ABDULLAH GÜL, AB İLE MÜZAKERE POZİSYONUMUZU BELİRLEYEN ÜNLÜ LÜKSEMBURG ZİRVESİNDE 2 KRİTİK MADDEYİ KABUL ETMEMİŞTİ

Gül'ün 03 Ekim 2015 tarihinde, yani 10 yıl sonra
Lüksemburg Zirvesiyle ilgili paylaştığı tweet 

GÜL'DEN BİRİNCİ VE BEŞİNCİ MADDELERE VETO

Cahit UYANIK-Ankara

Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün (AB ile gerçekleştirilen, Müzakere Çerçeve Belgesinin ele alındığı 03 Ekim 2005 tarihli Lüksemburg Zirvesi) tartışmalı geçen görüşmeler boyunca reddettiği öneriler, Müzakere Çerçeve Belgesindeki 2 madde üzerinde düğümleniyor: 1. ve 5. maddeler. 

Avusturya'nın imtiyazlı ortaklık veya onu çağrıştıracak ifadeleri dahil etmek istediği birinci madde belgede "Müzakere Prensipleri" başlığı altında bulunuyor. Bu madde, ağırlıklı olarak 17 Aralık 2004 tarihli zirve kararının bir tekrarı niteliğinde. Avusturya, bu maddeye imtiyazlı ortaklıkla ilgili bir ekleme yapılmasını istiyordu. 

Ancak bu maddede zaten, müzakerelerin açık uçlu bir süreç olduğu ve sonucunun garanti edilemeyeceği belirtiliyordu. Maddede ayrıca Türkiye, üyelik yükümlülüklerinin tamamını yüklenecek durumda değilse, güçlü bağlarla AB'ye bağlanması üzerinde duruluyordu. 

Gül, Avusturya'nın önerisi kabul edilirse bu maddenin 17 Aralık kararına aykırı olacağını ve 17 Aralık kararını hukuksuz biçimde genişleteceğini, Türkiye'nin tam üyelik dışında bir müzakere sürecini kabul etmeyeceğini belirterek haklılığını savundu. Avusturya, birinci maddeye göre müzakerelerin sonuçlanması için gerekli şartların karşılanıp karşılanmadığına ilişkin karar verilirken, Birliğin Türkiye'yi hazmetme kapasitesini de göz önünde tutmasını, bu konuda fikir birliği oluşmazsa Türkiye'nin tam üye yapılmamasını istiyordu. Gül, böyle bir cümlenin de 17 Aralık Kararlarına aykırı olacağını, Türkiye'nin önüne yeni şart koymak anlamına geleceğini belirterek öneriyi reddetti.

NATO'ya veto hakkı

Çerçeve belgede Gül'ün reddettiği ikinci değişiklik ise beşinci maddeye ilişkindi. Bu madde, taslak metinde AB'nin Türkiye'den katılım sürecinde uluslararası örgütler içindeki tutumunu Birlik'le uyumlu hale getirmesini düzenliyordu. Kıbrıs Rum Kesimi, bu maddeye "Türkiye, bizim NATO'ya üye olmamızı engellemeyeceği yönünde söz versin" şeklinde bir madde ekletmek istedi. Ancak Gül, NATO'nun ayrı bir örgüt ve ayrı karar organları olduğunu belirterek Türkiye'nin böyle bir söz vermesinin mümkün olmadığını kaydetti. AB bu görüşü de kabul etti. 

(Bu haber, AB-Türkiye arasında Lüksemburg'taki 03 Ekim 2005 tarihli Müzakere Çerçeve Belgesi görüşmeleri ile ilgilidir ve 04 Ekim 2005 tarihli Referans Gazetesinde yayınlanmıştır.)