YENİ BÜTÇE 15 İLKELİ
Cahit UYANIK
Seçimler nedeniyle zamanında çıkarılamayacak olan 2003 bütçesi, önümüzdeki yılın ilk çeyreğinde 15 yeni bütçe ilkesi ışığında kanunlaşacak.
Ankara - Türkiye, 2003 yılı bütçesini kabul edilecek 15 yeni bütçe ilkesi ışığında belirleyecek. IMF'ye sunulan Ek Niyet Mektubuna giren Kamu Mali Yönetimi ve Mali Kontrol Kanun Tasarısının önümüzdeki yıl Mart ayına kadar kanunlaştırılacağı sözü verildi. Bu durumda seçimler nedeniyle çıkarılamayacak olan 2003 Bütçesi, önümüzdeki yılın ilk çeyreğinde yasalaştırılacak Kamu Mali Yönetimi ve Mali Kontrol Kanunundaki ilkelere göre Meclis'ten geçirilecek. Tasarı Meclis'ten geçtiği taktirde kabul edilen ilkeler arasında en çarpıcı olanı ise 'bütçe gelir ve giderlerinin denkliği' olacak.
Bütçeye fayda-maliyet analizi
Tasarıda devletin hazırlaması gereken 7 çeşit bütçe sayıldı. Genel bütçe, katma bütçe, özel bütçe, sosyal güvenlik kurumu bütçesi, yerel idare bütçesi, döner sermaye bütçesi ve fon bütçeleri; bütçe gelir ve giderlerlerinin denkliği ilkesine göre hazırlanacak. Devlet, bütçeleri hazırlarken ve uygularken makro ekonomik istikrarla birlikte sürdürülebilir kalkınmayı esas alacak. Bütçelerle kamu idarelerine verilen harcama yetkisi, mevzuatta düzenlenen görev ve hizmetlerin yerine getirilmesinde kullanılacak. Bütçeler öncelik sırasına göre kalkınma planı, yıllık program, stratejik plan ve politikaları ile fayda- maliyet değerlendirmeleri göz önünde tutularak, verimlilik ve tutumluluk ilkeleriyle hazırlanacak.
Bütçe sınıflamasına yeni düzen
Kamu kurumları tüm gelir ve giderlerini gayrisafi olarak bütçelerde gösterecekler. Ayrıca belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmemesi esas olacak. Bütçe gelir ve giderlerinin denk olmasının esas olacağı belirtilen tasarıda, bütçelerin ait olduğu yıl başlamadan önce TBMM veya yetkili organca kabul edilmedikçe uygulanamayacağı belirtiliyor. Bütçelerde bütçeyi ilgilendirmeyen hususlara yer verilmeyeceği, bütçelerin kurumsal, işlevsel ve ekonomik sonuçların görülmesini sağlayacak şekilde bir sınıflandırmaya tabi tutularak hazırlanacağı ifade edilen tasarıda, bütçe uygulama sonuçlarının raporlanmasında da açıklık, samimiyet ve doğruluğun esas alınacağı belirtildi.
2 yıllık bütçe görüşülecek
Kamu idarelerinin ilgili kanun hükümleri uyarınca faaliyet alanlarına veya kamu gücüne dayanarak elde edecekleri bütün gelirleri bu kanun hükümlerine uygun olarak bütçelerinde göstermeleri zorunluluğu getirilen tasarıdaki ilkelerde, kamu hizmetlerinin de bütçe ödenekleri çerçevesinde yerine getirileceği bildirildi. Bütçe ödeneklerinin kamu idarelerine belirli amaçlar için belirli tutarlarda tahsis edileceği ilkesi öngörülen tasarıda, bütçelerin ekonomik ve mali politikaların daha iyi ortaya konulmasını sağlamak üzere stratejik planlar çerçevesinde hazırlanıp izleyen 2 yılın bütçe tahminleriyle birlikte görüşüleceği hükmü de getiriliyor. Tasarıda son olarak merkezi idare kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinin birleştirilerek hazırlanıp sunulacağı ifade ediliyor.
15 bütçeleme ilkesi
1- Ekonomik politikalara uyum ilkesi
2- Yasalara dayanan harcama yetkisi ilkesi
3- Verimlilik ve tutumluluk ilkesi
4- Gayrisafi kayıt ilkesi
5- Bütçe ödeneklerinin genelliği ilkesi
6- Gelir ve gider denkliği ilkesi
7- Onaylanmadan uygulamama ilkesi
8- Bütçeyle ilgili olma ilkesi
9- Anlaşılır sınıflama ilkesi
10- Şeffaflık ve samimiyet ilkesi
11- Bütün gelirlerin kaydedilme ilkesi
12- Hizmet/ödenek bağı ilkesi
13- Amaç/tutar ilişkisi ilkesi
14- İzleyen 2 yıllık bütçe tahmini ilkesi
15- Merkezi idareye tek bütçe ilkesi
(Bu haber Finansal Forum gazetesinin 13 Ağustos 2002 tarihli sayısında yayınlanmıştır.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder