcandı?" diye sormak doğrudur ki bütçe ilkelerinden biri de hesap verilebilirliktir.


Aslında devlet, her yılki bütçe raporlarında, toplumdaki hassasiyeti de dikkate alarak...
"Deprem vergileri ve deprem harcamaları" diye bir bölüm yazabilirdi.
Böyle davranılmadı ve....
Aylar yıllar süren bir tartışmadan sonra nihayet bugün devlet böyle bir açıklama yapmaya lütfetti.
Nitekim bugün yapılan resmi açıklamaya göre 17 yılda 147 milyar TL deprem vergisi toplanmış; ancak aynı süreçte deprem bölgelerine yapılan harcama 1,2 trilyon lira olmuş...
Eğer deprem vergilerini depreme harcamak yeterli olsaydı ve başka kaynaklardan gelen gelirler harcanmak istenmeseydi...
O zaman devlet bütçesi dışında bir Depreme Hazırlık Fonu kurulmalıydı...
Bu rakamlar gösterdi ki; iyi ki de Fon Modeli seçilmemiş.
Çünkü depreme hazırlık ve deprem sonrası yeni bölgelerin kurulması için harcanan para, toplanan vergilerin 8 katı.
E o zaman ne yapacağız?
Bu tartışmanın baş aktörleri
Kemal Kılıçdaroğlu ve Tayyip Erdoğan için Nasreddin Hoca fıkrasını anımsatabiliriz.
"Sen de haklısın, sen de haklısın"
Kılıçdaroğlu sen deprem vergilerinin nasıl kullanıldığını sorma hakkını kullandığın için...
Erdoğan sen de bütçede genellik ilkesinin gereğini yerine getirdiğin için...
(Bu yazı 01 Şubat 2020 tarihinde Facebook sayfamda yayınlanmıştır)