Türk vatandaşlarının yurt dışında 70 milyar dolar parası olduğu tahminleri mevcut. Ancak bunlardan ne kadarının Türkiye`deki istikrarsızlıktan korkup dışarıya kaçan para olduğu önemli.
Cahit UYANIK
Cahit UYANIK
Mali milat ile yurt dışından getirilecek paranın affı arasındaki fark nedir?
Mali milat ile yurt dışından getirilen veya yastık altından çıkarılan para kayıt altına aldırılıyor. Ancak daha sonra tekrar yurt dışına gidip gitmediği bilinmiyor ve denetlenmiyor. Sermaye affında ise para yurda getiriliyor ve bir şirketin veya bankanın sermayesine ekleniyor.
Sermaye affıyla parayı getiren kişi, bunu yurt dışına çıkaramaz mı?
Bu para, sermaye olarak kayıtlara geçeceğinden, şirketten çıkışı için yeni bir kayıt yapmak gerekir.
Bu konuda Maliye eleştiri bekliyor mu?
Maliye bu konuda eleştiri beklemiyor. Operasyon zaten vergi alınamayacak bir para için söz konusu. Kayıtlı hale geldikten sonra vergisi alınabilecek ve ekonomiye kaynak girişi sağlanmış olacak.
Devletin bu aftan bir kazancı olacak mı?
Maliye, yurtdışından getirilen sermayeden yüzde 1 oranında vergi alınabileceğini ancak bu oranı artırma veya azaltma yetkisinin hükümette olduğunu belirtiyor.
Bu uygulama için neden acele ediliyor?
BDDK bünyesinde halen `ikinci denetim` çalışmaları sürüyor. Bir süre sonra BDDK bankalara yüzde 8`lik sermaye yeterlilik rasyosu için eklemeleri gereken sermayeyi resmen bildirecek. Bu süreç Mayıs sonunda bitiyor. Banka sahipleri, yurt dışından getirip sermayeye ekleyecekleri para için bir kolaylık bekliyorlar. Bu nedenle Mayıs sonu veriliyor.
Sermaye affı başka kimlere yarayacak?
Şirket sahipleri kredi almak yerine, yurt dışında tuttukları kaynakları Türkiye`ye getirmek istiyor. Ancak şirket sahipleri ileride yaşayabilecekleri bir vergi takibatından korkuyorlar.
Yurt dışında Türkler`in ne kadar kaynağı var?
Bu noktada 70 milyar dolara kadar uzanan tahminler mevcut. Ancak bunlardan ne kadarının Türkiye`deki istikrarsızlıktan korkup dışarıya kaçan para olduğu önemli. Bu nitelikteki paranın büyüklüğü konusunda net bir tahmin yok. Yurt dışındaki paraların tümünün böyle bir afla Türkiye`ye geleceğine kimse inanmıyor. Ayrıca Türkiye`de de yastık altında tutulan milyarlarca dolar mevcut. Türkiye`deki ziynet eşyası olarak altın stokunun 50 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Döviz büfelerinin kayıtlı yıllık işlem hacmi ise 10 milyar doları geçiyor.
Bu yöntemle kara para aklanır mı?
Bu görünürde mümkün. Ancak Türkiye`deki kara para mevzuatı giderek gelişiyor. Kara paranın öncül suçu (söz gelimi, uyuşturucu ve silah ticareti gibi) ispatlanırsa, sermaye affına uğramış olsa da hakim kararıyla o paraya el konulabilir.
**********************
Şirket sermayesine eklenen
paranın kaynağı sorulmayacak
Yıl sonuna kadar yurt dışından getirilerek, şirket sermayesine eklenen paraların kaynağı sorulmayacak. Vadeli sözleşmeler üzerinden alınan damga vergisi kalkacak.
Maliye Bakanlığı, özel tüketim vergisinin yanı sıra şirket sermayesine eklenen paraları `Nereden buldun` sorgusu dışında bırakacak düzenlemeyi de, bu ay içinde çıkarmayı planlıyor.
Edinilen bilgiye göre, Gelirler Genel Müdürlüğü, ÖTV`nin ardından bu dönem yasalaştırılacak düzenlemelerin yer aldığı mini vergi taslağını da hazırladı. Ekonomik durum ve vergi gelirleri açısından öncelikli bulunan, bir bölümü IMF`ye verilen vergi taahhütleri arasında da yer alan düzenlemelerin bulunduğu taslağın, ÖTV`den hemen sonra yasalaşması öngörülüyor.
Mini vergi paketinin en önemli düzenlemesini, şirket sermayesine eklenen paraların vergi takibine alınmaması oluşturuyor. Gelirler Genel Müdürlüğü yetkililerinin IMF uzmanlarıyla da ele alarak mutabakata vardığı düzenlemeye göre, sermayeye eklenen paralar `Nereden buldun`a tabi tutulmayacak.
Bunun için bankalar dahil, şirketlere yılsonuna kadar süre tanınacak. Bu çerçevede 2002`de yurtdışından gelen ya da daha önce kayıtlarda görülmeyen paraların sermayeye eklenmesi halinde, bunların kaynağı sorulmayacak. Buradan hareketle de bu paralar için herhangi bir vergi incelemesi yapılmayacak. Bu şekilde, ekonomik krizle birlikte yurtdışına çıkarılan paraların bir bölümü tekrar ülkeye geri döndürülecek.
Bu arada Gelirler Genel Müdürlüğü, mali milat ve stok affıyla ilgili düzenlemeler konusunda ise bekleyişini sürdürüyor. Maliye Bakanı Sümer Oral`a mali milatta herhangi bir değişikliğe gidilmezse, yeni yılda nasıl bir sistem uygulanacağı konusunda bir rapor sunan Gelirler Genel Müdürlüğü, bu konudaki siyasi kararı bekliyor. Karar çerçevesinde gerekirse mini vergi paketinin yeniden düzenlenebileceği belirtiliyor.
(Bu haber 07 Mayıs 2002 tarihinde Finansal Forum Gazetesinde "8 Soruda Sermaye Affı" başlığı ile yayınlanmıştır.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder