Cahit UYANIK
Türkiye Cumhuriyetinin Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, yaşam öyküsü en fazla bilinen isimlerden... Atatürk hakkında hayatta olduğu dönem veya vefatından sonra çok sayıda kitap yazıldı. Yazılmaya da devam ediliyor. Bu kitaplardan en yenisi Prof. Dr. İlber Ortaylı'nın oldu.
Baştan şunu söyleyelim: İlber Ortaylı'nın 'Gazi Mustafa Kemal Atatürk' adlı kitabı 'beklediğimize değdi' dedirtecek bir çalışma... Neden? Bu sorunun cevabı yazarının nev-i şahsına münhasır olmasıyla ilgili...
Ortaylı veya çoğumuzun dillendirmesiyle İlber Hoca, ülke nüfusunu oluşturan tüm kuşaklar tarafından dikkatle dinlenen, farklı siyasi ve dünya görüşüne sahip kişilerce saygıyla izlenen az sayıdaki akil adamımızdan biri... Söylediği şeyler, yaptığı analizler derin bir tarih birikimi ve geniş bir hayat görgüsüyle bezeli...
Ortaylı veya çoğumuzun dillendirmesiyle İlber Hoca, ülke nüfusunu oluşturan tüm kuşaklar tarafından dikkatle dinlenen, farklı siyasi ve dünya görüşüne sahip kişilerce saygıyla izlenen az sayıdaki akil adamımızdan biri... Söylediği şeyler, yaptığı analizler derin bir tarih birikimi ve geniş bir hayat görgüsüyle bezeli...
Genç kuşağın Ortaylı'yı keşfi
Ortaylı, 60 yaşına kadar bilimsel çevrelerin yakından tanıdığı bir isim iken, son 10 yıldır genç kuşak tarafından keşfedildi. Çıktığı tv programlarında savunduğu düşünceler, kıskanılası hafızası ile verdiği çok boyutlu bilgiler, iyi bir eğitimin önemine sık sık vurgu yapması, çok karmaşık tarihi konuları basit bir şekilde ve çok fazla uzatmadan anlatabilme becerisi bunda önemli rol oynadı... Ortaylı'nın popülaritesinde; sosyal medyada caps'lerini yapan, paylaşan, retivit eden, gülümseyen ve gülümseten genç kuşağa yönelik eşsiz hoşgörüsünü de unutmamak gerek.
Belki de bu sebeplerle olsa gerek; Ortaylı'nın kitabı büyük bir merakla bekleniyordu. Peki Ortaylı'nın kitabının diğer Atatürk monografilerinden farkı ne? Ortaylı, kitabın nasıl okunması gerektiği konusunda daha baştan bir yönlendirmede bulunarak "Bu kitap Atatürk'e dair tartışmalı ayrıntıları araştıran bir monografi değildir" diyor. Kitap boyunca da bu hava hakim ve İlber Hoca kerameti kendinden menkul tartışmalar, söylentiler, dedikodular, siyasi manipülasyonları boşa çıkaracak Atatürk ile ilgili bir çok kıymetli bilgi veriyor ve karşılaştırmalı analizler yapıyor.
Atatürk'ün aldığı iyi
eğitime dikkat çekiyor
Ortaylı kitabında şunu da yapıyor: Son 2-3 yıldır yaşadıklarımızla Türkiye için önemi çok daha iyi anlaşılan, aramızdan 80 yıl önce ayrılmış olmasına rağmen, halen bir çok muhalifini imana getiren Atatürk'ü; yaşadığı dönemdeki Osmanlı ve Türkiye, dünya koşulları ile birlikte geniş bir analize tabi tutuyor. Ulaşılan sonuç; Atatürk'ün çok iyi bir eğitim gördüğü, bununla yetinmeyip kendini yetiştirdiği, kişisel özellikleriyle de birleşince eşsiz ve zamanın getirdiği değişimlere dayanıklı bir sentezin ortaya çıktığı yönünde... Bütün bunlar, sabır düsturundan vazgeçmeden tüm ayrıntılarıyla anlatılıyor kitapta... Atatürk'ün, yaptıklarının ve düşüncelerinin halihazırda nasıl güncel olduğunu ideoloji ve dogmalardan uzak biçimde anlatıldığı bir kitap arıyorsanız; İlber Hoca'nın kitabı ideal...
Teknik eğitimden vazgeçiş ve
'ehliyetsiz elitler' sorunsalı
Ortaylı'nın kitabında Atatürk'ün ekonomi politikalarının ön planda olduğu söylenemez. Ama Ortaylı, kitabın sonuna doğru Atatürk devrimlerini anlatırken, ekonomideki gelişmelere değinmiş ve ekonomiyi eğitim merceği altına almış. Atatürk'ün ekonomiye eğitilmiş insan gücü sağlamak için başlattığı teknik eğitime önem verme politikasının, onun vefatından sonra bırakıldığını belirtiyor. Ortaylı "Oysa bir sanayinin değişmesi, gelişmesi ve kendini yenileyebilmesi, teşebbüs kabiliyetinin artması bakımından 1920'lerde başlayan bu programın yürümesi gerekliydi" tespitini ortaya koyuyor. Ortaylı, bu vazgeçişin eğitim görmüş sayısal kalabalıklara sebep olduğunu ve 'ehliyetsiz elitler' yarattığını da vurguluyor.
Atatürk'ün aldığı iyi
eğitime dikkat çekiyor
Ortaylı kitabında şunu da yapıyor: Son 2-3 yıldır yaşadıklarımızla Türkiye için önemi çok daha iyi anlaşılan, aramızdan 80 yıl önce ayrılmış olmasına rağmen, halen bir çok muhalifini imana getiren Atatürk'ü; yaşadığı dönemdeki Osmanlı ve Türkiye, dünya koşulları ile birlikte geniş bir analize tabi tutuyor. Ulaşılan sonuç; Atatürk'ün çok iyi bir eğitim gördüğü, bununla yetinmeyip kendini yetiştirdiği, kişisel özellikleriyle de birleşince eşsiz ve zamanın getirdiği değişimlere dayanıklı bir sentezin ortaya çıktığı yönünde... Bütün bunlar, sabır düsturundan vazgeçmeden tüm ayrıntılarıyla anlatılıyor kitapta... Atatürk'ün, yaptıklarının ve düşüncelerinin halihazırda nasıl güncel olduğunu ideoloji ve dogmalardan uzak biçimde anlatıldığı bir kitap arıyorsanız; İlber Hoca'nın kitabı ideal...
Teknik eğitimden vazgeçiş ve
'ehliyetsiz elitler' sorunsalı
Ortaylı'nın kitabında Atatürk'ün ekonomi politikalarının ön planda olduğu söylenemez. Ama Ortaylı, kitabın sonuna doğru Atatürk devrimlerini anlatırken, ekonomideki gelişmelere değinmiş ve ekonomiyi eğitim merceği altına almış. Atatürk'ün ekonomiye eğitilmiş insan gücü sağlamak için başlattığı teknik eğitime önem verme politikasının, onun vefatından sonra bırakıldığını belirtiyor. Ortaylı "Oysa bir sanayinin değişmesi, gelişmesi ve kendini yenileyebilmesi, teşebbüs kabiliyetinin artması bakımından 1920'lerde başlayan bu programın yürümesi gerekliydi" tespitini ortaya koyuyor. Ortaylı, bu vazgeçişin eğitim görmüş sayısal kalabalıklara sebep olduğunu ve 'ehliyetsiz elitler' yarattığını da vurguluyor.
Atatürk, milletin aradığı liderdir
"Gazi Mustafa Kemal Atatürk" adlı kitapla ilgili yazımızı Prof. Dr. İlber Ortaylı'nın şu cümleleriyle bitirmekte fayda var:
"Gazi Mustafa Kemal Atatürk" adlı kitapla ilgili yazımızı Prof. Dr. İlber Ortaylı'nın şu cümleleriyle bitirmekte fayda var:
"Atatürk, bu milletin aranan lideridir. Millet, başı her sıkıştığında onu özler ve bu sebeple de silinemez bir şahsiyettir. Atatürk, yıpratılma seansları ile zarar göremeyecek, son derece önemli ve anıtsal bir siyasi portredir. Dolayısıyla, Atatürksüz tarih düşünülemez. Bunun böyle olduğu zamanla daha da iyi anlaşılacaktır. Tarih, Atatürk'ün etrafında şekillenmelidir ve öyle de olacaktır."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder