Bayrak taşıyıcımız THY’nin logosu yaban kazından esinlenerek tasarlanmıştır. Neden yaban kazı? Çünkü yaban kazı, birçok canlının nefes bile alamadığı 9 bin metre irtifada kıtalararası uçabildiği için logoya ilham kaynağı olmuştur. Yaban kazları sürü halinde, V harfi formunda uçarlar. Bu sayede birbirlerinin yarattığı hava akımından yararlanıp daha uzun mesafeleri daha az eforla aşarlar.
Logonun doğuşu ise 1959 yılına dayanıyor.
Bugün 15 Haziran 2022...
Kıymetli ve sevgili eşim Figen ile evliliğimizin 31. Yılı
Bu haber ise evliliğimizi duyuruyor vatana, millete, insanlık alemine...
'Dirsek çürüttüğüm', 'daktilo parçaladığım' bir çok önemli habere imza attığım Ekonomik Panorama dergisinin...
30 Haziran-07 Temmuz 1991 tarih, Yıl: 4, Sayı: 27, Sayfa: 7'de haber yapmış bizi arkadaşlar sağ olsunlar...
İyi günde, kötü günde 31 yıldır kahrımı çeken; iki pırıl pırıl evlat da hediye eden eşim Figen Karataş Uyanık'a yürek dolusu minnet ve teşekkürlerimle, "Sağlık ve afiyetle, ilk hedefimiz 40. Yıl olsun" diyorum...
(Bu yazı 15 Haziran 2022 tarihinde Facebook sayfamda yayınlanmıştır.)
Kumsalda yürüyen bir adam, avlanan balıkçıya yaklaştığında kova içerisindeki yakalanmış yengeçleri görür. Kovanın üstü açıktır, kapağı yoktur. Bu durum onu şaşırtır, çünkü yengeçlerin kaçabileceğini düşünür.
Balıkçıya sorduğunda “Evet, tek bir yengeç olsaydı, kesinlikle kaçardı. Ancak, pek çok yengeç varsa, biri kaçmaya çalıştığında diğerleri onu yakalar, kaçamayacağından emin olur, geri kalanlar da aynı kaderi yaşarlar.” yanıtını alır.
Bakü - 12 Nisan 1995
Cahit UYANIK
Tansu Çiller
Gafları ile ünlüdür
Bunun birine bizzat şahit olmuştum
Azerbaycan'a gitmiştik beraber
Bakü'deki ünlü Gülistan Sarayında basın toplantısı yapmıştı Haydar Aliyev'le...
Ermenilerle çatışıyordu Azeriler o günlerde...
Ama ortalıkta ateşkes söylentileri vardı
Azeriler baş edemiyordu Ermenilerle o zaman...
Yunan mitolojisine göre, Zeus kendisine en değerli hediyeyi verene kentin koruyuculuğunu verecektir ve bunun için bir yarışma açar. Denizlerin tanrısı Poseidon, Zeus'a uzak diyarlara dahi uçarak gidebilen ve savaşta yenilmeyecek bir at armağan eder. Athena ise zeytin ağacını...
Yarışma çetindir çünkü ikisi de Zeus'a dünyanın en güzel hediyesini vermek isterler. Kuşkusuz dünyanın en uzak diyarlarına gidebilecek ve yenilmez savaşçı bir at mükemmel bir hediyedir ancak zeytin ağacı daha mükemmeldir.
8. PLAN: KRİTİK KAVŞAKTA BEKLİYOR
Cahit UYANIK - Orsoy GİRGİÇ
Plan, herkesin bildiği ve kullandığı bir sözcük. Planlama ise yine herkesin yaptığı veya yapmaya çalıştığı bir uğraş. Küçük bir çocuğa "Büyüyünce ne olacaksın?" diye sormak bile, onu planlı düşünmeye sevk edebilir. Ama planlama kavramını milyonlarca insanın yaşadığı, milyonlarca karar unsurunun bulunduğu, yüz binlerce üretim odağının çalıştığı bir ekonomiye uygulamaya çalıştığınızda işin rengi değişiveriyor. Ekonomik dengeleri etkileyen değişkenlerle, toplumun beklentilerini ortak noktada buluşturma çabası; ekonomik planlamanın ne kadar zor ancak aynı zamanda ne kadar vazgeçilmez olduğuna işaret ediyor. Türkiye, 1963 yılından bu yana planlı bir ekonomi. Bu süreçte planlamanın önemi zaman zaman arttı, zaman zaman azaldı. Ancak hiç bir zaman vazgeçilemedi. Çünkü dünyadaki ciddi devletlerin hepsi bu tür teşkilat veya oluşumlara sahip. Aksi taktirde geleceğe ilişkin tahminler, bir takım ön yargılar ve subjektif değerlendirmelere teslim edilebilir.
Türkiye'de plancılığın tarihi Atatürk Dönemine kadar uzatılabiliyor. Ancak o dönemde hazırlanan planlar, daha çok devletin sanayi alanındaki yatırımlarının bir listesi ve programı niteliğindeymiş. Modern plancılığa geçiş ise "Her mahallede bir milyoner yaratma" sevdasına yönelik olarak dağıtılan bol keseden teşvikler ve krediler, plansız-programsız yatırımlar döneminin hemen ardından geliyor. Türkiye, hep söylenegelen ancak bir türlü rakamlara dökülemeyen ekonomik potansiyelini planlar sayesinde tanımaya başlıyor. Aradan geçen 39 yılda tüm çalışmalara rağmen Türkiye'nin kendi gücü ve ekonomik potansiyelini tanıyıp değerlendirebildiğini söylemek mümkün değil. İşte hazırlıklarına başlanan 8. Plan, Türkiye'ye bu fırsatı sunuyor.
Netflix...
Şöyle karmaşık bir cinayet...
Herkesin suçlu olduğuna inandığı
Ama takındığı masum poza hemen hemen hiç kimsenin prim vermediği medyatik ve ünlü bir sanık...
Çalışma ofisi gibi kullandığı Lincoln marka arabalara takıntılı, özel hayatı evlere şenlik ama
İşini hep iyi yapan
hayatın tokatını yiyip
Bir köşeye çekilmek üzere olan
Zehir gibi bir avukat...
Bundan 22 yıl önce...
Ekonomi Muhabirleri Derneğimizin (EMD)
Yayın organı Ekonom'a...
Sevgili dostum Orsoy Girgiç'le (Kendisi ülkemizin en iyi planlama veya DPT muhabiridir bence...) beraber, meşakkatli bir çalışmayla bir kapak hazırlamıştık:
"8. Plan: Kritik Kavşakta Bekliyor"
Kapağı 2001-2005 yıllarını kapsayacak 8. Plan hazırlıklarını kamuoyunun dikkatine getirmek için yazmıştık.
Biz ekonomi muhabirleri de ciddi ekonomik planlamacılar da...
8. Plan'ı...
bekleyen dağ gibi ekonomik meseleleri çözebilmek için bir yol haritası olarak görüyorduk.
KOSİNSKİ'NİN 'BOYALI KUŞ' ROMANI VE MEVLANA'NIN TOPAL KUŞLAR HİKAYESİ
Cahit UYANIK
Hatırlıyorum da...
Jerzy Kosinski'nin
"Boyalı Kuş" romanını çocukken duymuştum
Araştırdım, 1968 yılındaki ilk baskısından sonra
Yıllarca baskı üstüne baskı yapmış 70'ler Türkiyesinde...
Bir türlü fırsat bulup okuyamamıştım sonradan...
Kısmet bu zamana imiş
Üstelik efsane çevirmen merhum Aydın Emeç'in Türkçesiyle...
İyi roman ilk sayfasından belli olur
Boyalı Kuş da yanıltmadı beni...
Bir kaç solukta okuyup bitirdim.
Sonra Kosinski'nin erken sonlanmış hayat hikayesini okudum
Kosinski'nin öz hayatı da filmlikmiş hani...
Polonya yılları, akademisyenlik, ABD, çelik endüstrisinin kraliçesiyle evlilik...
Boyalı Kuş'u yayınlayıp dünya çapında ünlenmesi...
Finans piyasalarında hava dumanlı ve yakın gelecekte kolay kolay da dağılacağa benzemiyor. Siz siz olun anlamadığınız bir şeye para yatırmayın.
120 dolara ulaşan ancak bir haftada değeri neredeyse sıfırlanan TerraUST-Luna kripto parası Türkiye'de de binlerce mağdur yarattı. İntihar edenler bile oldu. Twitter'da yayınlandığı gibi, ismi bilinmeyen bazısı ise şair oldu. 🧐
EKONOMİ YÖNETİMİ ARTIK YÜZDE 1 BÜTÇE AÇIĞI,
YÜZDE 5 EKONOMİK BÜYÜMEYE KİLİTLENECEK
Türkiye, 2000'li yıllara girerken Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) yönlendirmesiyle ekonomi yönetiminde kullanılacak yeni bir kavram ve araç ile tanışmıştı: Faiz dışı fazla (FDF). Bu yeni araç, faiz harcamaları çıkarıldıktan sonra, devlet bütçesinin gelirlerinin, giderlerden belli bir oranda fazla olması esasına dayanıyordu. "FDF, yüzde 6.5 olarak belirlendi" şeklindeki ekonomi haberleri hala hafızalarda taze. Yani bütçede faiz harcamaları hariç tutulduktan sonra; gelirler, giderlerden milli gelirin yüzde 6.5'u kadarı fazla olacaktı. Böylece bütçede disiplin sağlanırken, milli gelirin büyüklüğüne yaklaşmış olan iç ve dış borç stoku ve hayli büyük bir miktara ulaşan borç geri ödemeleri garantiye alınmış olunuyordu.
FDF aracı, aynı zamanda enflasyonun en önemli kaynaklarından birisi olarak gösterilen kamu harcamalarını da disipline etmeye yarıyordu. Türkiye, özellikle 2001 krizinden sonraki dönemde bu yüzde 6.5'luk oranını tutturmak için, her yıl IMF ile büyük pazarlıklar yaptı. Yeni vergiler koydu, var olan vergi oranlarını artırdı, büyük tasarruf paketleri açtı veya bütçedeki yatırım harcamalarına büyük tırpanlar attı. Sonuçta Türkiye'de borç stokunun milli gelire oranında önemli düşüşler yaşandı. Borç geri ödemeleri kolaylaştı. IMF'den kullanılan 45 milyar dolara yaklaşan borç, 8 milyar dolara kadar düşürülebildi.
Türkiye, 2008 mayıs ayında IMF ile son stand by anlaşmasını bitirdi. 2010 yılının mart ayında ise IMF ile yeni bir stand by anlaşması imzalamayacağını duyurdu. Ancak Türkiye; IMF'nin 2007 yılında gelecekteki kamu mali disiplinini sağlamak için önerdiği 'mali kural' uygulamasına gideceğini ve bu konuda çok kararlı olduğunu da açıkladı. Hatta 2011 bütçesinin mali kural formülüne göre hazırlanacağını duyurdu. Peki neydi bu mali kural? Kamunun harcamalarının orta ve uzun vadede belli bir disiplin içinde tutulması ve ekonomik konjonktüre göre ayarlanmasını içeren uygulamaya 'mali kural' deniliyor. Hazine Müsteşarlığı, Türkiye için belirlenen mali kural ile 6 amaca ulaşılmaya çalışıldığını belirtiyor. Bunları şöyle sıralamak mümkün:
Ham petrolün varilinin 1 dolara düşmesini kafasinda canlandirmak isteyenler için: 159 litre ham petrol 1 dolar. Yani 7 TL'ye...
(Bu yazı 20 Nisan 2020 tarihinde Facebook sayfamda yayınlanmıştır)
Cahit UYANIK
Medya, toplumsal bilinç oluşumunda kritik bir rol üstlenir...
Hatta Hitler'in Propaganda Bakanı Goebbels...
"Bana vicdansız bir medya (basın) verin,
Size bilinçsiz bir halk sunayım" demiştir...
Daha iki hafta önce 150 m2'nin altında ev satışlarında kdv'nin yüzde 1'den yüzde 8'e çıkarılması "müjde" diye yazılmıştı...
Yanlış okumadınız; bindirim, indirim olarak sunulmuştu...
Sahte müjdenin janjanlı paketi ise 150 m2'nin üzerinde ev alınırken, kdv'nin iki kademeli hale getirilmesiydi.
(Bu şartlarda ev almak mümkün değil ama, varsayalım alabildiniz)
Yani diyelim ki 180 m2 bir daire aldınız, 150 m2'lik kısmına yüzde 8, 30 m2'lik kısmına yüzde 18 kdv ödüyorsunuz artık...
Eskiden tek oran vardı ve yüzde 18'di...
Bir indirim var ortada, evet...
%20Tuz%20G%C3%B6l%C3%BC%20Do%C4%9FalGaz%20Yer%20Alt%C4%B1%20Depolama%20Tesisi.jpg) |
| Tuz Gölü Doğal Gaz Yer Altı Depolama Tesisi |
Cahit UYANIK
Türkiye, ‘jeo-politik risk artışı’ ile ‘normalden daha ağır geçen kış koşulları’ birleşince 2022 yılında doğal gaz depolamanın stratejik önemini bir kez daha yaşayarak öğrendi. Yalnız bu defa yaşanan sorun, bir kademe daha artışla sanayi işletmelerine doğal gaz kesintisi uygulanması boyutuna kadar büyüdü. Bunun sebebi Türkiye’de doğal gazın her geçen yıl, hem evlerde ısınma amaçlı hem de sanayide üretim sürecinde daha fazla kullanılıyor hale gelmesi… Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliğinin verilerine göre 2019 yılında 16,4 milyon olan abone sayısı, 2021 yılında 18,3 milyonu geçti.
Hükümet, ağır kış koşullarında kitlesel mağduriyetler
yaşanmaması için doğal gaz kesintisi tercihini sanayi işletmelerinden yana
kullandı. Çünkü konutların doğal gaz tüketimindeki payı iyice artarak birkaç
yıl içinde yüzde 25’ten yüzde 30’a yükselmişti. Organize sanayi bölgelerindeki sanayi
tesislerine uygulanan kesintilerin sebep olduğu ekonomik üretim kaybı ve bunun
2022 yılı büyüme rakamlarına negatif etkisi hakkında ise kimse resmi bir
açıklama yapmadı. Bu kesintiyle 1 ila 5 milyar dolarlık üretim kaybına sebep
olunduğu yönünde çeşitli tahminler var. Bu tahminlerin aritmetik ortalaması
olan 3-4 milyar dolarlık üretim kaybı, GSYİH’nın yıllık 0,5 puan daha az gerçekleşmesi
anlamına geliyor. Söz gelimi bu kesinti
sebebiyle 2022 yılında 750 milyar dolarlık bir üretim yerine, 746 milyar
dolarlık bir GSYİH’ya ulaşabileceğiz ancak…
Tartışmalarda kriter kullanma alışkanlığımız hiç yok. Erhan Aslanoğlu sabah NTV'de "Türkiye'nin döviz rezervi 200-250 milyar dolar olmalı: Kısa vadeli dış borç+cari açık kadar yani." dedi.
Boş boş konuşanlara bir cevaptı bence. Bir köşeye yazılmalı bu kriter ve sık sık bakılmalı.
(Bu yazı 01 Nisan 2019 tarihinde Facebook sayfamda yayınlanmıştır.)
 |
| Sedat-3 (Sedat Özen) |
Cahit UYANIK
İktisatçı Hayri Kozanoğlu diyor ki:
"Merkez Bankası’ndaki hızlı trafiği izlemek zaten zor !
İsimler de sanki kafa karıştırmak için seçilmiş !
Ömer Duman gitmiş Murat Duman gelmiş !
Murat Çetinkaya gitmiş Murat Uysal gelmiş !
Murat Çetinkaya gitmiş, bu meğerse aynı isimli başka bir Muratmış."
Gerçekten de dün gece yarısı Başkan Yardımcısı Murat Çetinkaya görevden alınınca... Uykulu ve dikkatsiz editörler, 20 ay önce görevden alınan adaşı ve aynı zamanda soyadaşı eski Başkan Murat Çetinkaya'nın fotosunu kullandılar. Oysa Murat Çetinkayalar farklıydı birbirinden...
Evet benzer şekilde; aynı isimli futbolcuların bulunduğu takımlar da böyleydi ben çocukken... O yıllarda futbolcuların sanki soy isimleri yokmuş gibi davranırdı toplumumuz. (Galatasaray'ın kaptanı Fatih'in soy isminin Terim olduğunu o teknik direktörlüğe soyununca öğrendik.)
