Niyet Mektubuna göre mümkün değil
İTHALATTA BOŞUNA TARTIŞMA
Cahit UYANIK
Yaklaşık 15 gündür gündemi meşgul eden ithalatı azaltıcı gümrük önlemleri tartışmasına Uluslararası Para Fonu (IMF) da karıştı. IMF ile 1999 yıl sonunda imzalanan Niyet Mektubunun 63'üncü maddesinde Türkiye'nin ithalatı kısıtlayıcı hiç bir önlem almayacağı ve var olanları da artırmayacağına dair bu kuruma söz verdiği belirlendi. Türkiye'nin bu sözü IMF Kuruluş Sözleşmesinin 8'inci maddesi çerçevesinde verdiği öğrenildi.
FF'nin edindiği bilgiye göre yaklaşık 15 gün önce koalisyonun MHP kanadı tarafından başlatılan ithalata bazı gümrük önlemleri getirilmesi yönündeki tartışma giderek büyüyünce, toplantı üzerine toplantı yapılmaya başlandı. Başlangıçta "İthalatı kısıtlayıcı önlemler alabiliriz" diyen ekonomi yönetiminin, ekonominin IMF gözetiminde bulunduğu dikkate alınarak bu çerçevede bazı değerlendirmeler sonrasında ağız değiştirdiği öğrenildi. Bürokratlar, IMF'nin ay sonunda başlayacak Üçüncü Gözden Geçirme ziyaretinde sorunun büyütülmemesi için, doğrudan önlemler alınması yerine "ithal malların tüketimine vergi konulması" gibi formüller üzerinde çalışmaya başladıkları bildirildi.
Bu çerçevede bazı bankaların tüketici kredilerine uyguladıkları Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu kesintisinin yeniden yükseltilmesi üzerinde duruluyor. Bu fon kesintisi artırılırken "İthal mallara yönelik talebin kredi destekli olduğu ve gerçek satın alma güçlerini yansıtmadığı" dikkate alınacak.
Brezilya örneğine dikkat
Tüketici kredilerine getirilecek yeni yükümlülüğün hem bankaları, hem de tüketicileri caydırıcı etki yapması hedefleniyor. Tüketici kredilerinin gelecekte artacağı varsayılan satın alma gücüne dayanarak patlama yaptığı, ancak Türkiye'ye benzer program uygulayan Brezilya'da da benzeri bir durumun yaşandığı hatırlatılıyor. Değerlendirmelere göre Brezilya'da enflasyon ve faiz oranlarının düşüşü ile patlayan tüketici kredileri ekonomide daha sonra çok büyük bir "batak kredi" sorununa yol açtı.
İthalata gümrük kapılarında önlem alınıp alınmayacağına ilişkin yapılan toplantılarda, IMF kredisinin "şartlılık" ilkesine dayandığı da tartışıldı. "Şartlılık" ilkesinin IMF kaynaklarını kullanabilmek için bir ülke hükümetinin bazı tedbirler "almak" ve "almamak" konusunda mutabakat vermesine dayandığı ifade edilerek, "Hükümet, iç ve dış kamuoyuna bu şartla makro ekonomik politikalarında istikrar sağlayacağı taahhüdünü verir. Niyet Mektubunun 63'üncü maddesi de bu çerçevede değerlendirilebilir" yorumunda bulundu.
Niyet Mektubu Madde 63 ne diyor?
"Türkiye, IMF Kuruluş Sözleşmesi Madde VIII yükümlülüklerini kabul etmiştir ve kambiyo sistemi, cari işlemlere ilişkin ödemelerin yapılmasına sınırlama getirmemektedir. Hükümet, stand-by düzenlemesi döneminde uluslararası cari işlemlere ilişkin ödeme ve transferlere bir sınırlama getirmeyecek veya ödemeler dengesi amaçlı olarak ithalata ilişkin yeni kısıtlamalar yapmayacak ya da var olanları artırmayacak, katlı kur sistemi uygulamayacak veya değiştirmeyecek, Madde VIII'e aykırı ikili ödeme anlaşmalarına girmeyecek veya dış borçlarını zamanında ödememezlik etmeyecektir."
(Bu haber 07 Ağustos 2000 tarihli Finansal Forum gazetesinde yayınlanmıştır.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder