8 Temmuz 2018 Pazar

EKONOMİ FIKRALARI: ÇÖMLEKÇİ FIKRASI GİBİ EKONOMİ


ADAMIN birisi aynı yıl iki kızını da evlendirmiş. Damatlarından biri çömlekçilik, diğeri de çiftçilik yapıyormuş. Düğünden birkaç ay geçtikten sonra karısı; "Gidip kızları bir yokla bakalım, ne yapıyorlar, durumları nasıl" demiş. 
Adam önce çömlekçi damadına gitmiş ve biraz sohbet ettikten sonra işlerini sormuş. Aldığı yanıt ilginçmiş:


"Bu yıl, bankadan da kredi kullanarak, çömlek işine büyük yatırım yaptım. Havalar ısınmaya başladığında, seri bir şekilde üretime girişeceğim. İnşallah havalar da iyi gider, yağmur falan yağmaz, hava hep güneşli olur, güneşte çömlekler kurur, ben de bu yıl iyi para kazanırım."

7 Temmuz 2018 Cumartesi

FAİZ ATIŞMASINDAN TÜİK KÂRLI, ERDEM BAŞÇI ZARARLI ÇIKTI


Cahit UYANIK

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Merkez Bankası arasındaki faiz atışmasından, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) kârlı çıktı. TÜİK, Ocak-2015 ayı enflasyonunu beklenenden daha yüksek açıklayarak (yüzde 1,1) adeta imajını düzeltti.

TÜİK, uzun yıllardır "Siyasi baskıyla enflasyonu düşük hesaplıyor, kalem oyunu yapıyor. Böylece faiz düşük kalıyor ve bütçe daha iyi görünüyor. Hükümet, düşük enflasyonu gerekçe yapıp; memura, işçiye, emekliye daha düşük zam yapabiliyor" eleştirisi ile yaşıyor. Hatta halk arasında TÜİK (Tayyip'i Üzmeyecek İstatistikler Kurumu) olarak adlandırılıyor.

5 Temmuz 2018 Perşembe

YAYIN HAYATI BİTEN HABERTÜRK'ÜN BAŞINDAKİ İSİM OKUYUCULARINA BÖYLE VEDA ETTİ








KAÇMADAN KOŞMAK

Selçuk TEPELİ
Habertürk Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni

Ne kadar çalıştıysam, hep bir gün artık kaçmadan koşabilelim diyeydi. Şimdi, kıymetlimiz Habertürk Gazetesi’nin son baskısını hazırlayacağımız saatlere doğru saniyeler peşimde; sanki yazmıyor sözcüklerin arasında düşe kalka dayanılması çok güç bir son günden kaçmaya çalışıyorum.
Ne yazılabilir böyle bir günde yahut öyle çok şey var ki yazılacak, nerede durulur?
Gece ilerledikçe fark ettim ki bu yazıyı aslında yıllardan beri yazıyorum. Hatta tam olarak 3 Ocak 2011 Pazartesi gününden beri... 21 Ekim 2017 Cumartesi gecesi saat 02.10’dan itibaren kâğıda dökmeye bile başlamışım. Belki köşe yazmadığım için bir çeşit dertleşmeydi. Gazetede köşe yazmadım, çünkü doğal olarak tamamı beni ifade ediyordu ve ne aynı şeyleri tekrar etmenin ne de bazen arkadaşlarımdan farklı düşünürsem çelişkili görünmenin lüzumu vardı. Zaten dünyadaki en köklü gazetelerde de böyleydi.
Şöyle bir şey not etmişim mesela... Gabriel Garcia Marquez, bir gün yine sabah erkenden çalıştığı El Heraldo Gazetesi’nin ofisinde yeni romanı için birkaç metre daha yazmıştı ki kapı açıldı. O zamanlar tasarruf için daktilolarda matbaa artığı rulo kâğıtlar kullanılır, yazılar metreyle ısmarlanırdı. Bu kez gelen, gazetenin yayın yönetmeniydi. Genç yazarı karşısında görünce korkmuş birinin telaşıyla sordu: “Siz bu saatte burada ne bok yiyorsunuz Allah aşkına?” Marquez, bu sahneye epey hazırlanmış gibi sükûnetle yanıtladı: “Hayatımın romanını yazıyorum.” “Bir tane daha mı?” dedi yayın yönetmeni. “Siz de kedi gibisiniz canım, dokuz canlı.” Artık neden sonra; haddim olmayarak ve ayıplanmayı göze alarak ben de “Gazeteciler dokuz canlıdır” diyorum. Ama 10’uncuyu bilmiyorum.

4 Temmuz 2018 Çarşamba

CİNER'DEN KAPATMA ÖNCESİ İLGİNÇ DEĞERLENDİRME: GAZETELERİN SONUNUN GELDİĞİ BİR DÖNEMDEYİZ...

Cahit UYANIK

Yarın son sayısını yayınlayacak olan Habertürk Gazetesinin sahibi Ciner Grubu'nun resmi internet sitesinde gazete ile ilgili ilginç bir değerlendirme bulunuyor. Ciner Grubu, Habertürk Gazetesi'ni internet yayıncılığı ve reklamcılığının baskısına dayanamadığı için kapattığını açıklamıştı.

Oysa Ciner Grubunun resmi internet sitesinde Habertürk Gazetesinin, "İnternet ve görsel medya karşısında gazetelerin sonunun geldiği konuşulan bir dönemde" 1 Mart 2009 tarihinden itibaren yayınlanmaya başladığı vurgulanıyor. Habertürk Gazetesiyle ilgili Ciner Grubu resmi internet sitesindeki kısa tanıtım yazısı aynen şöyle:

2 Temmuz 2018 Pazartesi

187 BİN TİRAJLI HABERTÜRK GAZETESİNİN YAYIN HAYATINA SON VERİLMESİYLE İLGİLİ ÇALIŞANLARINA İLETİLEN RESMİ MESAJ



Bildiğimiz gibi, 20. yüzyılın büyük çoğunluğunda en önemli kitle iletişim aracı gazetelerdi. Bununla birlikte kitle iletişim araçları teknolojisi nde meydana gelen olağanüstü gelişmeler (televizyon ve internetin yaygınlaşması, mobil iletişim teknolojisindeki baş döndürücü erişim artışı ve hızı) medya endüstrisinde gazetelerin yazılı baskısının 21. yüzyılda sürdürülebilir bir geleceği olup olmadığı konusunu gündeme getirdi. Özellikle son on yıllık gelişmeler Dünyada medya endüstrisiyle ilgili çevrelerde bu soruya olumsuz yanıt verenlerin sayısında belirgin bir artışa yol açtı. Nitekim, öncelikle demografik olarak genç kuşağın yazılı basımdan uzaklaşması ve iletişimi mobilden yapmaya yönelmesi sonucunda meydana gelen önlenemez tiraj düşüşleri, diğer taraftan medya ekosisteminde yazılı basının aldığı reklam payının düzenli olarak kayba uğraması gibi sebepler, Amerika ve Kanada başta olmak üzere İngiltere Fransa Almanya gibi Avrupa ülkelerinde Singapur Malezya gibi uzakdoğu ülkelerinde yerel bölgesel ve ulusal nitelikte yüzlerce gazeteyi yazılı baskılarını sonlandırmak mecburiyetinde bıraktı. (Google’da yapılacak basit bir araştırma bu olgunun sayısal dökümünü verecektir.)

Elbette ülkemiz de bu gelişmelerin dışında kalmadı. Son on yılda internet erişimi nüfusumuzun ve coğrafyamızın neredeyse tamamını kapsadı aynı şekilde internet ve mobil iletişiminde dünyada en hızlı büyüme ve en uzun süreli zaman geçirme oranlarında ülkemiz dünya sıralamasında en üst sıralara yerleşti. Yaşanan bu gelişmeler ülkemizde de kitle iletişiminin doğasını değiştirdiği gibi Medya endüstrisinin parametrelerini de sarsıcı değişimlere zorladı. Son beş yılda ülkemizde de gazetelerin yazılı baskılarının tirajı düzenli olarak düşmekte, reklamdan aldığı pay düzenli olarak azalmakta buna mukabil baskı maliyetleri sürekli  olarak artmakta iken televizyon ve İnternet mecralarının erişimi ve reklam payı düzenli olarak yükselmektedir. Bu gelişmelerin ve değişimlerin sonucunda dünyada olduğu gibi ülkemizde de yazılı basının bir endüstri kolu olarak geleceğinin olup
olmadığı bir tartışma konusudur.

1 Temmuz 2018 Pazar

EKONOMİ HİKAYELERİ: KUMA ÇİZİLEN ÇİZGİ...


Büyük bir Japon bilgesi, çölde kumlar üzerinde oturmuş meditasyon halindedir… 
Adamın biri, ona yaklaşır ve şöyle der:
- Beni öğrencin olarak kabul et.
Bilge, parmağıyla kumlar üzerinde düz bir çizgi çeker ve şöyle der:
- Kısalt! 
Adam, avuçlarıyla çizginin yarısını siler. Bilge der ki:
- Git, bir sene sonra tekrar gel.
Bir yıl geçer. Bilge, yine bir çizgi çizer ve der ki:
- Kısalt!
Adam, bu kez çizginin yarısını avucu ve dirseğiyle kapatır.

29 Haziran 2018 Cuma

BİST’TE KOLAY İŞLEM İÇİN ‘TÜRK YAPAY ZEKASI’ YAZILIYOR



- TOBB ETÜ’DEN İKİ AKADEMİSYEN BİST’TE OPSİYON İŞLEMİ YAPMAYI
KOLAYLAŞTIRACAK YAPAY ZEKA DESTEKLİ BİR YAZILIM GELİŞTİRİYOR

- YAZILIM TAMAMLANDIĞINDA BİR ARAYÜZ SAYESİNDE, OPSİYON ÜRÜNLERİNDE ALIM-SATIM UYARISI VEREN VEYA OTOMATİK ALIM SATIM
YAPABİLEN ALGORİTMİK İŞLEMLER GERÇEKLEŞTİRİLEBİLECEK   

Borsa İstanbul’daki (BİST) türev ürünlere isabetli ve istikrarlı şekilde kazandıran yatırım yapmak veya kur riskinden korunmak isteyenler için, yapay zeka desteğiyle bir bilgisayar yazılımı geliştirilmeye başlandı. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesinde (TOBB ETÜ) yaklaşık 1,5 yıldır sürdürülen ve TÜBİTAK’ın desteklediği Ar-Ge projesi hayata geçtiğinde yatırımcılar, kolayca kullanabilecekleri bir arayüz yardımıyla; yapay zeka destekli alım satım stratejileri geliştirerek algoritmik işlemler yapabilecek. Yani bu arayüz, yatırımcıyı alım veya satım yapmaya geçmesi konusunda uyarıp, kendisi otomatik olarak alım satım işlemleri de gerçekleştirebilecek. 

TOBB ETÜ’deki geliştirme çalışmaları süren proje bittiğinde, BİST bünyesinde türev işlemlerinin gerçekleştirildiği Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasındaki (VİOP) opsiyon işlemlerine izin veren ürünlere yapay zeka ve algoritmalar desteğiyle bilinçli yatırım yapmak kolaylaşacak. VİOP bünyesinde halen; BİST-30 Endeksi, Dolar-TL kuru ile 10 ayrı şirketin hisse senetlerinin değerine dayalı opsiyon işlemi yapma imkanı var. Yatırımcılar VİOP’ta kâr amaçlayarak veya kur riskinden korunulması (hedge) amaçlı işlemler gerçekleştirebiliyor. BİST’in 2016 Faaliyet Raporuna göre bu piyasada işlem rekorları kırıldı ve yatırımcıların VİOP ve opsiyon işlemlerine ilgisi giderek artıyor.

28 Haziran 2018 Perşembe

EKONOMİ HİKAYELERİ: AĞUSTOS BÖCEĞİNİN ŞARKISINI DUYMAK

Kızılderili şefleri trenle New York'a getirilmişti. Refakatçileri beyaz adamlarla şehri gezmeye başladılar. Sokaklardaki insan seli, arabalar ve çeşitli makinelerin yoğun gürültüleri onları şaşkına çevirdi.   

Bir ara Oglala Lakotalarının şefi ve şamanı Ala Geyik (Hehaka Sapa) bir ağustos böceğinin şarkısını duyduğunu söyledi. Diğer reisler de onayladı ama beyaz adamlar buna inanmadı. Şehirde ağustos böceği olamayacağını, olsa bile bu gürültüde duyulmayacağını söylediler. 

Ala Geyik ısrar etti ve arabayı durdurdu. İndi ve ilerideki parka gitti. Bir ağaçta ağustos böceğini gördü. Beyaz adamlar şaşırmıştı. "Olamaz, sende doğaüstü güçler var" dediler. 

GETİRECEĞİ EK MALİ YÜK HESAPLANMADAN KANUN ÇIKARMAYA SON: 'DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ (DEA)' GELİYOR


Cahit UYANIK

Türkiye, mevzuat hazırlığında Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde uygulanan "düzenleyici etki analizi" modeline geçiyor. Buna göre yürürlüğe konulması halinde etkisinin 10 milyon YTL'yi geçeceği tahmin edilen kanun taslakları için ayrıntılı çalışma yapılıp, bir mevzuatın net olarak faturası çıkarılacak. Böylece söz konusu mevzuatın bütçeye ek yük getirip getirmediği tespit edilecek. 

17 Şubatta yayımlanan Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikle kanun, kanun hükmünde kararname (KHK), tüzük, yönetmelik, Bakanlar Kurulu eki kararlar ve diğer düzenleyici işlemlerin taslak metinlerinin hazırlanmasına ait usul ve esaslar belirlendi. 

27 Haziran 2018 Çarşamba

KAPAK HABERİ / ABD, DIŞ POLİTİKADA EKONOMİYE ODAKLANIYOR: ‘TRUMP DOKTRİNİ’NE GEÇİŞ Mİ YAŞANIYOR?



Cahit UYANIK

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump’ın, dış politik açılımlarının temelinde tamamen ekonomik çıkarlar bulunduğu artık neredeyse kesinleşti. ABD’nin diğer ülkelerle ilişki kurma biçimini değiştirebileceği için, yaşananların belki de ileride “Trump Doktrininin Oluşma Süreci” şeklinde adlandırılma ihtimali bile var.

23 Haziran 2018 Cumartesi

OKUDUĞUM KİTAPLAR / GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK / İLBER ORTAYLI


Cahit UYANIK

Türkiye Cumhuriyetinin Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, yaşam öyküsü en fazla bilinen isimlerden... Atatürk hakkında hayatta olduğu dönem veya vefatından sonra çok sayıda kitap yazıldı. Yazılmaya da devam ediliyor. Bu kitaplardan en yenisi Prof. Dr. İlber Ortaylı'nın oldu.

Baştan şunu söyleyelim: İlber Ortaylı'nın 'Gazi Mustafa Kemal Atatürk' adlı kitabı 'beklediğimize değdi' dedirtecek bir çalışma... Neden? Bu sorunun cevabı yazarının nev-i şahsına münhasır olmasıyla ilgili...

21 Haziran 2018 Perşembe

EKONOMİ HİKAYELERİ: JP MORGAN CEO'SUNUN 'BAYAN GÜZEL'E EFSANE OLMUŞ CEVAP MEKTUBU



Dünyanın en büyük finans şirketlerinden J.P. Morgan'ın CEO'su James Dimon'un, zengin koca avcısı bir kızın kendisine attığı bir e-mail'e verdiği cevap...
"Sayın Dimon,
Sizinle dürüst olacağım... Bu yıl 25 yaşına giriyorum. Çok güzelim, iyi bir stilim var ve kaliteli şeyleri severim. Yıllık geliri en az 500 bin dolar veya daha fazla olan bir adamla evlenmek istiyorum. Aç gözlü olduğumu düşünebilirsiniz fakat New York’ta yıllık geliri 1 milyon dolar olan insanlar maalesef orta sınıf sayılıyor.
Çok şey istemiyorum. Bu sizin sitenizde yıllık geliri 500 bin dolar veya daha fazla olan biri var mı? Hepiniz evli misiniz? Sormak istiyorum, sizin gibi zengin insanlarla evlenmek için ne yapmam gerek?

18 Haziran 2018 Pazartesi

EKONOMİ FIKRALARI: İKİ BERDUŞ VE KASABA HALKININ SEÇİMİ


İki berduş kasaba meydanında avare avare dolaşırken bir kalabalığa rastlamış. Bakınırlarken, bir güvercin uçup berduşlardan birinin omzuna konmuş.

Herkes toplanmış, berduşa ‘Sen padişahımız olacaksın’ demişler. Berduş ‘Olmaz’ diye ısrar etse de, inatçı kasabalılara yenik düşmüş.
Padişahlığı kabul edip arkadaşını da sadrazam yapmış. Aynı gün de başlamış zulme, boyun vurmaya, vergi salmaya. Arkadaşı, ‘Yapma, halk kızacak’ deyince çiçeği burnunda padişah cevap vermiş:
"Güvercin uçurup padişah seçen halka böylesi az bile.”
(1982 Anayasası yüzde 92 çoğunlukla kabul edildiği gece; Süleyman Demirel tarafından  anlatıldığı rivayet edilmektedir.)
EKONOMİ FIKRALARI: PAZARLIK BAŞLADI BİLE...

17 Haziran 2018 Pazar

EKONOMİ FIKRALARI: PARA İLE VERİLEN VAAZIN HİKMETİ NEYMİŞ?


Nasrettin Hoca'yı bir köye vaaz ve nasihat vermesi için davet ederler. 
Kararlaştırılan gün köye gelen Hoca, ”Bir kese altın verirseniz konuşurum, yoksa döner giderim” der.

Çaresiz kalan köy ahalisi, güç bela herkesten para toplayarak bir kese altını bulur ve Hoca'ya verir.

Harika bir konuşma yapan Hoca, Cuma namazından çıkınca, aldığı bir kese altını iade eder.
”Madem geri verecektin, ne diye istedin?” diye sorarlar. Hoca:

"Beni para ödediğiniz için daha dikkatli dinlediniz, birincisi bu. 
İkincisi de, cebinde para olunca; insan, bir başka konuşuyor."
(Anonim) 

16 Haziran 2018 Cumartesi

OKUDUĞUM KİTAPLAR / KARDEŞİMİN HİKÂYESİ / ZÜLFÜ LİVANELİ


Cahit UYANIK

Bundan yıllarca önce yayınlanan ve liste başı olan Zülfü Livaneli'nin 'Kardeşimin Hikâyesi' adlı kitabını Rusça'ya çevrileceğini öğrendikten sonra nihayet okuyabildim. Her şeyden önce şunu söyleyeyim ki, kitap Rus okuyucuların oldukça hoşuna gidecektir. Çünkü Rusya, Moskova ve Borisov kenti ile ilgili oldukça ayrıntılı ve övgü dolu betimlemeler kitapta bolca mevcut. 

Kitap, Türk romanlarında az rastlanan gerçek bir tarihi arka plana ve daha da az rastlanan şekilde ekonomiyle bağlantılı bazı olayların ev sahipliğinde gelişiyor.  Kitapta Sovyetler Birliği askerlerinin Doğu Almanya'dan çekildiği günlere gönderme var. Gerçekten o askerler çekilmeden önce, Sovyetler Birliğinin birçok kentinde yeni lojmanlar inşa edilmiş veya eski lojmanlarda büyük tadilatlar yapılmıştı. Türk müteahhit firmaları o yıllarda müthiş bir hızla inşa ettikleri, kalitesi yüksek lojmanlarla bütün dünyada haklı bir ün yapmışlardı. (Livaneli, Serenad adlı romanında da 1942 yılında yaşanan Struma Faciasını kendisine tarihsel arka plan olarak seçmişti)

14 Haziran 2018 Perşembe

KRİPTO PARALARA KARA PARA MERCEĞİ


Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine İlişkin Mali Çalışma Grubu'nun (FATF) kripto para birimi borsaları için küresel olarak yaptırımı olacak yeni düzenlemeler üzerinde çalıştığı açıklandı.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) bünyesinde kurulan FATF dünya genelinde hizmet veren kripto para birimleri borsalarına uygulanacak olan yaptırımları görüşmek üzere 24 Haziran'da bir araya gelecek. G20 Zirvesi'nde kripto para birimlerinin kara para aklama faaliyetlerindeki kullanımının önüne geçilmesine yönelik harekete geçme konuşmalarının ardından Japonya'nın söz konusu küresel yaptırımların öncelikli olarak savunucusu olduğu belirtildi.
Yaptırımlar kapsamında Japonya'da polis, kripto para birimleri madenciliği için kullanılan kişisel bilgisayarlar için sıkı önlemler alıyor. FATF görüşmeler sırasında, kripto para birimleri borsalarının işlem gerçekleştirmek için lisanslı olmasını, para aklamanın önüne geçilmesi için müşterini tanı (KYC) politikasına aşina olmasını ve şüpheli eylemleri bildirmesini gerektiren ve bağlayıcı olmayan 2015 kurallarını gözden geçireceği vurgulandı.
Grup bu kapsamda söz konusu kuralların üç yıl sonra geçerliliğini koruyup korumadığını, yeni borsalara uygulanabilirliğini ve kripto para birimi ticaretini tamamen yasaklayan ülkelerde nasıl kullanılabileceğini tartışacak.
(Doğan Haber Ajansı-Deniz YILDIRIM)