- DEVLET DAHİL HERKES 'ALLAH NE VERDİYSE, O KADAR..." ZAMMININ PEŞİNE DÜŞTÜ
- TCMB'NİN ULUS'TAKİ BİNASI ÜZERİNDE ŞİMDİDEN KARA BULUTLAR TOPLANMAYA BAŞLADI
Cahit UYANIK
Ocak-2025'in ilk haftasını geride bıraktık. Ülkemizin ekonomi cephesinde "Allah ne verdiyse..." nidalarıyla yapılan iki şey var:
1- % 40-50'lik zamlar.
2- 20 puana kadar sarkan faiz indirim tahminleri
Bu ortamı görünce "Biraz ölçülü olsak, iyi olacak sanki..." diyesi geliyor insanın.
Daha birkaç gün önce bir hastanenin 1 Ocak itibarıyla oda fiyatlarını % 45-50 artırdığını öğrendim. Ekmek fiyatları % 25 arttı; bu artış ancak 6 ay gitse gider. Belediyeler suya Aralık'ta zaten ciddi zam yapmıştı, sırada şehir içi ulaşım zamları var. Yüzde 17,5 enflasyon hedefleyip hemen her fiyatladığı şeyi 1 Ocak'ta % 44 artıran devleti ise sona bırakmadım. Çünkü herkes, herşeye 'Allah ne verdiyse, o kadar...' zammını yapmakla meşgul günlerdir. 'Hedef enflasyon kadar zam yapalım' düşüncesini takan yok.
Bu ortamda Ocak ayı enflasyonu % 6-8, Şubat ayı da % 4-5 çıkar diye tahmin ediyorum. Bu durumda devletin % 17,5 enflasyon hedefinin yarıdan fazlası iki ayda harcanmış olacaktır.
Geçen yıl Ocak ayı enflasyonu % 6,7 imiş. Eğer bunun altında bir aylık rakam gelirse, yıllık enflasyon ancak baz etkisiyle iner arkadaşlar... Bu rakam kadar veya daha yüksek gelirse,
enflasyonda düşüş trendi birkaç ay daha gecikir. ("Evelallah TÜİK ne güne duruyor" dediğinizi duyar gibi oluyorum ama İTO enflasyon hesaplama yöntemini TÜİK'le kıyas yapılabilir bir noktaya getirdi.)
Bu ortamda TCMB'nin her toplantıda 2,5'ar puanlık indirimlerle yılsonunda faizi % 27,5'a çekmesi hayal olur. Oysa gecen ay sonunda böyle tahminler bile dikkatle dinleniyordu. Aklı başında uzmanlar Ocak'la başlayan zam sağanağı ve devletin bile kendi hedefinin 27 puan üzerindeki zamlarına bakıp da; faizler 15 puan indirilirse yani % 32,5-33'te yılı tamamlarsa mutlu olacaklarını söylemeye başladılar. Yani iyimser tahminler şimdiden 5 puan aşıldı. Bu yeni tahminler, TCMB'nin 2-3 toplantıda pas gececeğini de gösteriyor.
Bugün ABD'de 'Trump enflasyonu' korkusuyla faiz indirim döngüsü tahminleri 9 hatta 12 ay ileriye atılmaya başlandı. Ama şimdilik Trump'tan ses seda yok. FED'in özerk olduğunu çok iyi bilse de sütre gerisinde 20 Ocak'ı bekliyor adam...
Trump, Powell'ı "Ayda bir kez ofise geliyorsun ve 'Bakalım: yazı tura atalım' diyorsun. Ve herkes senden sanki bir tanrıymışsın gibi bahsediyor" diye eleştirmemiş miydi?
'Faiz 20 puan değil daha az indirilmeli' denilince; 2025 yılı bizim için de 'ses seda yok' şeklinde geçebilir mi? Bence, hayır. Bizde 2025 yılı herkesin ağzı sulana sulana zam yapıp, ondan sonra 'E, faizi neden indirmiyorsunuz? Hadi ya, bir an önce..." diyeceği bir yıl olacakmış gibi geliyor bana...
İşte o zaman bir kıyamet kopabilir bizde de...
Onu bunu bilmem, bence TCMB'nin Ulus'taki binasının üzerinde yavaş yavaş kara bulutlar toplanmaya başladı. Ne zaman, ne olur; gökten 'güzel ve hoş' şimşekler çakıp yıldırımlar düşer mi, bilinmez.
(Bu yazı 11 Ocak 2025 tarihinde Linkedln sayfamda yayınlanmıştır.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder