ABD'NİN BİR ÜLKEYİ "KUR MANİPÜLATÖRÜ" İLAN ETMESİ NE ANLAMA GELİYOR?

ABD Hazine Bakanlığı Mayıs sonundan bu yana yalnızca 12 en büyük ticari partnerini değil, ABD ile 40 milyar doların üzerinde ikili ticarete sahip tüm ülkeleri izleme kriteri kapsamına aldı.

Ayrıca ABD izlenme kriterlerinden olan cari fazlanın eşiğini GSYH'nın yüzde 3'ünden fazla olması kriterini de yüzde 2'ye indirerek, izlenen ülkeler listesini de genişletmişti.

29 Mayıs’ta yayımlanan raporda Çin kur manipülatörü sayılmamış ancak yakından izlenmesi gereken ülkeler arasına alınmıştı.

ABD  hangi ülkeleri izliyor?

29 Mayıs tarihli 'ABD'nin Önemli Ticaret Partnerlerinin Makro Ekonomik ve Döviz kuru Politikaları" raporunda; İrlanda, İtalya, Malezya, Singapur ve Vietnam, halihazırda izlenmekte olan Çin, Almanya, Japonya ve Güney Kore dörtlüsüne eklenirken, Hindistan ve İsviçre ek inceleme kapsamındaki ülkeler listesinden çıkarılmıştı.

Kur manipülatörü ilan etmek için gerekli kriterler neler?

1988 yılında çıkan yasa kapsamında, ABD Hazinesi bir ülkeyi kur manipülatörü olarak tanımlayıp tanımlamayacağına dair;

·     

          - ABD ile ciddi ticaret fazlası,

·         - Cari fazlanın GSYH'nin yüzde 2'sinden fazla olması

·         - Tek taraflı, kalıcı kur müdahalesine ilişkin kanıtlar

olmak üzere üç ana kritere bakıyor. Kur manipülasyonu durumunda ilgili ülkeye çeşitli ticari yaptırımlar uygulanıyor.
ABD'NİN ÇİN'İ KUR MANİPÜLATÖRÜ İLAN ETTİĞİ RESMİ AÇIKLAMA
ÇİN HALK BANKASINDAN DÖVİZ MANİPÜLATÖRÜ SUÇLAMASINA YANIT

MB: 2019'DA YAPISAL REFORMLAR KONUSUNDAKİ FARKINDALIĞI ARTIRMAYA ÇALIŞACAĞIZ

Cahit UYANIK

05 Aralık 2018 tarihinde "2019 Yılı Para ve Kur Politikası" metnini açıklayan Merkez Bankası (MB), yapısal reformlar konusunda 'farkındalık artırmak için' çabalarını sürdüreceğini bildirdi. Enflasyonun hedefin üzerinde seyretmesinde yapısal faktörlerin etkisinin önemli olduğunu vurgulayan MB, "Enflasyonla mücadele ortak ve bütüncül bir çaba gerektirmektedir. Bu nedenle enflasyondaki katılık ve oynaklıkları azaltacak yapısal reformlara devam edilmesi, fiyat istikrarına ve toplumsal refaha önemli ölçüde katkıda bulunacaktır. Bu bağlamda TCMB’nin yapısal unsurların analizine ve bunlarla ilgili kamuoyunda farkındalığı artırmaya yönelik çabaları sürecektir" değerlendirmesinde bulundu. MB, bu değerlendirmeyi "2019 Yılı Para ve Kur Politikası"nın 'Karar Alma Süreci ve İletişim Politikası' bölümünde yaptı.

(Tıklayınız) MB: YAPISAL REFORMLAR, EKONOMİK BÜYÜMEYİ YILDA 1,5 PUAN ARTIRABİLİR

DOLARIN 4,37 TL İLE TARİHİ ZİRVEYE ÇIKMASININ ARDINDAN YAPILAN TOPLANTIDA ALINAN KARARLAR

"MERKEZ BANKASI ELİNDEKİ ARAÇLARI ETKİN ŞEKİLDE KULLANMAYA DEVAM EDECEK"

CUMHURBAŞKANIMIZ SAYIN RECEP TAYYİP ERDOĞAN’IN BAŞKANLIĞINDA BEŞTEPE’DE YAPILAN EKONOMİ DEĞERLENDİRME TOPLANTISINA İLİŞKİN AÇIKLAMA

(09.05.2018-Çarşamba)

“Toplantıda, hükümetin, para ve maliye politikaları konusundaki hedeflerine ulaşma kararlılığı teyit edilmiştir. Bu çerçevede;

Ülkemiz ekonomisinin en önemli çıpalarından olan mali disiplinden asla taviz verilmeyecektir.

Harcamalarda ortaya çıkan artışları telafi edecek önlemler hayata geçirilmektedir.

Orta ve uzun vadede kamu maliyesinde bozulmaya yol açmayacak bir yaklaşımla hareket edilecektir.

Faiz ve döviz kuru baskısını azaltmak, bununla birlikte enflasyonla daha etkin mücadele etmek için gereken tedbirler alınacaktır. Bunun için Merkez Bankası elindeki araçları etkin şekilde kullanmaya devam edecektir.

DOLARDA YAŞANAN YÜZDE 5'LİK DEVALÜASYON, BORÇ ORANIMIZI 0,6 PUAN ARTIRDI

Hazine'ye göre doların yüzde 5'lik değer kazancı, Türkiye'nin borç oranını 0,6 puan artırıyor.

Cahit UYANIK

Dolar, daha yılbaşının ilk iş gününde 2.34 TL idi bugün itibarıyla ise 2.47 TL düzeyinde seyrediyor.  Yani kur yüzde 5 kıymetlenmiş durumda... Yılbaşından bu yana geçen yaklaşık 40 günde doların artışını sağlayan birçok unsur var. Enflasyonun düşük beklenirken yüksek gelmesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Merkez Bankası arasındaki polemiğin aşırı sertleşmesi, ekonomi yönetiminde kamplaşma eğilimi, Türkiyeyi zorlayan jeo-politik risklerde önemli bir iyileşmenin olmaması (Bu, ihracat kapasitesindeki azalma üzerinden doları etkiliyor), FED'in faiz artışının ayak seslerinin iyice gürleşmesi gibi...

Bu olup bitenler Türkiye'nin borç göstergelerini nasıl etkiliyor? Türkiye'deki iç ve dış borçların doğrudan veya dolaylı sahibi konumundaki Hazine'nin bu konuda bir hesabı, değerlendirmesi var mı? Lafı fazla dolandırmadan söyleyelim: Var.  Hazine; Genel Borç Yönetimi Stokunun GSYH'ya oranındaki değişimi bir senaryo etrafında sürekli izliyor. 

MR. DOLAR'IN TÜRKİYE'DE HENÜZ YAZILMAMIŞ GAYR-I RESMİ TARİHİ

Şöhretinin zirvesinde bulunan Emel Sayın'ın yurt dışına çıkmak için acilen dövize ihtiyacı vardır. Sayın, Ankara'ya gider...

Cahit UYANIK

Uzun yıllar önce, çok önemli bir özelleştirme ihalesini izliyorum. İhale, kamuoyuna açık ve televizyonlarda canlı yayınlanıyordu. Talipliler, parmaklarını indirip kaldırdıkça fiyat tam 1'er milyon dolar artıyordu. İhale Komisyonunun Başkanı, her artış sonrasında, söz gelimi "1 milyar 19 milyon dolar" demek yerine, büyük bir keyif ve öz güvenle (sanki doları Türkiye basıyordu mübarek!) "1 milyar 19 milyon Amerika Birleşik Devletleri Doları" deyip duruyordu. Bu tanımlama bir ara o kadar çok tekrarlandı ki, herkes rahatsız oldu. 

Kurumun Başkanı da ihale salonunda bir köşede duruyordu ve elindeki "Unutma" kartoncuğuna "ABD Doları deme, dolar desen yeter!" yazıp, sekreteriyle İhale Komisyonu Başkanına gönderdi. Not ulaşır ulaşmaz, dolar -en azından- Türkçe karşısında 3 sözcük kaybederek yüzde 75'lik kelime devalüasyonuna uğradı... Tabii dolar bu... İntikamını birkaç yıl içinde aldı ve 2001 Şubat ayında 1,1 TL'den 1.7 TL'ye çıkarak tüm ülkenin feleğini şaşırttı. Dolar şimdilerde yine yükseklerden uçuyor. Öyle ki kimse ineceğine, indirilebileceğine de inanmıyor. Peki Dolar'ın Türkiye'deki henüz yazılmamış gerçek hikayesi nedir?

MERKEZ BANKASI, 2005'TE PİYASADAN 22 MİLYAR DOLAR TOPLADI

MB, ihaleler ve müdahale yoluyla döviz toplamasına gerekçe olarak; olumlu global likidite koşulları ile devam eden ters para ikamesini (Dövizden TL'ye geçiş) gösterdi.

Cahit UYANIK 

Merkez Bankası (MB), geçen yıl düzenli alım ihaleleri ve doğrudan müdahaleler ile piyasadan 22 milyar dolar topladı. MB`nin açıkladığı Yıllık Rapor-2005`te yer verilen bilgilere göre 22 Aralık 2004`te başlayan düzenli döviz alım ihalelerinde 1 yılda 7 milyar 442 milyon dolar alındı. 

MB geçen yıl, piyasalarda gerçekleştirdiği doğrudan 6 müdahale alımı yoluyla da, toplam 14 milyar 565 milyon dolar topladı. Böylece MB`nin toplam alımları 22 milyar 7 milyon dolar olarak gerçekleşti. MB, müdahalelerin en büyüğünü AB ile müzakerelerin başladığı tarihin ertesi günü, yani 4 Ekim`de yaptığını ve 3 milyar 271 milyon dolar aldığını bildirdi. MB döviz piyasasına ikinci en büyük müdahalesini ise dolar-euro paritesinde yaşanan değişim ile global likidite koşullarındaki döviz satışları nedeniyle 18 Kasım`da yaptı ve 3 milyar 164 milyon dolar topladı.

TÜRKİYE'DE CARRY TRADE'LER SEÇİM VE ENFLASYONA ENDEKSLİ

Cahit UYANIK 

Son günlerin en ciddi tartışma konularından olan ve düşük maliyetli para ile borçlanıp yüksek getirili piyasalara yatırım olarak nitelendirilen "carry trade" işlemleri dış koşullardan çok, o ülkenin iç koşullarına bakılarak belirleniyor. 

Merkez Bankası (MB) carry trade işlemlerinin Türkiye'deki durumu ve hangi şartlarda, nasıl hareket ettiğini araştırdı. MB uzmanları Faruk Aydın ve Vuslat Us tarafından Türkiye'nin yanı sıra Brezilya'daki veriler de değerlendirilerek yapılan araştırmada, carry trade stratejilerinin dış koşullardan çok, o ülkenin iç koşullarına bakılarak belirlendiği tespit edildi.

MB: KAYNAĞI BELİRSİZ DÖVİZ GİRİŞİNDE 5 MİLYAR DOLAR ÇOK DEĞİL

Cahit UYANIK

Merkez Bankası (MB), bu yıl ocak-ağustos döneminde 5 milyar dolar sınırına yaklaşarak herkesi şaşırtan ödemeler bilançosundaki "net hata ve noksan" kaleminin neden böyle bir gelişme gösterdiğini analiz etti. Aynı dönemde 15,7 milyar doları geçen cari açığın finanse edilmesinde de önemli rol oynayan net hata ve noksan kalemi, ödemeler bilançosunda hiç bir tanım altına dahil edilemeyen döviz girişlerinin toplandığı bölüm olarak biliniyor. MB, net hata ve noksan kaleminin Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında yüksek olmadığını bildirdi.

TÜRKİYE DALGALI KUR SİSTEMİNE NASIL GEÇTİ?

Türkiye, 21 Şubat 2015 ve 22 Şubat 2015 tarihini Süleyman Şah Saygı Karakolu için yapılan Şah Fırat Operasyonunu konuşarak geçirdi. Türkiye bundan tam 14 yıl önce de, 21 Şubat 2001'de başlayıp 22 Şubat 2001 sabaha karşı 03.00'e kadar süren tarihi bir toplantı ve etkileri halen süregelen 'ekonomi operasyonu'na tanıklık etmişti.

19 Şubat 2001'deki ünlü MGK toplantısında Ecevit Hükümeti ile Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer arasında yaşanan anayasa kitapçığı fırlatma krizinden sonra dolar alıp başını gitmiş, izlenen ekonomik programın ortağı durumundaki IMF Birinci Başkan Yardımcısı Stanley Fischer apar topar Ankara'ya çağrılmıştı. Öğleden sonraki, başlangıcına Fischer'in de katıldığı Eski Başbakanlık Binasındaki saatler süren toplantının ardından 22 Şubat'ın ilk saatlerinde ünlü dalgalı kura geçiş kararı açıklanmıştı. Daha toplantı sürerken dalgalı kura geçileceği yönündeki bilgiler gazetecilere el altından servis edilmişti. 

Aşağıdaki haber Cahit UYANIK ve Orsoy GİRGİÇ tarafından kaleme alınarak, 22 Şubat 2001 tarihli Finansal Forum Gazetesinin sürmanşetinde "ANKARA-FF" imzasıyla yayınlanmıştır.    

---------------

KUR, ARTIK DALGANACAK

ANKARA-FF

Fischer, toplantıdan çıkarken merdivenlerde bir an tökezlemişti

Hükümet, yaklaşık 14 aydır uyguladığı kur çıpasından vazgeçti. Döviz kuru bu sabahtan itibaren dalgalanmaya bırakıldı. Hükümetin bu kararının fiili bir devalüasyon olup olmadığı bu sabah belli olacak. Yaklaşık 14 saat süren toplantıdan sonra yapılan açıklamada yapısal reformların planlandığı gibi gerçekleştirileceği ve Telekom ile THY'nin özelleştirilmesi için gerekenlerin hızla yapılacağı kaydedildi. 

Son dönemde ortaya çıkan ekonomik koşullar nedeniyle döviz kurunun dalgalanmaya bırakılacağı vurgulanan 
açıklamada, bu yeni düzenlemenin dış satım ve turizmden daha büyük gelir elde edilmesini sağlayacağı bildirildi.  

1999 Aralık ayından itibaren uygulanmaya başlanan ve 2002 yıl sonunda tek haneli enflasyonu hedefleyen Ekonomik Program duvara çarptı. Dövize talebin frenlenmesi için de yüksek faizli kamu iç borç ihaleleri açılması gerekecek. Yaşanacak fiili devalüasyonun ekonomideki tüm fiyatları etkileyerek şubat ve mart aylık enflasyon rakamlarını yüzde 20'lerin üzerine taşıma ihtimali bulunduğu ifade ediliyor. 5 Nisan Kararlarının alındığı 1994 yılında Nisan enflasyonu devalüasyonun etkisiyle yüzde 30 olmuştu.

Dalgalı kur sistemine geçiş aynı zamanda stand-by programının kökten değiştirilmesi, tüm hedeflerin revize edilmesi ve program sürecinin genişletilmesini de beraberinde getirecek, Uzmanlar, dalgalı kur sistemi sonrasında tek haneli enflasyon hedefinin en az 12-24 ay ileri alınarak 2004 veya 2005'e ertelenmesi gerektiğini ifade ettiler. Öte yandan MB, dün gece saat 22.57'de İnterbank bankalar arası para piyasasında gecelik vadeli yüzde 4.000'den (dört bin) 531 milyon lira verdi.

EKONOMİ TARİHİ ARAŞTIRMALARININ EKSİKLİĞİ VE IMF İLE AZ BİLİNEN GEÇMİŞİMİZ
'ESKİ DOST' FISCHER, 2001'DE DOLARIN KAÇ LİRAYA ÇIKTIĞINI UNUTTU
YENİ YAPISAL REFORM PROGRAMI, TÜRKİYE’Yİ YÜZDE 5’LİK BÜYÜME BANDINA YÜKSELTEBİLECEK Mİ?

DOLAR YÜKSELDİ, HAZİNE SEVİNDİ...

Cahit UYANIK 

Dolar kuru yükseldi, Türkiye'nin bu para cinsine çevrilen brüt dış borç stoku 38 milyar dolara yakın azaldı. Kur artışı, Hazine'nin iç borçlarını ise dolar cinsinden hesaplandığında 2 ayda 35 milyar dolar birden eritti.

2.50'YE DAYANAN DOLAR İÇİN: DOLAR, TELEVOLE YILDIZI MI?

Cahit UYANIK

Önceki gece bir rüya gördüm. Dolar, yeni şeftali rengi elbisesi ile çılgınca dans ediyordu. Milyonlarca çift gözün göz bebekleri de onunla birlikte hoplayıp zıplıyordu. Vallahi bana sorarsanız Dolar'ın cinsiyeti belli değildi. İsteyen erkek, isteyen kadın, isteyen bir başka şey niyetine izliyordu. Bir aşağı, bir yukarı... Ha babam, de babam, zebaha kader danz, depinin lo... Siyasete avdet eden Erbakan Hoca'mın gözleri gibi fıldır fıldırdık hepimiz. Bulunduğumuz barın adı ise Dalgalı Kur'du. Anlayacağınız Dolar, televole yıldızı olmuştu. Bir uyandım ki sabah...

MANDA YUVA YAPMIŞ VATANDAŞIN CEBİNE.50 DOLAR SATIN ALAMAMA MACERAM...

Cahit UYANIK

Geçenlerde küçük bir ödeme için yolum Ankara'daki döviz büfelerine düştü. Zavallı bendeniz 50 Amerikan Doları satın alabilmek için büfe büfe dolaştım ama başarılı olamadım. Sebebi şuymuş: Memurların hepsi maaşlarını alır almaz dolara çeviriyorlarmış. 30, 50, 100, 500 fark etmez, ne bulurlarsa silip süpürüyorlarmış. Büfecinin biri "Elimde hiç bozuk döviz kalmadı. Ayın 20'sinden sonra memurlar yavaş yavaş sattıkça istersen sana 10 dolar vereyim" dedi.