'Görünen köyün klavuzu'
Cahit UYANIK
Oktay Yenal'ı bilenler bilir. Türkiye'nin yetiştirdiği en önemli iktisatçılardan biri olan Yenal, özellikle kur çapasına dayalı ekonomik programın çökmesinden sonra, ünlü Financial Times gazetesinin okuyucu mektupları sayfasında Uluslararası Para Fonu (IMF) ile büyük kapışmaya tutuşmuştu.
Uzun yıllarını Dünya Bankasının çeşitli kademelerinde çalışarak geçiren ve bu tip uluslararası kuruluşları çok iyi tanıyan Yenal, o kadar sağlam düşünceler ileri sürmüştü ki, Türkiye ziyaretlerinden hatırladığımız IMF Avrupa İcra Direktörü Michael Deppler'e IMF'nin hatalarını kabul ettirmişti. Aslında Yenal, 5 Nisan 1994 Kararları öncesinde de hükümete ve Tansu Çiller'e danışmanlık etmiş; bu kararların alınmasında önemli tavsiyelerde bulunmuştu. Yani Türkiye'nin krizler içinde geçen son 8-9 yılına yakından tanıklık etmişti. Bu tanıklıkta, Yenal ne söylediyse çıkmıştı.
Yenal'ın son 9 yılda hazırladığı raporlar ve çeşitli yayın organlarında çıkmış makale ve söyleşileri "Görünen köyün klavuzu" başlıklı bir kitapta toplandı. Kitap, Türkiye'nin son yıllarına ışık tutması açısından çok faydalı bir toparlama. Ancak kitabın son bölümünde Yenal'ın 2002 Nisan sonu itibarıyla ekonomik programın gidişatına ilişkin düşünceleri sıralanmış. Yenal'ın ne söylediyse çıktığına ilişkin olumlu sicilini de dikkate alarak, önümüzdeki günlerdeki muhtemel gelişmeleri ağzından dinleyelim:
"Türkiye ekonomisi geçen yılın Şubat ayında patlayan büyük parasal krizi atlatmıştır. Fakat daha makro dengesizliğin kıskacından kurtulamamıştır. Enflasyon yeterince yavaşlamamış, yeni gelir kaynakları saptanmamış, batık bankalara çok büyük tutarlarda kamu kaynakları aktarılmış, devletin borcu hızla artmıştır.
Bugünkü bunalımdan ancak büyük bütçe seferberliği ile kurtulabiliriz. En kısa zamanda getirisi yüksek olan yeni bir vergi düşünülmeli ve savunma harcamaları kısılmalıdır. Bugün geriye baktığımda vardığım genel sonuç, Türkiye ekonomisinin hatta Türkiye devletinin iki uğursuz kader pençesinde bugünkü perişan haline düştüğüdür:
Yozlaşmış siyasal düzen ve okumuş cehaleti."
(Bu yazı Ankara Ticaret Odası-ATO'nun Ekonomik Denge'nin Haziran 2002 tarihli sayısında Ekokulak köşesinde yayınlanmıştır.)
Oktay YENAL kimdir?
Bu bölüm Boğaziçi Üniversitesinin web sitesinden alıntılanmıştır:
Boğaziçi mezunlarından Oktay Yenal’ı anma günü…
Dünya çapındaki iktisatçımız Oktay Yenal, 11 Mayıs 2015 günü, Boğaziçi Üniversitesi Rektörlük Konferans Salonu’nda saat 15:30-19:00 saatleri arasında düzenlenecek bir etkinlikle anılacak.
Boğaziçi Üniversitesi Rektör Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu ve İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ayşegül Toker’in ev sahipliğinde düzenlenen anma gününde, Mehmet Yaltır (Robert Kolej Yüksek Okulu -Son Öğrenci Birliği Başkanı), Ayşe Yenal Vance ve Prof. Dr. Refik Erzan (Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı) birer konuşma yapacak.
Oktay Yenal anısına çekilen “Geçim için Seçim İlmi” isimli kısa filmin gösteriminin yapılacağı etkinlikte, “Değişik Yönleriyle Prof. Dr. Oktay Yenal” adlı belgesel de gösterilecek.
Oktay Yenal hakkında:
Dünya çapındaki iktisatçımız Oktay Yenal, 1931 yılında Tiflis'te doğdu. İktisat tarihi alanında dünyanın sayılı uzmanlarından biri olan Yenal, eğitimine Kars İsmet Paşa İlkokulu'nda başladı.
1942-1943 yılları arasında English High School, 1944-1951 yılları arasında ise Robert Kolej'de eğitimini sürdürdü. 1952-1955 yılları arasında ise London School of Economics’de lisans eğitimini 'iktisat' alanında tamamladı. 1955 yılında asistan olarak girdiği İstanbul Üniversitesi'nde 8 yıl boyunca akademik kariyerine devam etti ve 1958 yılında Doktor, 1960 yılında da Doçent oldu. 1960-1961 DPT’nin kuruluşunda çalıştı ve çekirdek kadroda yer aldı.
1964-1966 yılları arasında Dünya Bankası Güney Kore, İspanya ve Peru misyonlarında Kıdemli İktisatçı olarak çalıştı. 1966-1971 yıllarında Robert Kolej Yüksek Okulu'nun ilk Türk Dekanı ve İş İdaresi ve İktisat Fakültesi’nin geliştiricisi olarak tarihe geçti.
Dünya Bankası'nda 1972-1994 yılları arasında Özel ve Kamusal Finans Bölümü Başkanı, Hindistan Yeni Delhi Bürosu Baş İktisatçısı, Doğu Afrika Bölgesi Özel Çalışmalar Grubu Başkanı, Asya Bölümü Baş İktisatçısı, Hindistan Yeni Delhi Bürosu Direktörü olarak çalıştı. 1980-1981 yılları arasında Enerji konulu Dünya Kalkınma Raporu'nu yazdı. 1994 yılında emekli olup Büyükada'ya yerleşti. 1995-2012 yılları arasında İş Bankası Yönetim Kurulu Üyeliği, Koç Üniversitesi Öğretim Üyeliği, Koç Üniversitesi Mütevelli Heyet Üyeliği ve Koç Üniversitesi Danışma Kurulu Üyeliği yaptı. Yenal İstanbul, Chicago, Atatürk, Princeton, Boğaziçi ve Sussex üniversitelerinde de öğretim üyeliği yapmıştır.
Kitapları:
“Development of the Financial System” Four Studies on the Economic Development of Turkey (London; Frank Cass&co.1967)
İktisat Siyasası Üzerine İncelemeler (1999)
Ulusların Zenginliği ve Uygarlığı - Eğitim Boyutu (2003 ve 2010)
Cumhuriyetin İktisat Tarihi (2003 ve 2010)
Görünen köyün klavuzu (2002)
İktisat Penceremden/ Anılar - Düşünceler (2005)
Hayal Penceremden/ Şiirler, Skeçler, Resimler (2009)
Tiz perdeden Gümbür Gümbür (2011) Oktay Yenal Kitabı Söyleşi: Ersel Ergül
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder