UYUŞTURUCU EKONOMİSİ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (BM) GÜNDEMİNDE

Cahit UYANIK

Bir güvenlik sorunu olmaktan öteye geçerek dünya ekonomilerini tehdit etmeye başlayan uyuşturucu üretimi ve ticareti, Birleşmiş Milletler'in (BM) özel oturumuna konu olacak. 8-10 Haziran tarihleri arasında BM'de, dünyadaki uyuşturucu sorunu özel bir oturumda tartışılacak. ABD Başkanı Bill Clinton'ın da bir konuşma yapacağı ve New York'ta düzenlenecek özel oturumda Türkiye'yi İçişleri Bakanı Murat Başesgioğlu'nun temsil edeceği bildirildi. Özel oturum öncesinde BM Uyuşturucu Kontrol Programından (UNDCP) bir grup uzmanın Türkiye'ye gelerek bilgi topladığı öğrenildi. Türkiye, dünya eroin ticaretinin yoğunlaştığı Balkan Rotası üzerinde bulunuyor.

Finansal Forum'un edindiği bilgiye göre BM özel oturumunda 6 ayrı konu tartışmaya açılacak. Özel oturumda uyuşturucu bitkilerini narkotik maddeye dönüştürmeye yarayan kimyasal maddelerin üretimi, amfetamin tipi sentetik uyuşturucu kullanımında görülen artış, hukuki işbirliği, kara para aklanmasıyla mücadele, uyuşturucuya giderek artan talebin önüne geçilmesi, uyuşturucu bitkilerinin üretiminin önüne geçilmesi konuları ayrı ayrı ele alınacak. BM özel oturumu, uyuşturucu ile mücadelede bundan sonra izlenecek genel politikalar konusunda kritik bir dönemeç niteliği taşıyor.

Oturumda özellikle başını Hollanda'nın çektiği bazı ülkeler, hafif tip uyuşturucuların kullanımına izin verilmesini temel alan "liberal" uyuşturucu politikasını savunacak. Hollanda, komşu ülkelere göre kendi toprakları üzerinde uyuşturucu kullanımı kaynaklı ölümlerin az olmasını, izlediği "liberal" politikanın haklılığına gerekçe olarak gösteriyor. Başını ABD'nin çektiği ve hemen hemen tüm ülkelerin katıldığı çoğunluk ise uyuşturucu üretimi ve ticaretiyle sert şekilde mücadele edilmesini savunuyor. Bu ülkeler, uyuşturucu konusunda gösterilecek hoşgörünün yasa dışı organizasyonları çok güçlendirerek uzun vadede demokratik rejimi tehdit edecek boyutlara ulaşacağını savunuyor.

Türkiye'ye teftiş

Avrupa ülkelerinin her fırsatta uyuşturucu ile mücadele konusunda eleştirdiği Türkiye, özel oturum öncesinde BM'nin de ilgi alanı içine girdi. BM Uyuşturucu Kontrol Programından bir grup uzmanın Mayıs ayı sonunda Türkiye'ye gelerek Emniyet ve Mali Suçlar Araştırma Kurulu yetkilileri ile görüşmelerde bulunduğu öğrenildi. 

BM'nin yayınladığı resmi rakamlara göre 1996 yılında ele geçirilen eroinin yüzde 40'ı Türkiye'nin de bu gruba dahil olduğu Avrupa ülkelerinde yakalandı. Yine aynı rakamlarda Avrupa'ya gönderilen eroinin yüzde 70 ila 90'nın 'Balkan Rotası' olarak tarif edilen Pakistan, İran ve Türkiye hattından geçirildiği ifade edildi. 

BM, yayınladığı Uyuşturucu Raporu ve özel oturumda tartışılacak belgelerde, uyuşturucunun kişi ve ailelerin yaşamlarını mahvettiği, ulusal ekonomilere zarar verdiği ve kaçakçıların ellerindeki kara para ile kamu kuruluşlarına nüfuz ederek bu kurumlarda rüşvet yoluyla istediklerini yaptırdıkları ifade ediliyor. BM'nin rakamlarına göre, sürdürülen çalışmalara rağmen dünya uyuşturucu üretiminde 1970'ten bu yana sürekli artış gözleniyor. BM uyuşturucu bitkilerinin 4 milyon kişi tarafından üretildiğine ancak bu üreticilerin sefalet sınırında yaşamasına dikkat çekiyor.   

BM’YE GÖRE DÜNYA UYUŞTURUCU ÜRETİMİ
YILLAR	UYUŞTURUCU BİTKİ EKİM ALANI (HEKTAR)	ÜRETİM (TON)
1990	267.754	3.830
1991	286.368	4.314
1992	265.216	4.140
1993	289.355	4.693
1994	283.049	5.519
1995	266.478	4.486
1996	271.999	4.389
1997	265.741	4.861
KAYNAK: UNDCP

(Bu haber, 06 Haziran 1998 tarihli Finansal Forum gazetesinde yayınlanmıştır.)