YIL 2007. MERKEZ BANKASI TBMM'YE, CARİ AÇIĞIN FİNANSE EDİLMESİNDE SICAK PARANIN BİR ROLÜNÜN KALMADIĞINI BİLDİRMİŞTİ

CARİ AÇIĞIN FİNANSMANINDA SICAK PARANIN ETKİSİ YOK

Cahit UYANIK-Ankara

Merkez Bankası'na göre sıcak paranın cari açığın finansmanındaki rolü giderek azalıyor. 2003'te sıcak paranın cari açığa oranı yüzde 127,6 iken, bu oran 2007 yılının ilk 10 ayında yüzde eksi 0,6'ya geriledi.

Merkez Bankası sıcak para akımlarının cari açığın finansmanındaki payının azaldığını bildirdi. Buna göre sıcak paranın cari açığa oranı 2003'te yüzde 127,6 ve 2004 yılında yüzde 95,1 iken, bu oran 2006'da yüzde 22,1'e düştü. 2007'nin ilk 10 ayında ise sıcak paranın cari açığa oranı negatife inerek yüzde -0,6 oldu.

Merkez Bankası TBMM Plan ve Bütçe Komisyonuna geçen hafta yaptığı sunumda sıcak para akımlarını analiz etti. Merkez, burada belirleyici temel unsurun reel faizlerin yüksekliği değil, beklentilerdeki gelişmeler olduğunu bildirdi. Beklentilerin iyileşmesi durumunda reel faizler düşük olsa bile fon akımlarının hızlandığına dikkat çeken banka, beklentilerin kötüleşmesi durumunda ise yüksek reel faizin fon çıkışına engel olduğunu belirtti.

Merkez ayrıca; DİBS piyasasında vadelerin uzaması, hisse senedi alımlarının sadece sermaye kazancı değil şirket ortaklığı amacıyla yapılması, dalgalı kur rejimi ile mali piyasaların güçlenen yapısının, sıcak paranın sermaye çıkışı yaşanması durumundaki olumsuz etkilerini sınırladığını bildirdi. 

Merkez Bankası sıcak parayı böyle tanımladı

Banka sıcak parayı; 

- DİBS ve hisse alımları,

- Yurt dışı yerleşiklerin bankalardaki mevduatı,

- Bankacılık sektörünün yurt dışına verdiği kısa vadeli kredi,

- Bankacılık ve özel sektörün aldığı kısa vadeli kredi,

- Bankacılık ve özel sektörün aldığı kısa vadeli borçlar ile

- Net hata ve noksan 

kalemlerini dikkate alarak hesapladı.

Kısa vadeli sermaye çıkışı yaşanıyor 

Uzun vadeli kredi ve sermayenin doğrudan yatırım ile birlikte cari açığın finansman kalitesi açısından büyük önem taşıdığı ve kırılganlığı azalttığını belirten Merkez, son 12 ayda (Ekim-2007 itibarıyla) kısa vadeli sermaye girişinin negatif olduğunu bildirdi. Cari açığın finansman kalemlerinin cari açığa oranı analiz edildiğinde; kısa vadeli sermayenin oranının yüzde eksi 11,7'ye düştüğü belirtildi. Yani kısa vadeli sermaye çıkışı olduğu anlatıldı.

Kısa vadeli sermayenin cari açığı finanse etme oranı 2000 yılında yüzde 59,7 idi. Banka, bu kaybın uzun vadeli sermaye ve doğrudan yatırım ile kapatıldığını belirterek, son 7 yılda cari açığın finansmanı içindeki oranın, uzun vadeli sermayede yüzde 43,5'ten yüzde 96,2'ye, doğrudan yatırımın ise yüzde 10,4'ten yüzde 57'ye çıktığını bildirdi.

Merkez kısa vadeli sermaye girişini yurt dışındaki bankaların, reel sektörün ve kamunun aldığı net kısa vadeli krediler ile yurt dışı yerleşiklerin bankalardaki mevduatı olarak açıkladı. Merkez Bankası cari açığın yüksek yatırım harcamalarından kaynaklanmasına rağmen, yurt içi tasarrufların, yatırımların 5-8 puan daha altında bulunduğunu belirterek kırılganlık yaratan ve risk algılamasına yol açan bu yapıda dönüşüm gerektiğine dikkat çekti.

Sıcak para girişi 2006'dan beri geriliyor

Türkiye'ye 2003 yılında 10,3 milyar dolarlık sıcak para girişi yaşanırken, 2004 yılında bu rakam 14,8 milyar dolara yükseldi. 2005 yılında ise 18,3 milyar dolara ulaşan sıcak para girişinde, bu yıldan itibaren gerileme görüldü. 2006 yılına gelindiğinde 7,5 milyar dolara düşen sıcak para girişi, 2007 yılında çıkışa döndü ve bu rakam 200 milyon dolar oldu. 

SICAK PARA GİRİŞİ (Milyar Dolar)

YILLAR.          TUTAR.         CARİ AÇIĞA ORANI (%)

2002.                   -1,4.                        -90,1

2003.                   10,3.                      127,6

2004.                   14,8.                        95,1

2005.                   18,3.                        81,1

2006.                     7,5.                        22,9

2007*                   -0,2.                        -0,6

*İlk 10 ay

(Bu haber, günlük ekonomi gazetesi Referans'ın 02 Ocak 2008 tarihli sayısında yayınlanmıştır.)