Cahit UYANIK
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker'in bir süre önce tartışmaya açtığı "çiftçi" ile "köylü" kavramının birbirinden ayrılması için ilk adım atıldı. Yüksek Planlama Kurulu (YPK), "Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi"ni kabul etti. Strateji, Türkiye'deki kırsal kalkınma faaliyetlerinin bütüncül bir çerçevede oluşturulmasını hedefliyor. Stratejinin pratik ayrıntılarının netleştirilmesi için ayrıca önümüzdeki aylarda bir "Ulusal Kırsal Kalkınma Planı" da hazırlanarak kısa süre içinde uygulamaya konulacak.
Avrupa Birliğine (AB) uyum ve AB'nin kırsal kalkınma desteklerinden yararlanabilmek için önem taşıyan stratejide ana ilke, kırsal kesimde yaşayanların gelir düzeyinin ve yaşam kalitesinin her açıdan yükseltilerek, kırda yaşamaya devam etmelerini sağlamak olarak belirlendi. Kırsal kesimde yaşayanların sadece tarımsal faaliyet değil, başka faaliyetlere de yönlendirilmesini amaçlayan stratejide kırsal alanlar "Nüfusu 20 bin ve daha fazla olan kentsel yerleşmeler dışındaki yerler" olarak tanımlandı.
Stratejide Türkiye'de halen kentsel ve kırsal alanlar arasındaki gelişmişlik farklarının önemini koruduğu belirtilerek, bunun sonucu olarak çalışma çağına giren nüfusun köyleri terk etme eğiliminde oldukları anlatıldı. Marmara Bölgesi, Ankara, Ege ve Akdeniz kıyılarında bulunan illerdeki köyler göç alırken, ülkenin kalan kısmının ağırlıklı olarak göç verdiği anlatılan stratejide, tarım sektörünün istihdamdaki payının 1990'da yüzde 46,9 iken 2004'te yüzde 34'e düştüğü ifade edildi. Göç eğilimlerinin kırsal ekonomide işgücü ve sermaye kaybına neden olduğu, kırsal istihdamın üçte ikisini tarım sektörü çalışanlarının oluşturduğu anlatılan stratejide bu kesimde çalışanların çoğunun gizli işsiz durumunda bulunduğu belirtildi.
Yerleşim dağınık, eğitim kötü
Kırsal işgücünün eğitim düzeyinin düşük olduğu ve bu kesimdeki işgücünün ancak yüzde 24'ünün 8 yıllık ilk öğretim, yüzde 14'ünün lise ve dengi okullardan mezun olduğu vurgulanan stratejide, tüm ilköğretim okullarının yüzde 73'ü köylerde kurulu iken, ortaöğretim kurumlarının ancak yüzde 7'sinin köylerde bulunduğu bildirildi. Stratejide bu durumun öğrencilerin örgün eğitim sürecinden erken ayrılmaları sonucunu doğurduğu belirtildi. Stratejide yaklaşık 35 bin köy ve 40 bini aşan köy bağlısı (mezra vb.) yerleşim birimi bulunduğuna dikkat çekilerek, bunun kırsal yerleşimlerin kalkınma açısından belirleyicisi olan ekonomik ölçeği yakalayamama sorununu doğurduğu ifade edildi.
Stratejide kırsal kalkınmada temel amacın 'yerel potansiyel ve kaynakların değerlendirilmesi, doğal ve kültürel varlıkların korunmasını esas alarak, kırsal toplumun iş ve yaşam koşullarının kentsel alanlara uyumlu olarak yöresinde geliştirilmesi ve sürdürülebilir kılınması" olduğu belirtilerek, kamu hizmet ve desteklerinin bu amaca göre bütüncül, tutarlı, uygun ve öngörülebilir şekilde planlanarak kırsal toplumun yararına sunulacağı kaydedildi.
Stratejide bu amaca ulaşmak için 6 ilke belirlendi. Bunlar mekansal duyarlılık, işbirliği ve katılımcılık, sürdürülebilirlik, sosyal içerme, politika ve düzenlemelerde tutarlılık ile etkin izleme, kaynak kullanımında etkinlik şeklinde tespit edildi. Bu ilkelere göre kırsal kalkınma geliştirme çabaları, görece az gelişmiş yörelerden başlayacak; uygulanacak tedbirlerde esas, yöresel ihtiyaç ve potansiyeller olacak.
Kırsal kalkınma için dört stratejik hedef
1) Kırsalda iş imkanları artırılacak: Tarımsal işletmeler rasyonel büyüklüğe ulaştırılacak, verimlilik artışı sağlanacak.
2) İnsana yatırım önemsenecek: Sosyal sermaye, yerel bilgi ve beceri stoku geliştirilecek, kalkınmaya odaklı işbirliği artırılacak.
3) Fiziki alt yapı geliştirilecek: Kırsal ekonominin pazarla entegrasyonu için alt yapı geliştirilecek. hizmetlere erişim kolaylaştırılacak.
4) Çevre korunacak ve geliştirilecek: Çevreci tarım uygulamaları geliştirilecek, orman ekosistemlerinin korunması sağlanacak.
(Bu haber, 07 Şubat 2006 tarihinde Referans Gazetesinde yayınlanmıştır.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder