ELEKTRİK YEDEKSİZ GİDİYOR, AĞUSTOSTA KESİNTİ KAÇINILMAZ
Cahit UYANIK-Ankara
Elektrik Üreticileri Derneği (EÜD) Başkanı Önder Karaduman, yedek elektrik kapasitesi olmadan üretim yapıldığını söyleyerek, yedeğin ani tüketim artışı ve arızalarda önemli olduğunu vurguladı. Karaduman, 1 ay sonra yine kesinti yaşanabileceğine dikkat çekti.
Türkiye'nin Cumartesi günü yaşadığı büyük kesinti sonrasında elektrikte arz güvenliği ve elektrik üretimi sırasında tutması gereken yedek kapasite oranı yeniden tartışılmaya başlandı. Elektrik Üreticileri Derneği (EÜD) Başkanı ve Akenerji Genel Müdürü Önder Karaduman, Türkiye'nin hemen hemen hiç yedek kapasitesi olmadan üretimini sürdürdüğünü belirterek, yedek kapasitenin yüzde 25 olması gerektiğini söyledi.
Karaduman yedek kapasitenin arızalar ve ani talep artışlarının karşılanmasında önemli rolü olduğunu belirterek, enerji yatırımlarının düzensiz yapıldığı ülkelerde yedek kapasitenin daha önemli hale geldiğini bildirdi. Karaduman, Türkiye'de termik ve hidroelektrik santrallerin ortalama yaşlarının 16-18'e yükseldiğini ve yaşlanmaya başladığını ifade ederek, bunun arıza ihtimali ve yedek ihtiyacını artırdığını vurguladı.
Türkiye'nin halen kurulu gücünün 38-39 bin MW olduğunu anlatan ve yüzde 25'lik yedek kapasiteye uyulması halinde bunun 50 bin MW'ye çıkarılması gerektiğini vurgulayan Karaduman "Ama bakıyorsunuz ki Türkiye'de otoprodüktörler bile verimsizlik, yüksek maliyet sebebiyle devreden çıkmış. Bu ortamda özel sektörden büyük enerji yatırımları yapmasını beklemek doğru olmaz" diye konuştu.
Şalterleri indirmedik
Bu yıl havaların serin gitmesi nedeniyle klima kullanımının az olduğunu, sıcak havalarda verimi düşen termik santrallerin de serin hava sebebiyle yüksek verimle çalıştığını ifade eden Karaduman, Ağustosta ise bu tablonun tersine döneceğini ve iki unsurun olumsuz olacağını kaydetti. Karaduman bu yüzden Ağustosta yeni kesintiler yaşanabileceği uyarısında bulundu.
Yaşanan son krizde özel elektrik üreticilerinin şalterleri indirmekle suçlanmasına da karşı çıkan Karaduman "Otoprodüktörler, teknik olarak hemen düğmeye basılıp durdurulmazlar. Bugünden başlasanız tamamen durdurmak 2 ayı bulur. Üstelik bizim sorumluluğunu taşıdığımız aboneleri TEDAŞ'a devretmemiz gerekir. Bütün bunlar bizim bağlı olduğumuz Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) onayına bağlıdır. Kendi isteğimize göre üretim kapasitesimizi azaltamayız" dedi.
Karaduman kış aylarına girilirken doğal gaz arzına dikkat edilmesi gerektiğini bildirdi. Geçen kış doğal gaz sorunu sırasında Trakya'da elektrik kesintileri yaşandığını söyleyen Karaduman, sorunun bu yıl yaşanmaması için planlamanın yapılması gerektiğini vurguladı.
‐-----------
"ESAS SEBEP, ÇALIŞTIRILMAYAN 3 SANTRAL"
Yaşanan elektrik kesintisi sebebiyle görevden el çektirilerek açığa alınan Türkiye Elektrik İletim A. Ş. (TEİAŞ) Genel Müdürü İlhami Özşahin, kesintilerin esas sebebinin Ege Bölgesi'nde çalıştırılmayan 3 termik santral olduğunu söyledi.
Özşahin'in yakın çevresine "Muğla'daki Yeniköy, Kemerköy ve Yatağan'ın daha yüksek kapasite ile çalıştırılması gerektiğini sürekli söyledim. Ama bu 3 santral doğru dürüst çalıştırılmıyor. Aslında kesintinin sebebi bu 3 santraldir" dediği öğrenildi. Özşahin'in aylar öncesinden bir arz krizi yaşanabileceğine dair gerek Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı gerekse Enerji Piyasası Düzenleme Kuruluna gönderilmiş yazılarının bulunduğu ve bunların arşivde görülebileceğini söylediği belirtildi. Özşahin'in "Soruşturma sırasında herşey açıkça görülecek" dediği kaydedildi.
Bu arada 2003 yılında özelleştirme kapsamına alınmış bulunan bu 3 santralin yaklaşık 2 hafta önce özelleştirme kapsamından çıkartılarak Elektrik Üretim A.Ş'ye iade edildiği öğrenildi. Alınan Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) kararında Özelleştirme İdaresi Başkanlığının dağıtım özelleştirmelerine yoğunlaşması gerekçe gösterilirken, üretim tesislerinin özelleştirme çalışmalarının daha geniş portföy halinde önümüzdeki dönemde yürütüleceği belirtildi.
Ancak ÖYK'nın iade kararının arka planında bu 3 santralde yetersiz üretim yapılması ve özelleştirme sürecinde bulunulduğu için gerekli bakım, yenileme ve modernizasyon yatırımlarının yapılmaması olduğu ifade edildi. Yetkililer "Gerekli yatırım yapılmadığı için bu tesisler yüksek kapasite ile çalıştırılmıyordu. Özelleştirme İdaresi, santrallere yeterli ödenek vermiyordu. Bu durum bölgede elektrik arzında sorunlara yol açıyordu" şeklinde konuştu.
Kemerköy ve Yatağan 3×210, Yeniköy ise 2×210 MW kurulu kapasiteye sahip ve bölgedeki linyit yataklarını kullanarak üretimde bulunuyor. 3 santralin kurulu gücü termik santrallerin toplamı içinde yüzde 12,8'e, kapasitesi ise yüzde 12,7'ye denk geliyor. Bu 3 santral Türkiye'de üretilen toplam elektriğin yüzde 10,7'sini sağlıyordu. Tek tek bakıldığında ise bu santrallerin toplam elektrik üretimi içindeki payı Kemerköy (Gökova) yüzde 4, Yatağan yüzde 4 ve Yeniköy yüzde 2,7 idi.
(Bu haber, günlük ekonomi gazetesi Referans'ın 06 Temmuz 2006 tarihli sayısında yayınlanmıştır.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder