KULİS: 78 YIL ÖNCE DE SANAYİCİNİN DERDİ AYNIYDI

78 yıl geçip kuşaklar değişse de, sanayiciler Türkiye'de benzer sorunlardan muzdarip. 

Cahit UYANIK 

Bugün herhangi bir sanayiciyle sohbet etseniz şikâyetlerinin başında yüksek girdi maliyetlerinin geleceği tartışmasızdır. Hele yeni yapılan zamdan sonra, elektrik girdisi ya da vergiler bu şikâyetlerin başındadır şüphesiz... 

Ankara Sanayi Odası yeni hizmet binasının açılışı anısına "1930 Sanayi Kongresi: Raporlar Zabıtlar" başlıklı bir kitap yayımladı. Türkiye Cumhuriyetinin ilk sanayi kongresi olmasının yanı sıra ilk sanayi envanteri olma özelliğini de taşıyan kitapta, tartışmalar ise neredeyse bugünü yansıtıyor. 

Örneğin taş, toprak, cam sanayisinin encümen raporunun okunması ve sonrasında yapılan tartışmalarda; Naim Cemil Bey, elektrik fiyatlarından dert yanıyor. Naim Cemil Bey, konuşmasında ucuzlatılması gereken üç nokta olduğunu söylüyor ve bunları

1)  Kambiyo (döviz işlemleri)

2) Amele yevmiyesi (işçilik maliyeti)

3) Kömür (enerji)

olarak sıralıyor. Avrupa'daki fiyatlara hiç değinmeden Türkiye'deki fiyatlardan dert yanıyor ve Türk sanayisinin tamamen silahsız ve kolları bağlı olduğundan bahsediyor.

Muamele vergisi tartışması

Daha sonraki tartışmalarda sanayiciler tarafından muamele vergisinin kaldırılması isteniyor. Saip Bey, birçok sanayicinin bu konuda temennide bulunduğunu, bu verginin büyük bir yük teşkil ettiğini belirttikten sonra hükümetin bütçesi nedeniyle vergiyi kaldırmanın güçlüğüne dikkat çekiyor. 

Tartışmalar sırasında hükümete, "Muamele vergisinin tamamen değil, şimdilik ihraç kısmının defaten (bir defada) kaldırılması ve bunun kazançtan alınması" önerisi de getiriliyor ama sanayiciler bu önerinin hükümete iletilmesini kabul etmiyor. Hükümete sanayicinin muamele vergisinin kaldırılmasını istediğinin iletilmesi önerisi kabul görüyor. 

Yapılan tartışmalar, kaldırılmak istenen vergiler 78 yıl önce böyleymiş. Günümüz için de bu tartışmalara çok yabancı değiliz sanırım.

(Bu kulis, Referans Gazetesinin 25 Temmuz 2008 tarihli sayısında Başkent Kulisi köşesinde yayınlanmıştır.)