Cahit UYANIK
Bu hafta 27 Ekim 2022-perşembe günü Avrupa Merkez Bankası (ECB) faiz kararını açıklayacak. ECB, Eylül ayındaki toplantısında faizini 0,75 puan artırmıştı. Eylülde geleceğe yönelik yapılan tahminlerde 0,50+0,50 olmak üzere yıl sonuna kadar toplam bir puan faiz artışı yapılacağı ve faizin yüzde 2,25'e çıkarılacağı öngörülmüştü.
Ancak aradan geçen sürede Avrupa'da enflasyon artışını sürdürerek yüzde 10'a çok yaklaştı. Bazı AB ülkelerinde enflasyon yüzde 22'ye çıktı. Bunun üzerine ECB'den faiz artış beklentileri de revize oldu. Şu anda herkes ECB'den 0,50 değil 0,75 puan artış bekliyor. Belki bir şahinleşme, ön alma kaygısıyla 1 puanlık artış da görülebilir.
AB çok milliyetli bir yapı, ancak tek para birimi euro pek çok ülkede kullanılıyor. O nedenle ECB, hareketlerinde FED'e göre daha yavaş davranabiliyor. ECB, ciddi bir resesyona girmekten korkuyor. Ancak önlem almakta gecikirlerse bazı AB ülkelerindeki enflasyon yüzde 25'e doğru yükselebilir. Bu da AB ortalama enflasyonunu yüzde 11-12'ye hareket ettirebilir. Yani bir anda onların pek de alışık olmadığı yüksek enflasyon ortamına girebilirler.
AB'nin faiz kararı, resesyon korkusu ve euro'nun gerilemesi bizi de yakından ilgilendiriyor. Türkiye İhracatçılar Meclisinin (TİM) yaptığı açıklamaya göre euro/dolar paritesinin son aylarda 1,20'lerden 1'in altına düşmesi sebebiyle ihracatçıların toplam gelir kaybı 10 milyar doları geçti. Yani AB'ye daha fazla veya aynı düzeyde mal satmamıza rağmen, elde ettiğimiz gelir ciddi olarak azaldı.
27 Ekim 2022-perşembe günü ABD GSYİH 3. Çeyrek sonuçları da açıklanacak. ABD ekonomisi ilk çeyrekte (-) 1,6, ikinci çeyrekte ise (-) 0,9 oranında küçülmüştü. Yani ABD ekonomisi 'teknik resesyon'a girmişti. Teknik resesyon nedir, normal resesyondan farkı nedir? Bu iki rakamın küçülme yönünde gelmesi bir resesyon belirtisidir. Bir ekonomi iki çeyrek üst üste küçülürse teknik olarak resesyona girilir. Eğer 3 ve 4. çeyrekte bu küçülme rakamları devam ederse resesyona girilmiş olacaktır. Resesyonun dozajı da önemli. İlk iki çeyrekteki küçülme rakamları her an yeniden büyümeye geçme sinyali veriyor. ABD'de mevcut idare yani Başkan Biden ile Hazine Bakanı Yellen resesyona girildiğine inanmadıklarını belirtmişti. FED Başkanı Powell da yaz aylarında aynı düşünceyi savunmuştu. Şimdi bu verinin küçülme mi büyüme mi yönünde geleceği, teknik resesyondan çıkılıp çıkılmadığının anlaşılması yönünden önem taşıyor.
27 Ekim 2022-perşembe günü ödemeler bilançosu açısından çok önemli olan 3. Çeyrek Turizm Gelirleri de açıklanacak. Hükümetin bu yılki turizm geliri hedefi (42 milyon turist) 34-35 milyar dolardı. Turizm gelirlerinde bir önceki yılın aynı dönemine göre ilk iki çeyrekte sırasıyla yüzde 122 (5,5 milyar dolar) ve yüzde 190 artış (8,7 milyar dolar) olmuştu. Çünkü 2021'de pandemi etkisiyle bu gelirler hayli azalmıştı. İngilizlerin ünlü gazetesi The Guardian'da çıkan bir haber-analizde ise Türkiye'nin bu yılı 50 milyar dolar turizm geliri ile kapatarak turizmde lig atlayabileceği belirtilmişti ki, buraya doğru gidiliyor.
Turizmde 3. çeyrekler, Türkiye'nin en fazla gelir topladığı dönemdir. 2021'de bu rakam 11,4 milyar dolar (4. çeyrekte 7,6 milyar dolar) olmuştu. Eğer ilk iki çeyrekteki yüzde 100'ü aşan artışları 3. çeyrekte de yaşarsak ki (Bu şans oldukça yüksek, çünkü çok iyi bir turizm sezonu geçirildiği belirtiliyor) yüzde 100 artış durumunda 3. çeyrek gelirimiz 23 milyar dolara çıkabilir. Son çeyrekte de benzer artış oranı yaşanıp 14 milyar dolar elde edilebilirse toplam gelirimiz 50 milyar doları bulabilir.
Bu başarı sağlanabilirse, cari açığımızın finansmanı açısından hayli önemli olacaktır. Turizm gelirlerindeki bu canlanma halen 50 milyar dolar düzeyinde yoğunlaşan yıl sonu cari açık tahminlerini ve dolar kuru beklentilerini de değiştirebilir. İşte bu sebeple 3. çeyrek turizm gelirleri de yakından takip edilecek.
Bu konudaki 23 Ekim 2022 tarihli Youtube yayınımın linki:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder