Kitap etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Kitap etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

1 Ocak 2019 Salı

OKUDUĞUM KİTAPLAR / PETROL: PARA VE GÜÇ ÇATIŞMASININ EPİK ÖYKÜSÜ / DANIEL YERGIN

Cahit UYANIK

"Petrol" denilince aklınıza ne geliyor? Akaryakıt istasyonları, yüksek fiyatlı ve sık sık zamlanan ama vazgeçemediğimiz benzin ve dizel gibi ürünler mi? Sizi gülümseyerek veya suratı asık şekilde karşılayan akaryakıt istasyonu görevlileri mi? Aldığınız benzinin yanında size verilen minik hediyeler mi?  Petrol hakkında bildikleriniz bunlarla sınırlı değil şüphesiz... Eğer petrol üzerine biraz düşünürseniz petrolün âbâd ettiği Araplar, Suudi Arabistan'ın ölçüsüz harcamaları, OPEC, dev petrol tankerleri, Ajda Pekkan'ın Petr'Oil şarkısı, Rahmetli Süleyman Demirel'in akaryakıt istasyonlarında uzayıp giden araba kuyruklarını soran gazetecilere "Benzin vardı da biz mi içtik?" diye verdiği tarihi cevabı, zaman zaman televizyon haberlerinde kulağınıza gelen yeni keşfedilmiş petrol rezervlerini anımsayacaksınız.

Peki hiç petrolün geçmişini merak ettiniz mi? Sizi günlük yaşamınızda bu kadar ilgilendiren petrol ve buna bağlı konuların arka planında neler var? Eğer "Parça-bölük, değişik değişik kaynaklardan pek bir şey anlamıyorum. Akışı bir araya getirmekte zorlanıyorum. Tek bir kitaptan okuyup, bu petrol konusu nereden nereye, nasıl gelmiş; tüm detaylarıyla bir göreyim" diyorsanız başvuracağınız en yetkin kaynak Daniel Yergin'in "Petrol: Para ve Güç Çatışmasının Epik Öyküsü" adlı kitaptır. Burada 'Epik' sözcüğü 'Destansı' anlamına geliyor ki, kitabın yazarı Yergin; gerçekten bir destan anlatıcısı gibi en ince ayrıntılarına kadar girerek 100 yılı aşan geçmişe sahip bir efsaneyi oya gibi işliyor.

30 Kasım 2018 Cuma

KAŞIKÇI CİNAYETİ İLE MbS'NİN 'VİZYON 2030 PROJESİ' ARASINDA BAĞ VAR MI?


SUUDİ ARABİSTAN: SAHTE CENNET BİTTİ,  GERÇEKLERLE YÜZLEŞME ZAMANI GELDİ


Cahit UYANIK

Suudi Arabistan, toprakları üzerindeki ilk petrol imtiyazı anlaşmasını bir Amerikan şirketi olan Standard  Oil of California (SOCAL)  ile 29 Mayıs 1933 yılında imzalamıştı. 60 yıl için geçerli olan anlaşmadaki ilk rakamlar, günümüzde petrol sektörünün ulaştığı boyutla kıyaslandığında gülünç kalıyordu. Ancak Suudi Arabistan o kadar ciddi bir mali kriz içindeydi ki,  o küçük rakamlar bile kendisine büyük bir nimet gibi görünüyordu.  Rakamlar şöyleydi:  35 bin pound (175 bin dolar) hemen; 20 bin pound (100 bin dolar) ise 18 ay sonra ikinci ödeme olarak gerçekleşecekti. SOCAL ayrıca petrol bulduğunda 100 bin poundluk (500 bin dolar) bir ödeme daha yapacaktı.

O günlerde dünyada altın para sistemi vardı. SOCAL, Suudi Arabistan’a ödeme yapmak için bir anda 35 bin adet altın sikke isteyince, ABD Hükümeti altın para standartı limitleri dolu olduğundan bu talebi reddetti. SOCAL de İngiltere’deki uzantısı üzerinden 35 bin adet altın sikkeyi temin etti. Yalnız bu tedarik yapılırken altın sikkelerin üzerinde ‘Kraliçe Viktorya’nın portresi bulunmayanlar’ tercih edildi. Çünkü SOCAL; kadınların hiçbir şekilde hükmünün bulunmadığı Suudi Arabistan’da, üzerinde kadın portresi olursa altın sikkenin değerinden daha düşük bir oranda işlem göreceğinden (devalüe olacağından) ve kendisinden daha fazla para istenebileceğinden endişe ediyordu!

Evet bu ilginç anekdot  uluslararası politika, ekonomi ve enerji konularında çok önemli bir yazar ve otorite olan Daniel Yergin’in “Petrol: Para ve Güç Çatışmasının Epik Öyküsü” adlı kitapta yer alıyor. (ABD’li yazar Yergin, bu kitabıyla “Kurgusal Olmayan Düz Yazı” alanında 1991 yılında Pulitzer Ödülüne de layık bulunmuştu.) Bu ilginç anekdot aslında, 1933’ten 2018’e, aradan geçen 85 senede Suudi Arabistan’da pek fazla bir şeyin değişmediğinin bir örneği olması açısından çok önemli.

31 Ekim 2018 Çarşamba

EKONOMİK TETİKÇİLİK: TÜRKİYE VE DÜNYAYI AVUCUNUN İÇİNE ALMAYA ÇALIŞAN SİNSİ GÜÇ


 Cahit UYANIK 

John Perkins… Bu isim sokaktaki insanlar için pek bir şey ifade etmez. Ancak ekonomi, ekonomik politikalar ile istihbaratın bazen kesişen yollarını dikkatle takip edenler için oldukça önemli bir isimdir. Çünkü John Perkins, 2004 yılında “Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları” adlı  kitabını yayınladı ve adeta “Pandora’nın Kutusu”nu açtı.

Çok uzun yıllar boyunca Amerika Birleşik Devletleri (ABD) kökenli uluslararası firmalarda proje uzmanı ve üst düzey yönetici olarak çalışan Perkins kitabında, kendisinin aslında ABD’nin ünlü istihbarat teşkilatı Ulusal Güvenlik Dairesi (NSA) tarafından 1970’li yıllarda özel sektöre yerleştirilmiş bir ‘istihbarat ajanı’ olduğunu söyledi. Perkins, istihbarat dünyasında kendisi ve kendisi gibi pek çok sayıdaki kimseye ‘ekonomik tetikçi’ denildiğini samimiyetle itiraf etti. “Ekonomik Tetikçi” olabilmek için özel bir eğitimden geçirildiğini açıkça anlatan Perkins, çalıştığı uluslararası firmanın, (bir çok uluslararası firma gibi) devletin ekonomik istihbarat operasyonlarının bir aparatı haline geldiğini ifşa etti.

(Tıklayınız) DÜNYADA 'EKONOMİK İSTİHBARAT' VE TÜRKİYE-1
(Tıklayınız) DÜNYADA 'EKONOMİK İSTİHBARAT' VE TÜRKİYE-2

23 Haziran 2018 Cumartesi

OKUDUĞUM KİTAPLAR / GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK / İLBER ORTAYLI


Cahit UYANIK

Türkiye Cumhuriyetinin Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, yaşam öyküsü en fazla bilinen isimlerden... Atatürk hakkında hayatta olduğu dönem veya vefatından sonra çok sayıda kitap yazıldı. Yazılmaya da devam ediliyor. Bu kitaplardan en yenisi Prof. Dr. İlber Ortaylı'nın oldu.

Baştan şunu söyleyelim: İlber Ortaylı'nın 'Gazi Mustafa Kemal Atatürk' adlı kitabı 'beklediğimize değdi' dedirtecek bir çalışma... Neden? Bu sorunun cevabı yazarının nev-i şahsına münhasır olmasıyla ilgili...

16 Haziran 2018 Cumartesi

OKUDUĞUM KİTAPLAR / KARDEŞİMİN HİKÂYESİ / ZÜLFÜ LİVANELİ


Cahit UYANIK

Bundan yıllarca önce yayınlanan ve liste başı olan Zülfü Livaneli'nin 'Kardeşimin Hikâyesi' adlı kitabını Rusça'ya çevrileceğini öğrendikten sonra nihayet okuyabildim. Her şeyden önce şunu söyleyeyim ki, kitap Rus okuyucuların oldukça hoşuna gidecektir. Çünkü Rusya, Moskova ve Borisov kenti ile ilgili oldukça ayrıntılı ve övgü dolu betimlemeler kitapta bolca mevcut. 

Kitap, Türk romanlarında az rastlanan gerçek bir tarihi arka plana ve daha da az rastlanan şekilde ekonomiyle bağlantılı bazı olayların ev sahipliğinde gelişiyor.  Kitapta Sovyetler Birliği askerlerinin Doğu Almanya'dan çekildiği günlere gönderme var. Gerçekten o askerler çekilmeden önce, Sovyetler Birliğinin birçok kentinde yeni lojmanlar inşa edilmiş veya eski lojmanlarda büyük tadilatlar yapılmıştı. Türk müteahhit firmaları o yıllarda müthiş bir hızla inşa ettikleri, kalitesi yüksek lojmanlarla bütün dünyada haklı bir ün yapmışlardı. (Livaneli, Serenad adlı romanında da 1942 yılında yaşanan Struma Faciasını kendisine tarihsel arka plan olarak seçmişti)