ÇALIK GRUBU'NA, SAMSUN-CEYHAN BORU HATTINA PETROL BULMASI İÇİN 6 AY SÜRE

Çalık Enerji Yön. Kur. Bşk. Ahmet ÇALIK 

Cahit UYANIK

Çalık Grubu'na Samsun-Ceyhan Ham Petrol Hattı'nı kurup, taşıyacağı ham petrolü ispat edebilmesi için verilen iznin ayrıntıları belli oldu. Buna göre Çalık Enerji ve Sanayi Ticaret A.Ş, 2 Aralık 2006 tarihine kadar boru hattı projesini nasıl finanse edeceğini ve boru hattından taşıyacağı yıllık 74 milyon ton ham petrolü nereden bulacağını Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'ne (PİGM) ibraz etmek zorunda.

Çalık Enerji'nin ispat edeceği ham petrol, "taşıtıcı firmalarla yapılmış taşıma anlaşmalarını" içerecek. Çalık Enerji'ye, Samsun-Ceyhan için gerekli izin (Petrol hakkına müteallik karar) 2 Haziran 2006 tarihi itibariyle verildiği için, ön iznin gereklerini 2 Aralık 2006 tarihine kadar tamamlaması zorunlu. Çalık Enerji, bu aşamayı da başarı ile geçtiği takdirde Samsun-Ceyhan'ı 30 yıl boyunca işletecek.  

HAM PETROL FİYATLARI ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDE NE OLUR? ARTACAK MI AZALACAK MI?

KPMG TÜRKİYE: ELEKTRİKLİ ARAÇLAR SEBEBİYLE PETROLÜN UZUN VADEDE 70 DOLARI AŞMASI ZOR

Cahit UYANIK

Dünyaca ünlü denetim, vergi ve danışmanlık firması KPMG'ye bağlı KPMG Türkiye, Mart 2018 ayı petrol ve gaz analizini yayınladı. KPMG Türkiye “Uzun vadeli bir perspektiften baktığımızda, ulaştırma sektörünün gelecekteki elektrifikasyonuyla ilgili oldukça iddialı olan sektör beklentileri, uzun vadeli petrol talebi tahminlerini oldukça zorlaştırıyor ve petrol fiyatlarının uzun dönemde 70 doların üzerinde seyretmesi olasılığını oldukça düşürüyor” değerlendirmesinde bulundu. 

Analizde, dünya ekonomilerinde yaşanan büyümenin petrol talebini olumlu yönde etkilediğine; ancak enflasyonist baskı etkisiyle düşüşe geçen sermaye piyasası faaliyetlerinin petrol fiyatları üzerinde baskı oluşturduğuna dikkat çekildi.  KPMG Türkiye Enerji ve Doğal Kaynaklar Sektör Lideri Ümit Bilirgen, bu etkiler ışığında petrol fiyatlarının 2018’de ortalama 60 ile 65 dolar seviyesinde seyredeceğini belirtti.

AKARYAKIT FİYATLARI AKDENİZ ÜLKELERİ TAKİP EDİLEREK BELİRLENİYOR

Cahit UYANIK

TÜPRAŞ Genel Müdürü Hüsamettin Danış, akaryakıt ürünleri satış fiyatlarını Akdeniz ülkelerinin baz aldığı fiyatlara göre belirlediklerini bildirdi. Danış, Platts European Marketscan Bülteni'nin yayımladığı CIF Akdeniz (Genova/Lavera) ürün fiyatlarını Merkez Bankası dolar kuru ile çarparak, 7 gün süre izlediklerini kaydetti. 2005 yılında uygulamaya başlanan Petrol Piyasası Kanununa göre ürün fiyatları serbest bırakılmasına rağmen, bu sistemin 1998 yılında uygulamaya konulan Otomatik Fiyat Mekanizmasının devamı olduğunu bildiren Danış, "Fiyatları 7 günlük ortalama ürün fiyatlarını referans alarak değiştiriyoruz" dedi. 

ORTA DOĞU’DAKİ 100 YILI AŞAN ‘PETROL LANETİ’NDE 2017 YILI DÖNÜM NOKTASI OLDU

Orta Doğu’da petrol bağlamında yaşanan gelişmeler, bazen yıllar süren bölüm bölüm olayların bir sonuca ulaşmasıyla kesinlik kazanabiliyor. İşte 2017 yılı böyle bir zaman dilimi oldu.

Cahit UYANIK

Orta Doğu’da yaşayan insanlar 120 yıl önce ‘petrolün laneti’yle nasıl tanıştıysa, 120 yıl sonraki torunları da aynı kaderi yaşamaya devam ediyor. Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarının en önemli aktörlerinden İngiliz Winston Churchill’in 1936’da söylediği “Bir damla petrol, bir damla kandan daha değerlidir” sözü bu coğrafyada günümüzde de maalesef aynen geçerli.

Değişik şekillerde ve çeşitli kılıflara bürünerek yaşanan modern çağın Ortadoğu’daki petrol savaşları, 1980’de İran-Irak Savaşı ile başlamıştı. İran’daki İslam Devriminin hemen ardından tetiklenen ve yaklaşık 9 yıl süren, bir galibi bulunmayan bu savaşta 1 milyon kişi öldü, 2 milyon kişi yaralandı ve 150 milyar dolarlık maddi hasar oluştu. Satın alınan, harcanan, kullanılan silahların maliyeti ise bir sır.

Kuveyt’i işgal etmesinin ardından 1990 yılında Irak’a yönelik olarak başlayan Birinci ve İkinci Körfez Savaşı ile yeni bir aşamaya geçen, Irak’ta yıllarca süren bir iç savaşa sebep olan modern çağın petrol savaşlarında ölenlerin sayısı da milyonlarla ölçülüyor. Batılı araştırma kuruluşlarının yaptığı anketlere dayanan ve Irak’ta ölenlerin sayısının 1,2 milyon kişiye ulaştığına dair haberler, 2007 yılında gazete sayfalarında yayınlanmıştı. Aradan geçen 10 yılda ölenlerin sayısı ise bilinmiyor.

KÜRESEL MAL-PETROL VE IRAK OPERASYONU

Cahit UYANIK

Belki de siz bu satırları okurken Irak Operasyonu başlamış olacak. Savaşın ne olduğunu kimseye anlatmaya gerek yok. Ancak savaşın sebepleri üzerine kafa yorulması kötü olmaz. Tarihte hemen hemen tüm savaşların nedeninin ekonomik olduğu biliniyor. O zaman Irak Operasyonunu da bu açıdan incelemekte fayda var. Irak; eski Mezopotamya toprakları üzerine kurdurulmuş bir devlet. Tarih öncesinde tarımsal üretim nedeniyle bolluk bereket ülkesi konumundaki bu topraklar, daha sonra çölleşme sebebiyle kendi kaderine terk edildi. Ta ki büyük petrol rezervleri bulunana ve petrol dünya için stratejik bir ürüne dönüşene kadar...

DÜNYA PETROL PİYASASI NEDİR VE NASIL İŞLİYOR?

Cahit UYANIK

Gün geçmiyor ki petrol fiyatlarında bir değişiklik yaşanmasın. Kimi zaman bir petrol rafinerisindeki arıza, kimi zaman dünyanın büyük petrol üreticisi bir ülkede patlak veren siyasi kriz ham petrol fiyatlarını birkaç dolar oynatabiliyor. Ama ham petrol fiyatlarının orta vadeli gelecekte, 60 doların altına düşeceğini kimse öngörmüyor. Bunun en önemli sebebi, petrol arzının yetersiz olmasına rağmen talepte görülen artış. Petrol arzının artırılamamasının geri planında ise uzun yıllar düşük seyreden fiyat sebebiyle bu sektöre yapılan yatırımların azalmasının üretim yetersizliği olarak ortaya çıkması, Çin'in büyük bir petrol tüketicisi olarak dünya arenasına "düşmesi", özellikle Orta Asya'daki büyük petrol kaynaklarının büyük tüketici pazarlara iletilmesi için boru hattı yatırımlarının sürüyor olması yatıyor.    
(Yeni Yazı-Tıklayınız) DÜNYA, HAM PETROL FİYATLARINDA İSTİKRARLI BİR DÖNEME GİRMEYE HAZIRLANIYOR

(Tıklayınız) OPEC, OPEC+ VE OPEC-DIŞI PETROL ÜRETİCİSİ ÜLKELER HANGİLERİDİR?

TÜRKİYE, HAM PETROL FİYATLARINDAKİ ‘ILIMLI DÖNEMİ’ İYİ DEĞERLENDİREBİLECEK Mİ?

Cahit UYANIK

Yükselen ham petrol fiyatları ile bağlantılı olarak, Türkiyenin yurt dışına ödediği enerji ithalatı faturası yıllardır kararlı ve düzenli bir şekilde artıyor. Bu fatura;

- 2010 yılında 38.5 milyar dolar (cari açık: 45.3 milyar dolar),

- 2011 yılında 54.1 milyar dolar (cari açık: 75.1 milyar dolar),

- 2012 yılında 60.1 milyar dolar (cari açık: 48.5 milyar dolar),

- 2013 yılında 55.9 milyar dolar (cari açık: 65 milyar dolar) ve

- 2014’ün ilk 10 ayında 45.9 milyar dolar (Ocak-eylül cari açık: 30.9 milyar dolar) oldu.

Bu tablodan da görülebiliyor ki, ağırlıklı olarak ham petrol ve doğal gazdan oluşan enerji ithalatı faturası Türkiye ekonomisini zor durumda bırakan cari açığın en önemli sebeplerinden birisi. Ancak; bir ara varili 120 dolara kadar yükselen ham petrol fiyatları, 2014 yılı  Haziran ayından beri düşüşe geçti. Şu anda varili 70-75 dolar olan ham petrol fiyatlarının  önümüzdeki 2 yılda yükselişe geçemeyeceği tahminleri ise tüm analistler tarafından kabul görüyor. Peki ham petrol fiyatları neden düşmeye başladı?
(Yeni Yazı-Tıklayınız) DÜNYA, HAM PETROL FİYATLARINDA İSTİKRARLI BİR DÖNEME GİRMEYE HAZIRLANIYOR

MB: HAM PETROLDE FİYAT ARTIŞININ ÜÇTE BİRİ AKARYAKITA YANSIYOR

Cahit UYANIK

Merkez Bankası (MB), ham petrol fiyatlarındaki artışın Türkiye'deki akaryakıt fiyatlarını ne yönde etkilediğini araştırdı. MB'nin yayımladığı son enflasyon raporundaki verilere göre ham petrol fiyatlarındaki yüzde 10 oranındaki artış, yurt içi akaryakıt fiyatlarını 24 aylık bir dönem sonunda 3.2 puan artırıyor. Yani uluslararası petrol fiyatlarındaki bir artışın ancak 1/3'ü yurt içi akaryakıt fiyatlarına yansıyor.

PETROLDEKİ DÜŞÜŞ, 73 MİLYAR DOLARLIK CARİ AÇIK KABUSUNDAN UYANDIRDI

Cahit UYANIK 

Türkiye, ham petrol ithalatına bu yılın ilk 6 ayında 2007 yılının tümüne ödediği kadar para ödedi. Türkiye'nin ilk 6 ayda ödediği yüksek fatura, yılın son 5 ayındaki oluşması beklenen düşük fiyatlara rağmen petrol faturasını 20 milyar dolara çok yaklaştıracak. Yapılan hesaplamalara göre ham petrolün ortalama fiyatı 120 dolar olsaydı cari açık 63, 140 dolar olsa 73 milyar dolara kadar çıkabilecekti.

MALİYE VE TÜPRAŞ AKARYAKITTA TÜKETİCİYE ACIMADI

Cahit UYANIK

Rafineri çıkış fiyatlarına ağustos ayında ikinci defa zam yapılması, Türkiye'de akaryakıt ürünlerinin fiyatlarının belirlenme yönteminin kimin karına, kimin zararına işlediğini yeniden tartışmaya açtı. Tüpraş Genel Müdürü Hüsamettin Danış, dün herkesi petrol kullanımında tasarrufa davet ederken, akaryakıt fiyatlarına enflasyonun çok üzerinde yapılan zamların günahını çıkarmaya çalışıyor gibiydi. Çünkü dolar kuru istikrarlı seyrettiği için, çoğunlukla uluslararası piyasalardaki ham petrol fiyatlarındaki artışlar öne sürülerek yapılan zamlar aslında Tüpraş ve Maliye'ye yaradı.

PETROL ENFLASYONU ZORLUYOR: PETROL FİYATLARINDAKİ ARTIŞIN EKONOMİYE ETKİLERİ

Cahit UYANIK

Türkiye, petrol fakiri bir ülke. Boğaz kıyılarında beklenen petrol tankerleri, ellerde bidon yüzlerce metrelik benzin istasyonu kuyrukları ve nihayetinde Süleyman Demirel'in tarihe geçen o unutulmaz sözü: "Benzin vardı da içtik mi kardeşim?".

1970'li yıllardan başlayarak petrol fiyatlarındaki artış veya azalışları çok yakından izleyen Türkiye, son dört yıldır oldukça sert bir enflasyonla mücadele programı yürütüyor. Dış piyasalarda artan ham petrol fiyatları, durduk yerde enflasyonla mücadele programını "dışarıdan" olumsuz yönde etkiliyor.