Cahit UYANIK
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, bugün yaptığı konuşmada Merkez Bankasının (MB) 2018 yılında 37 milyar TL. kâr elde ettiğini ve bunu Ocak ayında Hazine'ye devredeceğini açıkladı. Albayrak, geçtiğimiz günlerde MB'nin olağanüstü genel kurul kararı alması ile ilgili çok sayıda asılsız haber ve
iddianın olduğunu söyleyerek “Nisan ayında Hazine'ye devredilecek Merkez
Bankası karının Ocak ayında Hazineye devredilmesi ile alakalı bu adımın amacı,
hedefi çok açık ve nettir. Bütçe kapsamında biz Merkez Bankasından Hazineye devredecek
karı bütçede 20 milyar civarı olarak öngörmüştük ama geldiğimiz noktada rakama
baktığımızda ortaya çıkan tablo bu rakamın 37 milyar liralar seviyesinde
olacağını gösteriyor. Yani bütçede koyduğumuz rakamın çok daha üzerinde ve
beklentimizin çok daha üzerinde bir rakam. Bu kaynağın önemli bir kısmı Ocak ayında devreye girecek. Nisan yerine Ocak’ta bu karın Hazineye devredilmesinin
amacı, etkin nakit yönetimi kapsamında kamu yatırımları, kamu ödemeleri, piyasa
ödemeleri, KDV iade ödemelerinin bu ekonomik koşullarda çok daha hızlandırılarak
piyasaya likiditenin çok daha hızlı bir şekilde sunulmasıdır" dedi.
Peki MB neden ve nasıl kâr veya zarar eder?
MB, bankaların bankasıdır. Yani biz vatandaşlar bankalarla nasıl ilişki kuruyorsak, bankalar da MB ile öyle ilişki kurar. Elindeki kaynakları bazen yasal yükümlülükler gereği, bazen de elinde tutmamak için MB'deki kendi mevduat hesabına yatırır.
Bankalar açık vermiş bir kasa ile akşamı kapatamazlar; gidip MB'den borç para alırlar. Tabii ki karşılığında faizini ödeyerek... Veya tam tersi olur ve MB, çeşitli gerekçelerle bankaların ellerinde tuttukları fazla TL'leri (kasası fazla veren banka), ihaleler açarak toplayabilir (TL'yi sterilize eder) ve böylece kendisi için faiz gideri, banka için faiz geliri oluşur.