Eğitim düzeyinin
mevcut durumunun yanı sıra, gelecekte nasıl bir manzara arz edeceğine yönelik
olarak ilk kez yapılan ve Sosyal Politikalar Platformunca yayınlanan bir
araştırmaya göre; Türkiye’deki 81 ilde mevcut ve (gelecekte) beklenen eğitim
süreleri arasında “uçurum” olarak tanımlanabilecek büyük farklılıklar var.
Sekretaryası TOBB ETÜ
Sosyal Politikalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (TOBB ETÜ-SPM) tarafından
yürütülen, Sosyal Politikalar Platformu üyeleri Prof. Dr. Ensar YEŞİLYURT ile
Prof. Dr. Oğuz KARADENİZ’in de aralarında bulunduğu 5 Pamukkale Üniversiteli
akademisyen tarafından yapılan araştırma, Türkiye’de ortalama ve beklenen
okullaşma yılı göstergelerinin il düzeyinde hesaplandığı ilk çalışma. Pamukkale
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinden Ferda Esin GÜLEL, Atalay
ÇAĞLAR ve Sinem Güler Kangallı UYAR’ın da katkıda bulunduğu araştırmanın
sonuçlarına göre; Başkent Ankara’da 2013 yılı itibarıyla artık eğitim çağı
dışına çıkmış, 25 yaşından büyük nüfusun üniversite öncesi eğitimde geçirdiği
süre 7,59 yıl… ‘Ortalama okullaşma yılı’ olarak bilinen ve Ankara’nın ilk sırada
bulunduğu bu göstergede; Ağrı ise 4,01 yıl ile 80’inci sırada bulunuyor.
Bu uçurumun gelecekte
ne ölçüde kapanacağına yönelik olarak yapılan değerlendirmede ise; Ankara’da
eğitim çağında bulunan 25 yaş altı nüfusun üniversite öncesi eğitimde geçirmesi
beklenen süre 11,78 yıl olarak
hesaplandı. ‘Beklenen okullaşma yılı’
olarak anılan bu gösterge Ağrı için
hesaplanan değer 8,98 yılda kalıyor… Bir başka deyişle 81
il arasında beklenen okullaşma yılı sıralamasında en sonda bulunan Ağrı’nın,
Ankara’nın 2013 yılı ortalama okullaşma yılına ulaşması için bile yıllara
ihtiyaç var.
Prof. Dr. SAYAN: Eğitimde daha
yapılması gereken çok şey var
Sosyal Politikalar
Platformu kurucusu ve TOBB ETÜ Sosyal Politikalar Uygulama ve Araştırma Merkezi
(TOBB ETÜ-SPM) Direktörü Prof. Dr. Serdar SAYAN, çalışmaya ilişkin olarak “Bu
iki gösterge açısından Ankara ile Ağrı arasında gördüğümüz uçurumun kapanması
için uzun yıllara ihtiyaç var. Kaldı ki fark sadece Ankara-Ağrı arasında değil;
Bu rakamlar, ülke genelinde okullaşma
süresini arttırma ihtiyacı dışında, bölgesel eşitsizlikleri gidermek için de
yapılması gereken çok şey olduğunu gösteriyor. Bunlar yapılmadan, Türkiye
ekonomisinin büyüme hızının orta gelir tuzağından çıkacak biçimde arttırılması,
sürdürülebilir ve istikrarlı kılınması mümkün değil ” değerlendirmesinde
bulundu.
Sosyal Politikalar
Platformunun amacının “Türkiye’de sosyal politika konularında çalışan uzmanlar
arasındaki işbirliği ve iletişimin artmasına katkıda bulunmak ve sosyal
politika konularında yapılan çalışmaların sonuç ve bulgularını
araştırma/politika notları yoluyla diğer uzmanlar ve kamuoyu ile paylaşmayı
sağlamak olduğunu” hatırlatan SAYAN, “Türkiye’de ilk kez yapılan bu önemli
çalışmanın sonuçlarını da kamuoyuyla paylaşmaktan mutluluk duyuyoruz” şeklinde
konuştu.
Bu iki gösterge iller bazında
ilk kez hesaplandı
Pamukkale Üniversiteli
beş akademisyenin ortak çalışması olan “Türkiye’de
İllere Göre Ortalama ve Beklenen Okullaşma Yılı” başlıklı araştırmanın
yazarlarından Prof. Dr. Ensar YEŞİLYURT da “Ülkelerin zenginlik ve refahıyla
eğitim süresi arasında da güçlü pozitif bir ilişki bulunuyor” dedi.
Araştırma notunda ise
“Bu yüzden de eğitim düzeyinin önemli bir kalkınmışlık göstergesi olduğu
biliniyor. Ancak zenginlik ve refahı tanımlamayan geleneksel göstergeler
arasında bulunan ‘okuryazarlık oranı’ ve ‘okullaşma oranı’; günümüzün değişen
ekonomik koşullarında gelişmeleri yansıtmakta yetersiz kaldı. Bunların yerini
ise nüfusun sadece okur-yazar olup olmadığını değil, aldığı eğitimin süresini
de ölçmeyi amaçlayan ‘ortalama okullaşma yılı’ ve gelecekte ‘beklenen okullaşma
yılı’ göstergeleri aldı. Artık uluslararası kıyaslamalarda yaygın olarak
kullanılmaya başlanan bu göstergeler Türkiye’de ilk kez iller düzeyinde
Pamukkale Üniversitesinin araştırmasında hesaplandı” denildi.
Ortalama okullaşma yılı Türkiye için
6,51 yıl; 45 ilde nüfusun eğitimi bu sürenin altında
Araştırmaya göre
Türkiye’de ortalama okullaşma yılı 6,51 yıl olarak belirlendi. Bu ortalamaya en
yakın il 6,52 yıl ile 36’ıncı sıradaki Kütahya. Ortalamanın altında ise 45 il
bulunuyor. Ortalama okullaşma yılının en
yüksek olduğu 5 il Ankara (7,59 yıl), Eskişehir (7,40 yıl), İzmir (7,23 yıl),
Kırklareli (7, 18 yıl) ve Kırıkkale (7,15 yıl). İstanbul sıralamada 6,86 yıl
ile 14’üncü sırada bulunurken; Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi, sadece
Tunceli (6,59 yıl) ile 31’inci sıradan girebildi. Sıralamada 63-81 arasındaki
tüm iller Doğu ve Güneydoğudan oluştu. Sıralamanın sonunda 3,89 yılla Şırnak
bulunuyor. Listenin başındaki Ankara ile sonundaki Şırnak arasındaki eğitim
yılı açığı 3,70 yıl. Bu bir anlamda, Şırnak’ın Ankara’yı 4+4+4’lük evrelerden
oluşan eğitimi sürecinin bir aşaması eksiğiyle izlediği anlamına geliyor.
Gelecekte, beklenen okullaşma yılı Türkiye
ortalaması 11,03 yıl; 27
il ortalamanın altında
Araştırmaya göre
eğitim çağındaki nüfusun gelecekte, üniversite öncesi eğitimde geçireceği süre
yani beklenen okullaşma yılı tablosunda ise bir takım değişiklikler göze
çarptı. Türkiye’nin beklenen ortalama okullaşma yılı 11,03 yıl olarak
belirlendi. Böylece gelecekteki okullaşma yılının, mevcut durumu yansıtan
ortalama okullaşma yılından 4,52 yıl daha yüksek olarak gerçekleşeceği
hesaplandı.
Beklenen okullaşma
yılında 52 ve 53’üncü sıralardaki Hatay ve Adana ortalamayı yakalarken,
ortalamanın altında 28 il kalmış oldu. Ortalamanın üzerinde beklenen okullaşma
yılına sahip olacak iller arasına bu kez Doğu ve Güneydoğu’dan Erzincan (11,57
yıl), Tunceli (11,53 yıl), Bayburt (11,38 yıl), Elazığ (11,36 yıl), Ardahan
(11,07 yıl) olmak üzere 5 il girdi. Ancak sıralamanın 65 ile 81’inci
sırasındaki tüm iller yine Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki illerden
oluştu. Sıralamanın sonunda ise 8,98 yılla Ağrı var.
Beklenen okullaşmada İstanbul
11,16 yılla 49’uncu sırada
Beklenen okullaşma yılında
ilk 5 sırada Rize (12,14 yıl), Bilecik (12,13 yıl), Bolu (12,12 yıl), Isparta
(12,10 yıl) ve Karabük (12,09 yıl) bulunuyor. Bazı illerde beklenen okullaşma
yılının 12’den yüksek çıkması, okul öncesi eğitimin de hesaplamada
kullanılmasından kaynaklandı. Üç büyük il merkezinden Ankara 11,78 yıl ile
17’inci sırada, İzmir 11,50 yılla 32’inci sırada ve 11,16 yılla İstanbul
49’uncu sırada bulunuyor. Listenin başındaki Rize ile sonundaki Ağrı arasındaki
gelecekte beklenen eğitim açığı ise 3,16 yıl.
(Bu basın bülteni, 26 Mart 2016'da Cahit Uyanık tarafından hazırlanmıştır.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder